Με το άρθρο 25 του Συντάγματος απαντά ο Κυριάκος Μητσοτάκης στους αντιεμβολιαστές, τονίζοντας πως “το κράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης”.
Συνάντηση με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου είχε το πρωί της Παρασκευής (23/7) στις 10:00, στο Προεδρικό Μέγαρο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με κεντρικό θέμα στην ατζέντα της συζήτησής τους την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας αλλά και την επιτακτική ανάγκη εμβολιασμού του πληθυσμού.
Στον διάλογο που είχε μπροστά στις κάμερες με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε μεταξύ άλλων πως χθες, Πέμπτη (22/7) η χώρα ξεπέρασε το φράγμα των 10 εκατομμυρίων εμβολιασμών, ωστόσο σημείωσε πως η μετάλλαξη “Δέλτα” “μας υποχρεώνει να εντείνουμε κι άλλο τις προσπάθειές μας για να πείσουμε συμπολίτες οι οποίοι ακόμα μπορεί να είναι καχύποπτοι ότι πρέπει να εμβολιαστούν”.
Θέλησε ωστόσο να απαντήσει και στο κίνημα των αντιεμβολιαστών επικαλούμενος την παράγραφο 4 του άρθρου 25 του Συντάγματος και αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «το Κράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης».
«Καταρχάς να σας ενημερώσω για τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας. Όπως ξέρετε χθες ξεπεράσαμε το φράγμα των 10 εκ εμβολιασμών, η επιχείρηση ‘Ελευθερία’ προχωράει όπως την είχαμε σχεδιάσει, όμως είναι απολύτως βέβαιο πια ότι η μετάλλαξη ‘Δέλτα’ μας υποχρεώνει να εντείνουμε κι άλλο τις προσπάθειές μας για να πείσουμε συμπολίτες μας οι οποίοι ακόμα μπορεί να είναι καχύποπτοι ότι πρέπει να εμβολιαστούν», ανέφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στις πρώτες του κουβέντες κατά τη συνάντησή του με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Και συνέχισε: «Και εκεί θα εστιάσουμε όλη μας την προσπάθεια, είναι μια προσπάθεια η οποία δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στο κεντρικό μήνυμα το οποίο εκπέμπεται συστηματικά και μεθοδικά από την κυβέρνηση, από τους ειδικούς, εδώ και πολλούς μήνες. Θα πρέπει να μπούνε στο παιχνίδι και οι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, θα πρέπει να πάμε πόρτα-πόρτα, να πείσουμε τους καχύποπτους συμπολίτες μας ότι πρέπει να κάνουνε αυτό το βήμα και βέβαια σήμερα έγιναν οι σχετικές ανακοινώσεις από το υπουργείο υγείας έτσι ώστε να δώσουμε πρόσθετα κίνητρα και στους οικογενειακούς γιατρούς αλλά και στους φαρμακοποιούς προκειμένου και αυτοί να κλείνουνε ραντεβού και να πείθουν με τον τρόπο τους συμπολίτες μας ότι πρέπει να κάνουν αυτό το βήμα. Γνωρίζετε επίσης ότι χθες ψηφίστηκε η διάταξη στη Βουλή σχετικά με την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών για τους εργαζόμενους στις υπηρεσίες υγείας αλλά και για όσους εργάζονται στον εξαιρετικά ευαίσθητο τομέα της υποστήριξης των ηλικιωμένων συμπολιτών μας σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων. Θεωρώ ότι η διάταξη αυτή είναι σωστή και ενδεδειγμένη, ακολουθήσαμε όλες τις συστάσεις της Επιτροπής Βιοηθικής, είναι το τελευταίο στάδιο, η τελευταία δυνατότητα που έχουμε στη διάθεσή μας. Εύχομαι να μην χρειαστεί να την εφαρμόσουμε στην πράξη και όλοι οι υγειονομικοί, εκτός από αυτούς που έχουνε πολύ σοβαρό ιατρικό λόγο πιστοποιημένο, να σπεύσουνε να εμβολιαστούν».
Ο πρωθυπουργός συμπλήρωσε: «Και καθώς αύριο γιορτάζουμε την αποκατάσταση της Δημοκρατίας ήθελα να θυμηθώ ένα άρθρο του καταστατικού μας χάρτη το οποίο συχνά το αμελούμε. Είναι το άρθρο 25 παράγραφος 4, μάλιστα θέλω να τη διαβάσω για να είμαι απολύτως ακριβής όπου στο Σύνταγμά μας προβλέπουμε ότι το Κράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης.
