Σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση χαρακτήρισε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, το γεγονός ότι η Κίνα και οι ΗΠΑ κατέληξαν σε «κοινό ανακοινωθέν για την ενίσχυση δράσης για το κλίμα», κίνηση που έχει πράγματι τη σημασία της, δεδομένων των δύσκολων σχέσεων Ουάσιγκτον-Πεκίνου σε οικονομία, διπλωματία και κλίμα.

Την ανακοίνωση έκανε από τη Γλασκόβη, όπου πραγματοποιείται η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα COP26, ο Κινέζος απεσταλμένος για το κλίμα Σίε Ζενχουά, που ανέφερε:

«Οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν το χάσμα μεταξύ των τρεχουσών προσπαθειών και των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού, επομένως θα ενισχύσουμε από κοινού τη δράση για το κλίμα». Η συμφωνία «δείχνει ότι η συνεργασία είναι ο μόνος δρόμος για την Κίνα και τις ΗΠΑ», πρόσθεσε ο Σίε. «Ως οι δύο κύριες παγκόσμιες δυνάμεις, η Κίνα και οι ΗΠΑ πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη να συνεργαστούν και με άλλα μέρη για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής», είπε επίσης.

Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου στον κόσμο, με τις ΗΠΑ να ακολουθούν.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, που πήγε στη Γλασκώβη στην έναρξη της Διάσκεψης, είχε χαρακτηρίσει την απουσία του Κινέζου ομολόγου του Σι Τζινπίνγκ στην COP26 «μεγάλο λάθος», κατηγορώντας τον ότι «περιφρόνησε την κλιματική κρίση».

Η COP26 θεωρείται κρίσιμη, καθώς ο πλανήτης βρίσκεται σύμφωνα με τον ΟΗΕ σε μια «καταστροφική» τροχιά ανόδου της θερμοκρασίας κατά 2,7°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή, πολύ πέρα από τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού που στοχεύει σε περιορισμένη υπερθέρμανση «πολύ κάτω από» 2°C, και αν είναι δυνατόν στους 1,5°C.

Από τη δική του πλευρά, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα Τζον Κέρι χαιρέτισε τον «οδικό χάρτη» που αποσκοπεί να ορίσει «πώς θα περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη και θα συνεργαστούμε για να αυξήσουμε τις φιλοδοξίες για το κλίμα».

Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, οι δύο χώρες δεσμεύονται να εργαστούν στην COP26 για «ένα φιλόδοξο, ισορροπημένο και χωρίς αποκλεισμούς αποτέλεσμα στον μετριασμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την προσαρμογή και την οικονομική υποστήριξη».

Επίσης, δεσμεύονται να «λάβουν εντατικότερα μέτρα για την αύξηση των φιλοδοξιών κατά τη δεκαετία του 2020», επιβεβαιώνοντας την προσήλωσή τους στους στόχους θερμοκρασιών που προβλέπει η Συμφωνία του Παρισιού.

Ικανοποίηση για τη συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας εξέφραση και ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς, που χαιρέτισε την ανακοίνωση σημείωνοντας ότι «πέρα από την COP, είναι σημαντικό για τον κόσμο».

Μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Φρανς Τίμερμανς επισήμανε ότι «αν οι ΗΠΑ και η Κίνα, με όλες τις δυσκολίες που έχουν σε άλλα ζητήματα, στείλουν ένα μήνυμα ότι αυτό το ζήτημα ξεπερνά τα άλλα, ότι αφορά την επιβίωση της ανθρωπότητας, αυτό βοηθά πάρα πολύ τη διεθνή κοινότητα να αποδεχθεί το γεγονός ότι πρέπει να δράσουμε τώρα».

Αναγνώρισε πάντως ότι χρειάζεται να γίνει πολλή δουλειά «για να επιτευχθεί μια συμφωνία στην COP26».

Σύννεφα μαζεύονται στην βορειοανατολική Ευρώπη με την ακραία σύγκρουση Πολωνίας και Λευκορωσίας να μην αποκλιμακώνεται, ενώ στον χορό της αντιπαράθεση έχουν μπει πολλοί «παίκτες» με τον φόβο για πολεμικό ατύχημα να εκφράζεται, πλέον, ανοιχτά.

