Από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έχουν να δουν οι ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας τέτοιο εκτεταμένο αποτύπωμα στον παγκόσμιο χάρτη, αναφέρει το Bloomberg.

Όπως σημειώνει το άρθρο:

«Η Τουρκία υπό τον φιλόδοξο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έστειλε στρατεύματα στη Λιβύη για να γείρει την πλάστιγγα των συγκρούσεων υπέρ της κυβέρνησης Σάρατζ, διατηρεί στρατιωτική παρουσία στη Συρία, το Ιράκ, το Κατάρ, τη Σομαλία και το Αφγανιστάν καθώς και ειρηνευτικά στρατεύματα στα Βαλκάνια. Την ίδια ώρα το Πολεμικό Ναυτικό της Τουρκίας περιπολεί στη Μεσόγειο και το Αιγαίο, όπου εγείρει ενεργειακές και εδαφικές αξιώσεις εν μέσω κλιμακούμενων εντάσεων με την Ελλάδα και την Κύπρο. Μια προσπάθεια που έχει κόστος, αφού ο στρατιωτικός προϋπολογισμός ως ποσοστό επί του ΑΕΠ αυξήθηκε από 1,8% το 2015 στο 2,5% το 2018 σε μια περίοδο κλυδωνίζεται η τουρκική οικονομία.»

• Λιβύη

Ο Ερντογάν έστειλε ναυτικές και χερσαίες δυνάμεις καθώς και εξοπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στη Λιβύη για να στηρίξει την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση Σάρατζ εντείνοντας μια σύρραξη που έχει εξελιχθεί σε πόλεμο δι’ αντιπροσώπων.

Η Τουρκία στηρίζει την κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σάρατζ στην Τρίπολη έναντι των δυνάμεων του Χαλίφα Χαφτάρ, που υποστηρίζονται από Ρώσους μισθοφόρους, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Κι όπως σημειώνει το άρθρο «η Τουρκία σκοπεύει να σώσει τα επιχειρηματικά συμβόλαια αξίας δισ. δολαρίων, που έχουν μπει στον πάγο λόγω της παρατεταμένης σύγκρουσης στη Λιβύη. Και σε αντάλλαγμα για την υπεράσπιση της κυβέρνησης Σάρατζ απέσπασε την υποστήριξή της για μα αμφιλεγόμενη συμφωνία, που ενισχύσει τις αξιώσεις τις Τουρκίας σε δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο».

• Συρία

Η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στη Συρία είναι μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της στο εξωτερικό από την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Ερντογάν έστειλε το 2016 στη Συρία στρατεύματα για να πολεμήσουν τόσο τους τζιχαντιστές του ISIS όσο και τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ κουρδικές δυνάμεις, που συνδέονται με μαχητές του PKK.

Τουρκικά στρατεύματα κατέλαβαν και πόλεις στη βόρεια Συρία σε μια προσπάθεια δημιουργίας ζώνης ασφαλείας για να ενθαρρυνθούν οι πάνω από 3,6 εκατ. Σύροι που διέφυγαν στην Τουρκία να επιστρέψουν στα σπίτια τους και να αποτραπεί ένα νέο κύμα προσφύγων. Η Τουρκία πάτησε φρένο στην επιχείρηση στη Συρία μετά από χωριστές συμφωνίες με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία το 2019 προκειμένου να παραμείνουν μακριά από τα σύνορά της οι Κούρδοι μαχητές στη Συρία.

• Ιράκ

Η Τουρκία στέλνει συχνά πολεμικά αεροσκάφη, ελικόπτερα και στρατεύματα στο βόρειο Ιράκ για να πλήξουν κρησφύγετα του PKK ενώ διατηρεί και στρατιωτικές βάσεις, που είχαν δημιουργηθεί για ειρηνευτική αποστολή τη δεκαετία του 1990. Η Τουρκία λέει ότι η συνεχιζόμενη παρουσία της λειτουργεί αποτρεπτικά έναντι του PKK και των φιλοδοξιών των Κούρδων του Ιράκ για ανεξαρτησία.