Θεωρώ ότι το άρθρο αυτό είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρο παρά ποτέ. Αυτό αξιώνουμε από τους συμπολίτες μας, το χρέος της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης. Η αντιμετώπιση της πανδημίας είναι η μάχη της γενιάς μας, θα την κερδίσουμε. Αλλά πρέπει να την κερδίσουμε αναλαμβάνοντας όλοι οι πολίτες την ευθύνη που τους αναλογεί απέναντι στον εαυτό τους, στις οικογένειές τους και στο κοινωνικό σύνολο».
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στην θλιβερό επέτειο της πυρκαγιάς στο Μάτι: «Θα ήθελα επίσης σήμερα 23η Ιουλίου να θυμηθούμε κα Πρόεδρε τα θύματα της ανύπωτης τραγωδίας στο Μάτι. Πριν από τρία χρόνια θρηνήσαμε παραπάνω από 100 νεκρούς, μία τραγωδία που στιγμάτισε τη χώρα, μας πλήγωσε βαθύτατα και θεωρώ ότι ως ελάχιστη ένδειξη υποχρέωσης απέναντι στους συμπολίτες μας που έχασαν τη ζωή τους πρέπει να κάνουμε δύο πράγματα. Το πρώτο είναι να προχωρήσουμε ταχύτατα έτσι ώστε το Μάτι, όπως είχαμε δεσμευτεί, να ξαναχτιστεί, να πολεοδομηθεί σωστά και να μετατραπεί από ουσιαστικά έναν άναρχο οικισμό σε μία καλά δομημένη, ασφαλή, σύγχρονη πολιτεία. Σας έχω φέρει εδώ την παρουσίαση μας για το ειδικό σχέδιο για τις πυρόπληκτες περιοχές των δημοτικών ενοτήτων Νέας Μάκρης και Ραφήνας, μια πολύ συστηματική δουλειά η οποία έγινε σε απόλυτη συνεννόηση με όλους τους φορείς, το ειδικό πολεοδομικό σχέδιο λοιπόν είναι έτοιμο όπως έτοιμη είναι και η πρόβλεψη για το πού θα χτίσουμε τις κατοικίες και με την πολύ ευγενική συνεισφορά της Κυπριακής Δημοκρατίας όπου θα φιλοξενήσουμε συμπολίτες μας οι οποίοι έμειναν άστεγοι ως αποτέλεσμα αυτής της μεγάλης τραγωδίας.
Το δεύτερο που πρέπει να κάνουμε έχει ήδη κι αυτό δρομολογηθεί, είναι το μεγαλύτερο στην ιστορία του Ελληνικού Έθνους Πρόγραμμα Πολιτικής Προστασίας. Οι φυσικές καταστροφές είναι εδώ και θα είναι εδώ, και θα εντείνονται δυστυχώς ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και έχουμε εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα πολιτικής προστασίας το οποίο επενδύει ουσιαστικά στις υποδομές μας αλλά και στο ανθρώπινο δυναμικό έτσι ώστε όσο είναι εφικτό και όσο είναι δυνατόν και όσο περνάει από το χέρι μας να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τις συνέπειες των φυσικών καταστροφών. Και φυσικά όπου αυτό είναι εφικτό να τις προλαμβάνουμε».
«Κύριε Πρόεδρε η τεράστια προσπάθεια στην χώρα μας αλλά και σε όλο τον πλανήτη για την αντιμετώπιση της πανδημίας συνεχίζεται, δυστυχώς δεν έχουμε καταφέρει να την ελέγξουμε απολύτως. Χάρις στην επιστήμη εδώ και αρκετούς μήνες έχουμε στη διάθεσή μας το εμβόλιο και χάρις στο εμβολιαστικό πρόγραμμα εκατομμύρια συμπολιτών μας , όπως αναφέρατε ήδη αγγίξαμε τα 10 εκ, έχουν εμβολιαστεί. Δυστυχώς η μετάλλαξη Δέλτα είναι εξαιρετικά μεταδοτική και φαίνεται ότι κυριαρχεί αυτή την περίοδο. Και όπως είναι και περίοδος διακοπών που έχουμε όλοι την ανθρώπινη τάση να χαλαρώνουμε είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί ώστε να μπορέσουμε να γυρίσουμε ασφαλείς», είπε παίρνοντας το λόγο η Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου πρόσθεσε: «Η επιστήμη έχει καταλήξει ότι η μόνη λύση για να απαλλαγούμε από τον εφιάλτη της πανδημίας, η μόνη ασφαλής λύση, είναι ο εμβολιασμός. Και είναι χαρακτηριστικό ότι το σημαντικότερο ποσοστό όσων νοσηλεύονται αυτή τη στιγμή, η