Θέση για τη σοβαρή κρίση στα σύνορα των δύο κρατών, με τη μεγάλη συγκέντρωση προσφύγων σε άθλιες συνθήκες σε αυτοσχέδιους καταυλισμούς έχει θέσει σε κίνηση μια σειρά από παράγοντες με τις εξελίξεις να προκαλούν ανησυχία.

Οι υπουργοί Άμυνας της Ε.Ε. προειδοποίησαν σήμερα ότι η ακραία αντιπαράθεση θα μπορούσε να εξελιχθεί σε στρατιωτική κρίση με το ενδεχόμενο να θεωρείται αρκετά πιθανό.

«Το ενδεχόμενο για κλιμάκωση είναι εξαιρετικά υψηλό» δήλωσε ο υπουργός Άμυνας της Εσθονίας, Κάλε Λανέτ, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου για το ετήσιο συνέδριο άμυνας της Βαλτικής, εκδήλωση στην οποία έδωσαν το «παρών» υπουργοί Άμυνας της Ε.Ε.

Τις εκτιμήσεις του, μάλιστα, ενστερνίστηκαν κατά τις κοινές δηλώσεις και άλλοι υπουργού, όπως ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, αλλά και οι υπουργοί Άμυνας της Λιθουανίας (η χώρα αντιμετωπίζει παρεμφερές πρόβλημα) και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται ότι στα σύνορα της Πολωνίας με τη Λευκορωσία βρίσκονται τουλάχιστον 2.000 μετανάστες και πρόσφυγες, οι οποίοι διαμένουν σε άθλιες συνθήκες σε πολικές θερμοκρασίες, καθώς δεν μπορούν να μπουν στην Πολωνία, αλλά δεν τους επιτρέπεται και να επιστρέψουν.

Η Βαρσοβία και η Ε.Ε. έχουν χαρακτηρίσει την κίνηση αυτή ως «υβριδική απειλή» κατηγορώντας τον πρόεδρο της Λευκορωσίας για προσπάθεια εκβιασμού της Ένωσης με τις πλάτες και του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Φήμες για απόπειρα «εισβολής» την Πέμπτη

Λάδι στη φωτιά που σιγοκαίει, ρίχνουν πληροφορίες που δημοσιεύουν μέσα ενημέρωσης της Πολωνίας, σύμφωνα με τις οποίες, υπάρχει φόβος κλιμάκωσης των «επιθέσεων» στα σύνορα.

Οπως γράφει η μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα Fakt, σε συνομιλίες μέσω ασυρμάτου, μεταξύ οδηγών φορτηγών από τη Λευκορωσία, αναφέρεται μεγάλη μετακίνηση μεταναστών προς το συνοριακό πέρασμα Bobrowniki με τη Λευκορωσία, που παραμένει ακόμα ανοιχτό. Η Fakt επικαλούμενη αντικαθεστωτικούς από τη γειτονική χώρα, κάνει λόγο για πιθανότητα συντονισμένης απόπειρας «εισβολής» μεγάλου πλήθους μεταναστών, αύριο, ημέρα που η Πολωνία γιορτάζει την εθνική γιορτή της ανεξαρτησίας της, αλλά και για «πτήσεις γεμάτες με μετανάστες και πρόσφυγες», που αναμένεται να φθάσουν αύριο στο Μινσκ. Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ, και οι συνοριοφύλακες και ο στρατός ανασυντάσσονται κοντά στο  Bobrowniki αλλά και το Białowieża, που βρίσκονται νοτιότερα από το πέρασμα Kuźnica, όπου είναι συγκεντρωμένοι τις τελευταίες ημέρες οι περισσότεροι μετανάστες και πρόσφυγες.

Στρατός, βομβαρδιστικά και κίνδυνος ανάφλεξης 

Η κρίση με τη Λευκορωσία έρχεται σε μια «βολική στιγμή» για το κυβερνών εθνικιστικό κόμμα Κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) στην Πολωνία, που δείχνει να χάνει σε αυτή τη φάση τη μάχη των δημοσκοπήσεων. Η κατάσταση στα σύνορα «βοηθάει» να τραβήξει την προσοχή της κοινής γνώμης μακριά από το ακανθώδες θέμα των αμβλώσεων, ενώ παράλληλα συσπειρώνει τους οπαδούς του PiS και στριμώχνει την αντιπολίτευση.

