Αργά το βράδυ της περασμένης Τετάρτης, όταν ο πρωθυπουργός είχε πλέον μια αρκετά σαφή εικόνα της πρότασης της Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν για το “Ταμείο Ανάκαμψης” και είχε συνομιλήσει με τον μόνιμο αντιπρόσωπο της χώρας μας στην ΕΕ Ιωάννη Βράϊλα για τις σχετικές λεπτομέρειες, “κλείδωσε”, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες του libre, η απόφαση να μην διακινδυνεύσει τελικά την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες που υπήρχε όλο το προηγούμενο διάστημα στην ατζέντα των συζητήσεων στο επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου.

Η ανακοίνωση από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Στέλιο Πέτσα για την συγκρότηση μιας “επιτροπής σοφών” που θα αναλάβει την στρατηγική διαχείριση των κονδυλίων που αναμένεται να εισρεύσουν τα επόμενα χρόνια στην ελληνική οικονομία (22,5 δισ σε επιδοτήσεις και 9,5 δισ με δανεισμό) με επικεφαλής των Κύπριο νομπελίστα οικονομολόγο Χριστόφορο Πισσαρίδη –ένθερμο θιασώτη των μνημονίων τόσο στην Κύπρο, όσο και στην Ελλάδα-, ήρθε, ουσιαστικά, να επιβεβαιώσει πως απομακρύνεται το σενάριο ενός εκλογικού αιφνιδιασμού που είχε, μάλιστα, στοχεύσει και στην ημερομηνία Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου.

Οι πληροφορίες αναφέρουν πως η πρόταση της προέδρου της Κομισιόν προκάλεσε ανακούφιση στο Μέγαρο Μαξίμου, παρότι “ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες” και πολλά θα κριθούν από τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής του Ιουνίου και από την τελική εξειδίκευση σχετικά με το χρονοδιάγραμμα εισροής των κονδυλίων. Εφόσον, τελικά, που θεωρείται μάλλον το πιθανότερο, η καταβολή τους γίνει με ορίζοντα τριετίας και όχι επταετίας, θεωρείται πως η κυβέρνηση αποκτά ένα “δυνατό χαρτί” αντιμετώπισης των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας αλλά και ένα εργαλείο πολιτικής επιρροής.

Με αυτά κατά νου ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκτιμά πως συμφέρει την κυβέρνηση και τον ίδιο να επιχειρήσει να εξαντλήσει το μεγαλύτερο μέρος της τετραετίας και να δημιουργήσει θετικές πολιτικές και οικονομικές συνθήκες για το τελευταίο διάστημα πριν τις επόμενες εκλογές που θα είναι, ως γνωστόν, διπλές (απλή αναλογική και εφόσον δεν σταθεί εφικτός ο σχηματισμός κυβέρνησης θα ακολουθήσει δεύτερη αναμέτρηση με τον εκλογικό νόμο που ψηφίστηκε τον Ιανουάριο).

Παρότι η Ελλάδα δεν είχε την δυνατότητα να πιέσει ιδιαίτερα ευνοήθηκε τα μάλλα από το φάσμα οικονομικής καταστροφής που απειλεί τις οικονομίες του ευρωπαϊκού νότου (Ισπανία και Ιταλία) και έτσι αποκτά τη δυνατότητα πρόσβασης σε ένα σημαντικό “πακέτο διάσωσης”.

Τα εκλογικά σενάρια

Η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες απασχολούσε έντονα εσχάτως τον πρωθυπουργό, ο οποίος δεχόταν εισηγήσεις, ακόμα και πιέσεις, από κορυφαίους υπουργούς και μερίδα της κοινοβουλευτικής ομάδας να αιφνιδιάσει τον Αλέξη Τσίπρα και να “ξεμπερδεύει” με το άγχος της απλής αναλογικής. Οι προτροπές “να εξοντώσουμε πολιτικά τον Τσίπρα” ακουγόταν συχνά στις συσκέψεις του Μεγάρου Μαξίμου και ανακυκλώνονταν από “φιλικούς” αρθρογράφους.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ προσήλθε την περασμένη Πέμπτη στο δελτίο του Alpha και έδωσε την γνωστή συνέντευξη στον Αντώνη Σρόϊτερ αποφασισμένος να εδραιώσει έτι περαιτέρω το σχετικά ήπιο, ακόμα και συναινετικό προφίλ που εκπέμπει το τελευταίο διάστημα. Αυτό έχει να κάνει με την ανάλυση που κάνουν πια στην Κουμουνδούρου πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης αφήνει πίσω του τις σκέψεις για εκλογικό αιφνιδιασμό. Γι αυτό τον λόγο τα επιτελικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν πως αποκτούν ένα “παράθυρο χρόνου”, αφενός να εξειδικεύσουν την αντιπολιτευτική τακτική στα θέματα που αφορούν την μεσαία τάξη και τον κόσμο της εργασίας, αφετέρου να προχωρήσουν οι διεργασίες ανανέωσης και διεύρυνσης του κόμματος που έχουν καθυστερήσει σημαντικά λόγω της πανδημίας.

Είναι χαρακτηριστικό πως τόσο ο τομεάρχης Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, όσο και ο ίδιος ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης υποδέχθηκαν θετικά τις προτάσεις της Κομισιόν, ζητώντας, ωστόσο, να μην υπάρχουν πανηγυρισμοί μέχρις ότου αυτές εξειδικευθούν και διαπιστωθεί καθαρά πως και σε ποιους χρόνους θα γίνουν οι εκταμιεύσεις.

Τι εκτιμούν στην Κουμουνδούρου

Στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν πως δεν έχει κλείσει ακόμα ο κύκλος των πιέσεων που ασκούν ορισμένες χώρες του ευρωπαϊκού βορρά για σύνδεση του δανεισμού με μεταρρυθμίσεις που θα έχουν “χρώμα”…μνημονίου.

Το γεγονός, δε, πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιλέγει τον σκληρά νεοφιλελεύθερο Κύπριο οικονομολόγο ως επικεφαλής της ομάδας διαχείρισης των κονδυλίων του “Ταμείου Ανάκαμψης” δημιουργεί υπόνοιες για τον χαρακτήρα των πολιτικών που θα συνδυαστούν με την αξιοποίηση των 32 δισ που αναμένεται να λάβει η χώρα μας. Θα έχει ενδιαφέρον ποιοί άλλοι τεχνοκράτες θα πλαισιώσουν τον κ. Πισσαρίδη, εάν ο πρωθυπουργός θα προσπαθήσει να δώσει διακομματικό χαρακτήρα στην συγκεκριμένη επιτροπή ή θα την κρατήσει στο στενό πλαίσιο του δικού του ελέγχου, καθώς και ποιοι τομείς θα επιλεγούν για την επένδυση των κονδυλίων.

Η αρχική κατεύθυνση της Κομισιόν για ενίσχυση των συστημάτων υγείας δεν είναι βέβαιο πως θα αποτελέσει και την βασική επιλογή της κυβέρνησης, οπότε πιθανώς να δημιουργηθεί πλαίσιο άσκησης κριτικής εκ μέρους της αντιπολίτευσης.

Οι άγνωστες μεταβλητές

Πάντως, οι θιασώτες του εκλογικού αιφνιδιασμού δεν πρόκειται, όπως πληροφορείται το libre, να σταματήσουν την σχετική δημόσια συζήτηση, ενώ λέγεται πως το επόμενο διάστημα θα υπάρξει και παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά σχετικά με τα εθνικά θέματα και τις γενικότερες εξελίξεις.

Τα ελληνοτουρκικά, άλλωστε, αποτελούν μια “παράφρονα μεταβλητή” για την κυβέρνηση, η οποία έχει επιλέξει να κατεβάσει τους τόνους των αντιδράσεων έναντι της κλιμακούμενης τουρκικής επιθετικότητας ώστε να δημιουργήσει “ζωτικό χώρο” για την επικέντρωση στο οικονομικό αφήγημά της. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης λέει στους συνομιλητές του, άλλωστε, πως οι επόμενες εκλογές θα κριθούν στο πεδίο της οικονομίας και στο κατά πόσο θα μπορέσει η κυβέρνηση να διατηρήσει την θετική εικόνα της καλής τεχνοκρατικής διαχείρισης που κέρδισε με την πανδημία.

Tην αδιαπραγμάτευτη αυτονομία του Κινήματος Αλλαγής υπογραμμίζει η Φώφη Γεννηματά, σε συνέντευξή της στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα», κλείνοντας έτσι τη συζήτηση περί συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ.

«Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αλλάζει», τονίζει η κ. Γεννηματά προσθέτοντας πως «με έντονα τα σημάδια κόπωσης από τον βυζαντινισμό στο εσωτερικό του, εγκλωβισμένος στις αντιφάσεις του, πορεύεται χωρίς πυξίδα. Επιχειρεί να καλύψει την πρόσφατη ιστορία του με την αφαίμαξη της μεσαίας τάξης, την αμηχανία του από την απουσία πολιτικής πρότασης με νέα Ζάππεια, εμπόριο ελπίδας και κακέκτυπες μαρκίζες της σοσιαλδημοκρατίας». Έτσι η κ. Γεννηματά τονίζει πως «ανεξάρτητα από το πώς πορεύονται οι άλλες πολιτικές δυνάμεις, η αυτόνομη πορεία του Κινήματος Αλλαγής είναι για μας σταθερή επιλογή και συλλογική δέσμευση».

Η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ υποστηρίζει ότι ο δρόμος για την αναγέννηση της δημοκρατικής παράταξης είναι μονόδρομος και προσθέτει ότι όλοι αναγνωρίζουν ότι το Κίνημα Αλλαγής σε αυτή την κρίση με τον αυτόνομο πολιτικό του λόγο έστειλε ένα μήνυμα ευθύνης, σοβαρότητας και προοδευτικής ταυτότητας χωρίς μισόλογα. «Η αυτόνομη πορεία δεν είναι ένα σύνθημα ή μια τακτική ίσων αποστάσεων. Έχει πολιτικό περιεχόμενο και ουσία και δίνει προστιθέμενη αξία στον εργαζόμενο, στον άνεργο, στον συνταξιούχο, στον αγρότη, στον επιστήμονα, στον επαγγελματία, στον νέο και τη μεσαία τάξη. Όσο περισσότερο αυτό γίνεται ορατό και κατανοητό τόσο οι δυνάμεις του τεχνητού διπολισμού ενοχλούνται», παρατηρεί ενώ δεσμεύεται πως «το επόμενο βήμα για μας είναι να εκφράσουμε ένα ολοκληρωμένο, εναλλακτικό, προοδευτικό σχέδιο για την επόμενη μέρα της Ελλάδας και των Ελλήνων. Διαμορφώνοντας μαζί με τους προοδευτικούς πολίτες το κοινωνικό συμβόλαιο της νέας Αλλαγής, με όρθια κοινωνία και ζωντανή οικονομία. Αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες, τις αγωνίες και τις προσδοκίες τους, αλλά και τη βοή των γεγονότων ενός μέλλοντος που η κρίση έφερε πιο κοντά. Ανοιχτοί σε όλες τις απόψεις. Απλώνουμε το χέρι σε όσους αισθάνονται ότι ανήκουν στη μεγάλη δημοκρατική παράταξη -σοσιαλιστές, δημοκράτες, προοδευτικούς κεντρώους, ριζοσπάστες της Ανανεωτικής Αριστεράς, προοδευτικούς πολίτες- χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Όλους όσοι πιστεύουν στην αυτόνομη πορεία της παράταξης, που δεν γητεύτηκαν από τα θέλγητρα των θώκων εξουσίας, που θέλουν και μπορούν να προσφέρουν. Αυτός ο δρόμος, των ιδεών, της πολιτικής με αρχές και αξίες, που συνθέτει ένα όραμα νέων βιώσιμων διεκδικήσεων, καταφύγιο και αποκούμπι των πολλών που πλήττονται ιδιαίτερα από τις εξελίξεις, θα εμπνέει κάθε μέρα και περισσότερους να αγωνιστούν μαζί μας. Αυτός είναι ο δρόμος της αναγέννησης της προοδευτικής παράταξης και είναι μονόδρομος».

Η Φώφη Γεννηματά επικρίνει τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας ότι η ατζέντα της σοσιαλδημοκρατίας επιστρέφει δυναμικά απέναντι «στη συντήρηση που, αμήχανη από την αποκάλυψη του αδιεξόδου των νεοφιλελεύθερων δογμάτων, επιχειρεί να εμφανιστεί ρητορικά και προσχηματικά μεταλλαγμένη. Απέναντι στην ιδεοληπτική “Αριστερά” που αντιλαμβάνεται τις κρίσεις ως ευκαιρία λαϊκισμού και τυχοδιωκτισμού. Όλοι αυτοί ξέμειναν χωρίς αφήγημα και γι’ αυτό εμφανίζονται μιμητές. Η σοσιαλδημοκρατία έχει σήμερα μια μεγάλη ευκαιρία να βγει από τις βεβαιότητες και τους αναχρονισμούς που την κρατούν συρρικνωμένη και μακριά από την εξουσία».

Στη νέα φάση για την επανεκκίνηση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής επισημαίνει πως την κύρια ευθύνη την έχει η κυβέρνηση για να μείνουμε ασφαλείς και πρώτη προτεραιότητα είναι η άμεση περαιτέρω ουσιαστική στήριξη του ΕΣΥ, η ενίσχυση των νοσοκομείων αναφοράς, η υγειονομική θωράκιση των νησιών, η λειτουργία εκτεταμένου δικτύου πρώτης γραμμής με πολλά τεστ. «Οι δυσκολίες είναι ακόμα μπροστά μας. Η κυβέρνηση έχει την ευθύνη να μην επιτρέψει στο φόβο και την ανασφάλεια να πάρουν ενδημική μορφή», αναφέρει και δηλώνει πως για το Κίνημα Αλλαγής αλλά και για την ίδια προσωπικά είναι θέμα ιστορικής ευθύνης η αναγέννησή του ΕΣΥ. «Το να αισθάνονται όλοι υγειονομικά ασφαλείς είναι για εμάς θεμελιώδες αδιαπραγμάτευτο ανθρώπινο δικαίωμα στο οποίο δεν χωράει κανένας συμβιβασμός. Παράλληλα είναι αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη της χώρας και την αντιμετώπιση ανισοτήτων που μπορεί να οδηγήσουν ολόκληρες περιοχές της Ελλάδας -πολλά νησιά- σε μαρασμό», τονίζει η κ. Γεννηματά.

Χαιρετίζει θετικά το πακέτο χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής οικονομίας που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το Ταμείο Ανασυγκρότησης με τη σκυτάλη, όμως, τώρα να περνά στις κυβερνήσεις. Καλεί τον Κυριάκο Μητσοτάκη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο ώστε να εγκριθεί η πρόταση χωρίς καθυστερήσεις, περικοπές και αστερίσκους. «Για την Ελλάδα αυτή είναι μια σημαντική ευκαιρία -ίσως η μεγαλύτερη που είχε την τελευταία δεκαετία- να αποκτήσει εύκολη πρόσβαση σε πόρους, χωρίς τον βραχνά του δανεισμού και τη θηλιά επώδυνων δεσμεύσεων. Γι’ αυτό και η ευρωπαϊκή ενίσχυση δεν θα πρέπει να καλύψει τρύπες του προϋπολογισμού, ούτε πελατειακού χαρακτήρα επιλογές των υπουργών. Είναι απαραίτητο οι πόροι αυτοί να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για ένα νέο βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ψηφιακής εποχής και της «πράσινης οικονομίας». Σχέδιο που πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ουσιαστικού διαλόγου των πολιτικών δυνάμεων στο Κοινοβούλιο, αλλά και των κοινωνικών εταίρων στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή».

Αναφορικά με την επιθετικότητα της Τουρκίας η κ. Γεννηματά σημειώνει πως «θα είναι λάθος να θεωρήσουμε ότι η πανδημία θα αναστείλει την αναθεωρητική στρατηγική και τις επιδιώξεις της Τουρκίας. Αντίθετα, η ένταση στα εσωτερικά της προβλήματα μπορεί να την εξωθήσει στην κλιμάκωση του ασύμμετρου επεκτατισμού της. Πιστεύω ακράδαντα ότι στα εθνικά ζητήματα -και ιδιαίτερα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις- πρέπει να είμαστε όλοι πολύ προσεκτικοί και υπεύθυνοι. Χρειάζεται να αναζητούμε διαρκώς σημεία σύγκλισης, ώστε κάποια στιγμή όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί να κάτσουμε στο τραπέζι της εθνικής συνεννόησης. Χρειάζονται διαρκής εγρήγορση, εθνική στρατηγική και αρραγές εθνικό μέτωπο».