πλειοψηφία είναι ανεμβολίαστοι και ανάμεσά τους πολλοί νέοι. Πρέπει λοιπόν να προσχωρήσουμε όλοι και η προσπάθεια εμβολιασμού να επιταθεί, να επιδείξουμε όλοι το υψηλότερο δυνατό αίσθημα ευθύνης και όταν πρόκειται για ένα ζήτημα αποκλειστικά επιστημονικό όπως είναι αυτό του εμβολιασμού, η υιοθέτηση απόψεων, αντιεπιστημονικών εκτιμήσεων και θεωριών, δεν βλάπτει μόνο, δεν θέτει μόνο σε κίνδυνο τη ζωή όσων τις ασπάζονται αλλά και όλων ημών των υπολοίπων. Και γι’αυτό θέλω να τονίσω για άλλη μια φορά ότι το Σύνταγμα δεν αναγνωρίζει σε κανένα το δικαίωμα στα πλαίσια της δικής του ελευθερίας να θέτει σε κίνδυνο τη ζωή και την υγεία των συνανθρώπων του. Και αυτό γιατι.. Γιατί τα δικαιώματα που μας αναγνωρίζει το Σύνταγμα δεν τα αναγνωρίζει μόνο επειδή ατομικά είμαστε φορείς της ανθρώπινης αξίας το οποίο φυσικά ισχύει, αλλά μας τα αναγνωρίζει και ως μέρος του κοινωνικού συνόλου. Και ως μέρος του κοινωνικού συνόλου ακριβώς επειδή έχουμε την υποχρέωση αλληλεγγύης και να φροντίζουμε τη δημόσια υγεία αλλά και τη ζωή των συνανθρώπων μας, είμαστε υποχρεωμένοι να δεχόμαστε και περιορισμούς στα δικά μας δικαιώματα».
Και υπογράμμισε: «Ο ιός χτυπάει το κοινωνικό σύνολο συνολικά, συλλογικά. Και η κοινωνία συλλογικά οφείλει να αμυνθεί απέναντί του. Ο καθένας από εμάς με τη στάση του θα αποτελέσει ένα υπόδειγμα συμπεριφοράς πάνω στο οποίο θα χτίσουμε την κοινωνική αλληλεγγύη. Και εδώ θα ήθελα να απευθύνω και μια έκκληση σε όσους ακόμη διστάζουν να εμβολιαστούν, αν δεν τους πείθει ο λόγος των επιστημόνων, αν δεν τους πείθουμε όλοι εμείς που τους προτρέπουμε να εμβολιαστούν, ας ακούσουν όσους νόσησαν, όσους έχασαν δικούς τους ανθρώπους και ας το ξανασκεφτούν γιατί πραγματικά έχουμε όλοι ευθύνη απέναντι στο κοινωνικό σύνολο».
Επίσης αναφέρθηκε στην επέτειο της τραγωδίας στο Μάτι: «Στο θέμα που αφορά στην τραγωδία στο οποίο αναφέρεστε, πράγματι κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει την οδύνη για αυτές τις ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν, την αξιοπρέπεια και την υπομονή που έχουν επιδείξει οι άνθρωποι που επέζησαν, γιατί τώρα είμαστε στα τρία χρόνια μετά και είναι πολύ σημαντικό και η ρύθμιση να γίνει αυτή που θα τακτοποιήσει τον οικισμό, θα μπορέσουν οι άνθρωποι να αποκατασταθούν, οι περιουσίες τους, να ξαναβρούν την κανονική τους ζωή, και βέβαια η δικαστική διερεύνηση όπου χρειάζεται πρέπει να προχωρήσει σε βάθος, αξιόπιστα και όσο γίνεται με μεγαλύτερη ταχύτητα. Και είναι μια ευκαιρία και νομίζω μακάρι αυτό να το πετύχουμε, βλέπουμε με την κλιματική αλλαγή όλες οι χώρες, δεν υπάρχει καμιά πια που μπορεί να είναι στο απυρόβλητο, συμβαίνουν συνεχώς απρόβλεπτες φυσικές καταστροφές. Είναι πολύ σημαντικό να οργανωθεί με αυτή την ευκαιρία η πολιτική προστασία στη χώρα όσο γίνεται και θα πούμε και κάποια πράγματα αύριο για τη μεγάλη επέτειο, σημαντική για τη χώρα. Γιατί η επέτειος για τη Δημοκρατία δεν είναι μόνο να βλέπουμε προς το παρελθόν και όσα κατακτήσαμε αλλά να προσβλέπουμε λίγο και στο μέλλον».
Αντιδράσεις δικαστών και νομικών για “αποσπασματική επίκληση” του Συντάγματος
Πλήθος αντιδράσεων προκαλεί στους κόλπους της Δικαιοσύνης και στον νομικό κόσμο, η επίκληση από τον πρωθυπουργό του άρθρου 25 του Συντάγματος ώστε να ενισχύσει την επιχειρηματολογία του για την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών.