• Κατάρ

H Τουρκία έχει δημιουργήσει μια βάση στο Κατάρ από το 2017, ;όταν πήρε το μέρος του πλούσιου σε υδρογονάνθρακες κράτους του Περσικού Κόλπου στην κόντρα με μια περιφερειακή συμμαχία υπό τη Σαουδική Αραβία. Την Τουρκία και το Κατάρ ενώνει και η υποστήριξή τους προς την Μουσουλμανική Αδελφότητα, που έχει προκαλέσει ανησυχίες στη Σαουδική Αραβία και τις περισσότερες μοναρχίες του Κόλπου, που θεωρούν το πολιτικό κίνημα απειλή για την απόλυτη εξουσία τους, ειδικά μετά τις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας.

• Σομαλία

Το 2017 η Τουρκία άνοιξε τη μεγαλύτερη υπερπόντια βάση της στο Μογκαντίσου, όπου εκατοντάδες Τούρκοι στρατιώτες εκπαιδεύουν Σομαλούς συναδέλφους της στη βάση ενός ευρύτερου σχεδίου της Άγκυρας για συνδρομή στην ανοικοδόμηση μιας χώρας που την έχουν γονατίσει οι συγκρούσεις μεταξύ φυλών και η εξέγερση των ισλαμιστών εξτρεμιστών της Αλ Σαμπάμπ.

Η Τουρκία ενισχύει το πάτημά της στη Σομαλία από την επίσκεψη του Ερντογάν στη χώρα του Κέρατος της Αφρικής το 2011 συμβάλλοντας στην αναβίωση υπηρεσιών όπως η εκπαίδευση, η υγεία καθώς και η ασφάλεια. Το 2015 Ο Ερντογάν υποσχέθηκε την ανέγερση 10.000 νέων κατοικιών στη χώρα, ενώ υπογράφηκαν και αμυντικές και βιομηχανικές συμφωνίες. Ενώ φέτος ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι η Τουρκία δέχθηκε πρόταση από τη Σομαλία να μετάσχει σε έρευνες για πετρέλαιο ανοικτά των ακτών της.

• Aνατολική Μεσόγειος

Τουρκικά πολεμικά πλοία συνοδεύουν ερευνητικά σκάφη και γεωτρύπανα στην ανατολική Μεσόγειο στο πλαίσιο της διεκδίκησης ενεργειακών δικαιωμάτων. Οι εντάσεις κλιμακώνονται από την Τουρκία και την κυβέρνηση στα κατεχόμενα της Κύπρου με την έκδοση αδειών ερευνών σε ύδατα που διεκδικεί η Κυπριακή Δημοκρατία. Η Τουρκία είναι σε κόντρα και με την Ελλάδα για τα θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, αμφισβητώντας ότι τα νησιά παράγουν ΑΟΖ, όπως προβλέπει το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ, που δεν έχει υπογράψει η Άγκυρα.

• Αφγανιστάν

Τουρκικά στρατεύματα βρίσκονται στο Αφγανιστάν στο πλαίσιο του υπό το ΝΑΤΟ συνασπισμού άνω των 50 κρατών, που υποστηρίζουν τις δυνάμεις ασφαλείας της χώρας έναντι των Ταλιμπάν.

Η Τουρκία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ και έχει μακρά ιστορία στο Αφγανιστάν, καθώς ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ πρόσφερε στρατιωτική υποστήριξη το 1928 στον τότε βασιλιά Αμανουλάχ για να καταπνίξει μια εξέγερση εξτρεμιστών Ισλαμιστών, που διαμαρτύρονταν για την απόφασή του να σταλούν κορίτσια για εκπαίδευση στην κοσμική Τουρκία.

• Αζερμπαϊτζάν

Στρατιωτικές δυνάμεις της Τουρκίας είναι παρούσες και σε βάση στο Αζερμπαϊτζάν κι έχουν πρόσβαση και σε μια βάση της πολεμικής αεροπορίας. Οι δύο χώρες έκαναν κοινά στρατιωτικά γυμνάσια τον Αύγουστο στο Αζερμπαϊτζάν μετά τις φονικές συγκρούσεις με στρατεύματα της γειτονικής Αρμενίας.

Η Τουρκία υποσχέθηκε να αναβαθμίσει τον στρατιωτικό εξοπλισμό του Αζερμπαϊτζάν και να το προμηθεύσει με νέα αμυντικά συστήμα, περιλαμβανομένων τουρκικών drones, πυραύλων και συσκευών ηλεκτρονικού πολέμου. Η Τουρκία στηρίζει στρατιωτικά το Αζερμπαϊτζάν από την εποχή της σύγκρουσής του με την Αρμενία για το θύλακο του Ναγκόρνο Καραμπάχ πριν από τρεις δεκαετίες, όταν κατέρρευσε η ΕΣΣΔ.

• Βαλκάνια – Σουδάν

Οι ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας έχουν μετάσχει σε ειρηνευτικές αποστολές υπό το ΝΑΤΟ στο Κόσοβο και τη Βονσία Ερζεγοβίνη από την εποχή του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία τη δεκαετία του 1990. «Πιο αμφιλεγόμενη κίνηση», όπως καταλήγει το δημοσίευμα του Bloomberg, ήταν η απόφαση της Τουρκίας να δημιουργήσει στο Σουδάν κέντρα εκπαίδευσης των εκεί ενόπλων δυνάμεων στη διάρκεια της διακυβέρνησης του πρώην προέδρου Ομάρ αλ Μπασίρ, που περιλαμβάνει στη λίστα καταζητουμένων του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τα εγκλήματα πολέμου στην περιοχή του Νταρφούρ του δυτικού Σουδάν.

Ο Ερντογάν υπέγραψε επίσης συμφωνίες με την αφρικανική χώρα για αύξηση των τουρκικών επενδύσεων και των διμερών εμπορικών συναλλαγών, ενώ η κυβέρνηση του Μπασίρ συμφώνησε να νοικιάσει στην Τουρκία για 99 χρόνια τη νήσο Σουακίν, κίνηση που επιτρέπει στην Τουρκία να στήσει μια βάση στο νησί που ήταν κάποτε εντός των ορίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να απλώσει το χέρι της μέχρι την Ερυθρά Θάλασσα.

Ολοκληρώθηκε το άτυπο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ. Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ κάλεσε την Τουρκία να απέχει από μονομερείς ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας είπε επίσης ότι είμαστε σαφείς ως προς την αλληλεγγύη μας στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Είπε ακόμα ότι μόνο με διάλογο θα αποφευχθεί η κρίση και κάλεσε την Τουρκία να αποφύγει τις προκλήσεις στις οποίες επιδίδεται.

Όπως είπε υπάρχει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της δυνατότητας να βρεθεί έδαφος για συζητήσεις με την Τουρκία και της επίδειξης της κοινής ισχύος στην υπεράσπιση των συμφερόντων μας. Χαιρέτησε τις προσπάθειες της Γερμανίας προκειμένου να βρεθεί λύση και είπε ότι ο ίδιος θα προσπαθήσει να συμβάλει.

Όσον αφορά στο θέμα των κυρώσεων ο Μπορέλ είπε ότι υπάρχει πολιτική συναίνεση των υπουργών Εξωτερικών, να ζητηθεί από τις υπηρεσίες να επιταχυνθεί η εργασία για να προστεθούν και άλλα άτομα (που θα προτείνει η Κύπρος) σε αυτά που υφίστανται κυρώσεις από την ΕΕ για τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.

Παρέπεμψε βεβαίως στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας είπε επίσης ότι είμαστε σαφείς ως προς την αλληλεγγύη μας στην Ελλάδα και την Κύπρο. Είπε ακόμα ότι μόνο με διάλογο θα αποφευχθεί η κρίση και κάλεσε την Τουρκία να αποφύγει τις προκλήσεις στις οποίες επιδίδεται.

Κυρώσεις αν και εφόσον…

Ο Ζοζέπ Μπορέλ κάλεσε εκ νέου την Τουρκία να απέχει από μονομερείς ενέργειες και είπε πως σε περίπτωση που δεν υπάρξει πρόοδος στο ζήτημα αυτό, τότε οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα εξετάσουν περαιτέρω μέτρα, εννοώντας τον κατάλογο κυρώσεων που έχει συζητηθεί σήμερα.

Ο κατάλογος του Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος παρουσιάστηκε προφορικά ενόψει περαιτέρω διαμόρφωσης του, παραπέμπεται πλέον στη Σύνοδο Κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις 24-25 Σεπτεμβρίου. Οι ηγέτες των κρατών-μελών θα αποφασίσουν ποιες επιλογές θα υιοθετήσουν.

Σύμφωνα με πληροφορίες του κυπριακού καναλιού Alpha, o κατάλογος των κυρώσεων περιλαμβάνει τα ακόλουθα 

1. Περιοριστικά μέτρα σε περίπτωση συνέχισης παράνομων γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
2. Καταχώρηση των πλοίων που εμπλέκονται σε παράνομες ερευνητικές δραστηριότητες της Τουρκίας.
3. Τομεακές κυρώσεις (πωλήσεις, προμήθειες, εξαγωγή υλικού σχετικά με έρευνες στον ενεργειακό τομέα, μεταφορά τεχνολογίας και προϊόντων)
4. Απαγόρευση δανεισμού σε τράπεζες και βιομηχανίες της Τουρκίας από κρατικές τράπεζες της ΕΕ
5. Ενδεχόμενο μείωσης ευρωπαϊκών κονδυλίων στην Τουρκία.
6. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της Τουρκίας μέχρι τον Σεπτέμβριο, δυνατότητα εξέτασης απαγόρευσης ταξιδιών σε συγκεκριμένα πρόσωπα (travel ban)
7. Να ενισχυθούν περαιτέρω οι καταχωρήσεις για ενέργειες Τουρκίας σε θαλάσσιες ζώνες ΚΔ και Ελλάδας σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας.

«Όλοι, ως κράτη – μέλη της ΕΕ, έχουμε ασφαλώς την υποχρέωση να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη μας τα δικαιώματα και τα θέματα που παρουσιάζουν οι έλληνες φίλοι μας και επίσης να τους υποστηρίξουμε, όπου έχουν δίκιο», δήλωσε πριν από λίγο η Καγκελάριος ‘Αγγελα Μέρκελ.

«Παραταύτα, έχω επανειλημμένα προσπαθήσει προκειμένου να μην υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση και αυτό γίνεται εν μέρει μόνο με το να μιλάει κανείς συνεχώς και με τις δύο πλευρές. Οι διαφορές που υπάρχουν εκεί σε ό,τι αφορά τον διαχωρισμό των οικονομικών ζωνών μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μαζί. Για αυτό προσπαθεί η Γερμανία», πρόσθεσε η Καγκελάριος στο πλαίσιο της θερινής συνέντευξης Τύπου που παραχωρεί αυτή την ώρα στο Βερολίνο.

Σε ό,τι αφορά την συνεννόηση με τον Πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν για το θέμα, η κυρία Μέρκελ τόνισε ότι μίλησε μαζί του πολύ εντατικά για τις σχέσεις με Τουρκία, οι οποίες είναι, όπως είπε, πάρα πολύ πολύπλευρες.

«Η Τουρκία είναι εταίρος στο ΝΑΤΟ. Η διένεξη μεταξύ δύο εταίρων του ΝΑΤΟ δεν μπορεί να μας αφήνει αδιάφορους, αλλά και για αυτόν τον λόγο πρέπει να προσπαθήσει κανείς να ξεκαθαρίσει τα πράγματα στο πλαίσιο της Συμμαχίας», ανέφερε, ενώ διευκρίνισε ότι δεν έχει σήμερα συνομιλήσει με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν ούτε πρόκειται να το κάνει εντός της ημέρας, αλλά βρίσκεται σε συχνή επικοινωνία μαζί του.

Απάντηση στον Ζοσέπ Μπορέλ, ο οποίος τόνισε ότι το Συμβούλιο των ΥΠΕΞ της Ευρωπαϊκής Ενωσης καλεί την Τουρκία να αποφύγει κάθε μονομερή ενέργεια, έδωσε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.

Σε ανακοίνωσή του ο Χαμί Ακσόι αναφέρει πως η ΕΕ δεν έχει δικαίωμα να απαιτήσει από την Τουρκία να σταματήσει τις εργασίες γεωλογικής εξερεύνησης στη Μεσόγειο Θάλασσα.

“Αιτία της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο είναι η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή διοίκηση με τις μαξιμαλιστικές ενέργειες και αξιώσεις κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Η άνευ όρων υποστήριξη που παρέχει η ΕΕ με το πρόσχημα της αλληλεγγύης της Ένωσης, σε αυτό το δίδυμο, που προσπαθεί να αγνοήσει τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα της χώρας μας και των Τουρκοκυπρίων στην Ανατολική Μεσόγειο, αυξάνει περαιτέρω την ένταση” επισημαίνεται στην ανακοίνωση του Ακσόι και προστίθεται μεταξύ άλλων:

“Δεν εναπόκειται στην ΕΕ να επικρίνει τις ενέργειες της Τουρκίας για υδρογονάνθρακες εντός της υφαλοκρηπίδας της και να ζητεί τον τερματισμό τους. Διότι, όπως επιβεβαιώνεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η ΕΕ δεν έχει δικαιοδοσία επί του θέματος. Αυτή η έκκληση αντίκειται στο κεκτημένο της ΕΕ και στο διεθνές δίκαιο. Καλούμε την ΕΕ και τα κράτη μέλη της ΕΕ να μην υποστηρίξουν τις μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις της Ελλάδας κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, με πρόσχημα την αλληλεγγύη της Ένωσης. Η Ελλάδα δεν είναι κράτος αρχιπέλαγος.

Είναι αντίθετο με το διεθνές δίκαιο και τη νομολογία για τα ελληνικά νησιά, ειδικά το Καστελόριζο, που βρίσκονται πιο κοντά στη χερσόνησο της Ανατολίας, να έχουν υφαλοκρηπίδα. Η προσφυγή της ΕΕ σε κυρώσεις, ενώ η Τουρκία υπερθεματίζει πάντα υπέρ του διαλόγου και της διπλωματίας, θα επιδεινώσει τη λύση στα τρέχοντα προβλήματα.

Τέτοια γλώσσα θα ενδυναμώσει την αποφασιστικότητα της Τουρκίας. Η Τουρκία, παρ’ όλες τις παράνομες συμμαχίες που έχουν δημιουργηθεί εναντίον της, θα συνεχίσει να προστατεύει αποφασιστικά τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της και των Τουρκοκυπρίων. Αν είναι επιθυμητή πραγματικά μια λύση, η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή πλευρά θα έπρεπε να αναγνωρίσουν ότι η υπό εξέταση κατάσταση δεν είναι πλέον βιώσιμη και πρέπει να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να ενεργούν βάσει λανθασμένων υπολογισμών αυτών που βρίσκονται πίσω τους. Κατά συνέπεια, η ΕΕ πρέπει να ενεργεί αμερόληπτα και να είναι έντιμος μεσίτης, εάν επιθυμεί λύση στην Ανατολική Μεσόγειο”.