Ωστόσο, στην περιοχή έχει αρχίσει και παρατηρείται σημαντική στρατιωτική κινητικότητα με τις Βρυξέλλες να αναφέρουν ότι έχουν δορυφορικές εικόνες οι οποίες φέρεται να επιβεβαιώνουν πως η Ρωσία έχει αρχίσει για ακόμη μια φορά να συγκεντρώνει στρατεύματα και στρατιωτικά οχήματα στα σύνορά της με την Ουκρανία.

Νωρίτερα, ρεπορτάζ του πρακτορείου Reuters ανέφερε ότι η Μόσχα, σε μια ακόμη ένδειξη στήριξής της προς το καθεστώς Λουκασένκο αποστέλλει δύο βομβαρδιστικά αεροσκάφη για να περιπολούν στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας.

Την ίδια ώρα, το Κίεβο ανακοίνωσε ότι θα διπλασιάσει τον αριθμό των συνοριοφυλάκων στα σύνορα της Ουκρανίας με την Λευκορωσία ώστε να αποτρέψει τυχόν απόπειρες προσφύγων και μεταναστών. Στις προσπάθειες ενίσχυσης της φύλαξης των συνόρων θα συμμετέχουν και η εθνοφρουρά και η αστυνομία.

Σε ερώτηση του Politico, ο Εσθονός υπουργός Άμυνας δεν απέκλεισε την πιθανότητα μιας μεγάλης κλίμακας σύρραξης, ωστόσο, παρέμεινε εξαιρετικά προσεκτικός στις δηλώσεις του.

«Φυσικά δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν υπάρχει κίνδυνος, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσο υψηλό είναι το ρίσκο. Θα πρέπει να παρακολουθούμε την κατάσταση καθημερινά».

Από την πλευρά του, ωστόσο, ο επικεφαλής των Ένοπλων Δυνάμεων της Εσθονίας, Μάρτιν Χέρεμ υποστήριξε πως ο Λουκασένκο δεν έχει τους απαραίτητους πόρους για να διεξάγει πόλεμο, αλλά τόνισε ότι «μπορούν να υπάρξουν μερικά πυρά» και μίλησε για μια σύγκρουση χαμηλής κλίμακας.

Οι Βρυξέλλες και το ΝΑΤΟ

Προς το παρόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί να στηρίξει με τους απαραίτητους πόρους την Πολωνία και τη Λιθουανία για να ανταπεξέλθουν στα προβλήματα, ενώ αναμένεται να επιβάλει νέες κυρώσεις προς το Μινσκ με σκοπό να αυξήσει την πίεση στον Λουκασένκο και την κυβέρνησή του.

Το ΝΑΤΟ, από την πλευρά του, έχει εκφράσει τη στήριξή του προς την Βαρσοβία, κατηγορώντας το Μινσκ ότι χρησιμοποιεί μετανάστες ως ένα όπλο ώστε να ασκήσει πιέσεις στη Δύση, χωρίς, όμως να έχει εκφράσει διάθεση για περαιτέρω εμπλοκή.

Αξιωματούχοι και ηγέτες, όπως αναφέρει το politico, έχουν στην άκρη του μυαλού τους τη λύση πιο ενεργούς εμπλοκής της Συμμαχίας στο ζήτημα, ωστόσο ένα τέτοιο ενδεχόμενο μπορεί να φέρει στο τραπέζι της αντιπαράθεσης εξαιρετικά μεγάλη… δύναμη πυρός στην ευρύτερη περιοχή και μπορεί να οδηγήσει σε άλλα ακόμη πιο επικίνδυνα μονοπάτια.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε , το βράδυ της Τετάρτης, ότι οι νέες κυρώσεις προς τη Λευκορωσία μπορεί να επιβληθούν στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, όμως ως γνωστόν το ρολόι στις Βρυξέλλες δεν τρέχει με… μεγάλες ταχύτητες, ενώ η Ένωση ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη και με διαφορετικά διλήμματα.

Διλήμματα που προκύπτουν από τη σημερινή δήλωση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ο οποίος ζήτησε να επανεξετάσει η Κομισιόν το ενδεχόμενο να χρηματοδοτήσει φράχτες στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. . Πρόταση η οποία απορρίφθηκε αρχικά από τις Βρυξέλλες, ωστόσο η συζήτηση μόλις έχει ξεκινήσει…