Ενώ στις 3 Ιουλίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωνε σε συνέντευξη του στην «Καθημερινή» ότι «καμιά χώρα μέχρι στιγμής δεν έχει πάρει απόφαση να μπαίνουν στους κλειστούς χώρους μόνο εμβολιασμένοι» αφού κάτι τέτοιο «θα ήταν οριακά συνταγματικό», το μεσημέρι της Παρασκευής, στη διάρκεια της συνάντησης του με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Αικ. Σακελλαροπούλου μετέφερε ως δήλωση την παρ. 4 του αρ. 25 του Συντάγματος ότι «το Κράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης».
Πέραν βεβαίως της καθ΄ ολοκληρίαν μεταβολής της θέσης του σε διάστημα τριών εβδομάδων, η απόφαση του για «καταφυγή» στον καταστατικό χάρτη, ήγειρε αρνητικές εντυπώσεις και κατά πολλούς ανέδειξε την έλλειψη ικανότητας πειθούς για την αναγκαιότητα των εμβολίων.
Όπως αναφέρει το dikastikoreportaz.gr, το αρ. 25 θεωρείται και είναι από τις πιο «ηλεκτροφόρες περιοχές» του συνταγματικού λόγου καθώς στην παρ. 4 αναδεικνύει τα δικαιώματα του κράτους, άρα τις υποχρεώσεις του πολίτη, όμως στην παρ. 3, την προηγούμενη παράγραφο, τα αναιρεί ή αποδυναμώνει τη δυνατότητα επιβολής τους καθώς ορίζεται ότι: «Η καταχρηστική άσκηση δικαιώματος δεν επιτρέπεται».
Περαιτέρω στην παρ. 1 του ίδιου άρθρου τονίζεται πως: «… Οι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά (σς «του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου») πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα είτε από τον νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας».
Όπως εξηγούν οι νομικοί, δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας στο Σύνταγμα επειδή η παρ. 4 έχει γενική εφαρμογή. Άρα, μόνον εάν ενεργοποιηθούν οι διατάξεις έκτακτης ανάγκης (αρ. 48 κτλ) ώστε να «ψαλιδιστεί» η ίσχυς του αρ. 5 παρ 5 κατά την οποία: « Καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας και της γενετικής του ταυτότητας». Η συζήτηση είναι πολύ μεγάλη και δεν υπάρχει χρόνος ούτε για στοιχειώδεις κουβέντες, παρά μόνον για αποφάσεις.
ΣΥΡΙΖΑ: “Το Σύνταγμα ενώνει, ο Μητσοτάκης διχάζει”
Η αναφορά του πρωθυπουργού προκάλεσε και τη σφοδρή αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, με την αξιωματική αντιπολίτευση να σημειώνει ότι ο κ. Μητσοτάκης διέπραξε βαρύτατο ατόπημα.
“Ο κ. Μητσοτάκης αρνείται επανειλημμένως να αναλάβει τις εγκληματικές ευθύνες του για την κατάσταση που έχει βρεθεί πλέον η χώρα.
Εμφανίστηκε για άλλη μια φορά για να διχάσει τον ελληνικό λαό, και όχι για να τον ενώσει στην κοινή προσπάθεια.
Μάλιστα διέπραξε το βαρύτατο ατόπημα να επικαλεστεί το Σύνταγμα για να δικαιολογήσει τον διχασμό που προκαλεί.
Το Σύνταγμα, όμως, ενώνει και δεν διχάζει. Ο μόνος που διχάζει είναι ο ίδιος και η κυβέρνησή του.
Βεβαίως και το κράτος δικαιούται να αξιώνει από τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης. Κι αυτό ακριβώς είναι το νόημα για την καθολικότητα του εμβολιασμού.
Όμως το Σύνταγμα λέει επίσης ότι τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου τελούν υπό την εγγύηση του κράτους. Και ότι οι περιορισμοί των δικαιωμάτων οφείλουν να τηρούν την αρχή της αναλογικότητας.
Ας ανοίξει το Σύνταγμα ο κ. Μητσοτάκης. Δεν θα κουραστεί να το βρει, είναι στο ίδιο άρθρο με τη διάταξη που επικαλέστηκε, στην παράγραφο 1 του άρθρου 25.
Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι στο Συνταγματικό Δίκαιο θα έγραφε κάτω από την βάση. Ευτυχώς για αυτόν όμως δεν χρειάστηκε ποτέ να περάσει από το δημόσιο πανεπιστήμιο”, αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση.