Τη σταθερή δέσμευσή τους στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων και στον στόχο του περιορισμού αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, επαναλαμβάνουν οι ηγέτες των χωρών του Νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Διακήρυξη της Αθήνας για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στη Μεσόγειο.

Οι ηγέτες που μετείχαν στη Σύνοδο Κορυφής EUMED9 για την Κλιματική Αλλαγή και τις επιπτώσεις στη Μεσόγειο υιοθέτησαν τη Διακήρυξη της Αθήνας στην οποία επισημαίνεται μεταξύ άλλων πως:

• αναγνωρίζουν πως η Μεσόγειος είναι εξόχως ευάλωτη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής καθώς είναι επιρρεπής σε ακραία καιρικά φαινόμενα, και ήδη βιώνει εκτενέστερα, συχνότερα και εντονότερα κύματα καύσωνα, ξηρασίες, έντονες βροχοπτώσεις, πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές. Ως αποτέλεσμα, η περιοχή υφίσταται τώρα πρωτοφανή οικολογική ζημιά και οι δυνατότητες απόκρισης φθάνουν στα όριά τους,

• αναγνωρίζουν την ανάγκη για αποφασιστικές πολιτικές προσαρμογής και ανθεκτικότητας, σύμφωνα με τη νέα Στρατηγική της ΕΕ για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή και για μέτρα πρόληψης σε όλους τους τομείς που αναμένεται να επηρεασθούν σημαντικά από στην περιοχή της Μεσογείου -συμπεριλαμβανομένου του περιβαλλοντικού και του κοινωνικοοικονομικού τομέα- με διατομεακό τρόπο, δεδομένου ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία,

• συμφωνούν να συνεργασθούν στενά για να οικοδομήσουν συνέργειες για την προώθηση της αναγκαίας μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις τεχνολογίες με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα,

• συμφωνούν επίσης να προωθήσουν λύσεις για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή που θα βασίζονται στην ίδια τη λειτουργία της φύσης και να διασφαλίσουν την επαρκή προστασία ιδίως των οικοσυστημάτων που είναι κρίσιμα για την πρόληψη καταστροφών, όπως οι παράκτιες ζώνες, οι λεκάνες απορροής υδάτων, οι υγρότοποι, τα δάση και οι αστικές περιοχές,

• τονίζουν, για ακόμη μια φορά, πως η κλιματική κρίση είναι μια παγκόσμια απειλή που απαιτεί συντονισμένη παγκόσμια δράση, και ως εκ τούτου, απευθύνουν έκκληση προς όλες τις χώρες να δράσουν συλλογικά και χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, όπως δήλωσε ο γενικός γραμματέας των ΗΕ την 9η Αυγούστου,

• συναφώς, καλούν όλους τους διεθνείς εταίρους, ιδίως τις χώρες της G20, να κυρώσουν τη Συμφωνία των Παρισίων και να αυξήσουν το επίπεδο φιλοδοξίας τους, με την ανακοίνωση φιλόδοξων εθνικών προγραμμάτων προσαρμογής (NDCs),

• αναγνωρίζουν τη δέσμευση για την ταχεία ανάπτυξη τεχνολογιών και πολιτικών που επιταχύνουν έτι περαιτέρω την απομάκρυνση από ένα αμείωτο δυναμικό άνθρακα,

• καλούν όλες τις χώρες να συμμετάσχουν στην COP26 της UNFCCC σε επίπεδο Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων και να δεσμευθούν για τον στόχο κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Ξεχωριστές είναι οι αναφορές στη βιοποικιλότητα, τα δάση, το θαλάσσιο περιβάλλον/γαλάζια οικονομία καθώς και την πολιτική προστασία, την πρόληψη και την ετοιμότητα.

Στο τέλος της διακήρυξης, «τονίζουν τον επείγοντα χαρακτήρα ενίσχυσης και εμβάθυνσης της συνεργασίας μεταξύ των Μεσογειακών εταίρων, δεδομένου ότι οι προκλήσεις που σχετίζονται με φυσικές καταστροφές έχουν κοινό προφίλ, είναι συχνά διασυνοριακές και απαιτούν πρωτοβουλίες για ανταλλαγή ειδικών, εξαγωγής διδαγμάτων, βέλτιστων πρακτικών, μέσων και εμπειρογνωμοσύνης».

Και καταλήγουν:

«Υπό το φως των ανωτέρω, σεβόμενοι υφιστάμενες περιφερειακές συμφωνίες, συμφωνούμε να επεκτείνουμε περαιτέρω τις εργασίες της ομάδας των Χωρών του Νότου της ΕΕ, διοργανώνοντας τομεακές συναντήσεις, σε όλα τα επίπεδα, όπως αρμόζει, σε ένα ευέλικτο και ανεπίσημο πλαίσιο, με στόχο τη διευκόλυνση του αποτελεσματικού συντονισμού και των ανταλλαγών μεταξύ των εννέα Εταίρων».

Η Σύνοδος Κορυφής της EU MED στην Αθήνα εξελίχθηκε σε μία συμμαχία των χωρών του Νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο όχι μόνο την αναβάθμιση του RescEU, αλλά και κοινές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες κατά των ανατιμήσεων στο φυσικό αέριο και για αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας ώστε να μην επανέλθει η Ευρώπη σε λιτότητα μετά το 2023, σύμφωνα με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Ο πρωθυπουργός ανέφερε επίσης ότι οι εννέα ηγέτες του Νότου της ΕΕ συμφώνησαν στην ανάγκη αποφυγής ενός νέου lockdown, ενώ συζήτησαν και για τις προκλήσεις της Τουρκίας στη Νοτιανατολική Μεσόγειο, αλλά και το προσφυγικό μεταναστευτικό.

Ξεχωριστό θέμα στην ατζέντα των εννέα ήταν η κλιματική κρίση, καθώς όπως επισήμανε ο κ. Μητσοτάκης καμία μεσογειακή χώρα δεν έμεινε εφέτος αλώβητη από πυρκαγιές, την ώρα που ο Βορράς της ΕΕ δοκιμαζόταν από πλημμύρες. “Καθώς ο κίνδυνος είναι κοινός, κοινή θα πρέπει να είναι και η άμυνά μας|. Οι κατευθύνσεις που δίνει η διακήρυξη των Αθηνών για το περιβάλλον, που συνυπογράψαμε σήμερα, είναι σαφείς. Συντονιζόμαστε οι εννέα χώρες του ευρωπαϊκού Νότου για προστατεύουμε τα δάση μας και τις θάλασσές μας. Διεκδικούμε έναν ισχυρότερο μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Προχωρούμε στην ανταλλαγή τεχνολογίας και μέσων πρόληψης για να αντιμετωπίσουμε τις επιθέσεις της φύσης”, τόνισε ο πρωθυπουργός.

Ο κ. Μητσοτάκης μάλιστα αναφερόμενος στους πράσινους ευρωπαϊκούς στόχους για γρήγορη απεξάρτηση της ΕΕ από ρυπογόνες πηγές ενέργειας δήλωσε ότι οι εννέα ηγέτες του Νότου: “Ζητάμε να αντιμετωπίσουμε από κοινού σε ευρωπαϊκό επίπεδο την πρόκληση των αυξημένων τιμών φυσικού αερίου, καθώς αυτές έχουν επιπτώσεις στις τιμές του ρεύματος σε όλες τις οικονομίες μας”.

Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε επίσης ότι για τη Σύνοδο της EU MED αποτελεί προτεραιότητα η ασφάλεια και η σταθερότητα σε όλο το εύρος της Μεσογείου και κάλεσε τη γειτονική Τουρκία να εγκαταλείψει την επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην Κύπρο, στην Ελλάδα και συνολικά στην περιοχή. Επισήμανε ότι οι σχέσεις της Ευρώπης με την Άγκυρα καταγράφονται αναλυτικά σε όλα τα πρόσφατα συμπεράσματα των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων και τώρα στέλνουν και τα μεσογειακά κράτη το δικό τους μήνυμα. “Πρόκειται για μία ακόμη παράμετρο που αναδεικνύει την αναγκαιότητα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης τη χάραξη του δικού της δρόμου στην άμυνα, στην ασφάλεια, στην ενέργεια, στην οικονομία, στην υγεία. Είναι προβλήματα που θέτουν πια επιτακτικά στο τραπέζι τα ίδια τα γεγονότα. Αλλά και οι πρόσφατες αναδιατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα”, δήλωσε ο πρωθυπουργός.

Εντατική συνεργασία με την Τουρκία για το προσφυγικό λόγω Αφγανιστάν

Ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι η πολιτική διακήρυξη της EU MED είναι ξεκάθαρη απέναντι σε υβριδικές απειλές, όπως η εκμετάλλευση των μεταναστευτικών ροών και η μετατροπή τους σε μοχλούς πίεσης.

Χαρακτήρισε στη σκιά των πρόσφατων εξελίξεων στο Αφγανιστάν επιτακτική την ανάγκη εξάρθρωσης των παράνομων δικτύων διακίνησης ανθρώπων. “Τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης πρέπει να προστατευτούν και πρέπει να εντατικοποιηθεί και συνεργασία μας με χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στο Αφγανιστάν, όπως η Τουρκία, προκειμένου οι πρόσφυγες να μπορούν να μείνουν κοντά στις εστίες τους” πρόσθεσε ο κ. Μητσοτάκης και διαμήνυσε: “Δεν θα επιτρέψουμε την επανάληψη του φαινομένου των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών που βιώσαμε το 2015”.

Όχι σε νέο lockdown

Οι ηγέτες της EU MED όπως ανέφερε στη συνέχεια ο πρωθυπουργός χαιρέτησαν την ευρωπαϊκή εμβολιαστική στρατηγική. “Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο κίνδυνος στις χώρες μας περιορίζεται στους πολίτες που δεν έχουν εμβολιαστεί”, εκτίμησε ο κ. Μητσοτάκης και συνέχισε: “Θα επιμείνουμε να κερδίσουμε τη μάχη της πειθούς. Η οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα δεν μπορούν να ανασταλούν για μία φορά, όταν οι χώρες του νότου και η Ελλάδα έχουν τεθεί σε τροχιά ανάπτυξης. Το άμεσο στοίχημα είναι να συνεχιστεί η οικονομική πρόοδος παράλληλα με την εξάπλωση των εμβολιασμών”.

“Δεν έχουμε ανάγκη από λιτότητα, αλλά προοπτική”

Ο πρωθυπουργός προανήγγειλε ότι το επόμενο που θα απασχολήσει τη Σύνοδο των χωρών του Νότου και συνολικά την ΕΕ σε λίγο καιρό είναι το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας.

Υποστήριξε ότι το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας μετά το 2023 “θα πρέπει να αξιοποιεί θετικά τις εμπειρίες του προηγούμενου αποφεύγοντας τις αστοχίες του” και πρόσθεσε: “Άλλωστε ειδικά ο ευρωπαϊκός Νότος απέδειξε ότι δεν έχει ανάγκη από λιτότητα αλλά προοπτική και αυτή είμαστε έτοιμοι να υπηρετήσουμε”.

Η Ελλάδα λοιπόν μαζί με τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Κύπρο, τη Μάλτα, την Κροατία, θα διαπραγματευθούν με τη νέα γερμανική κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις γερμανικές εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου, ώστε το 2023 μετά την περίοδο χαλάρωσης λόγω κορονοϊού, η ΕΕ να μην επιστρέψει σε ασφυκτικές δημοσιονομικές πολιτικές.