Για το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας τοποθετήθηκε στη Βουλή ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης:
«Η Παιδεία, είναι εθνικό πεδίο. Η δημόσια εκπαίδευση στη χώρα μας ήταν ιμάντας κοινωνικής ανέλιξης. (…) Σηκώνουμε το γάντι στις προκλήσεις των καιρών», είπε και εξαπέλυσε πυρά για την αναδιάταξη του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ: «Μόλις πέρυσι χωρίς προετοιμασία, αναδιατάχθηκε ο ακαδημαϊκός χάρτης, με κριτήρια αμιγώς ψηφοθηρικά. Λίγο πριν τις εκλογές ιδρύθηκαν ανά την επικράτεια πανεπιστημιακά τμήματα αμφίβολης βιωσιμότητας. Την ίδια ώρα έμπαινε στο περιθώριο η ανεξάρτητη αρχή που ήταν υπεύθυνη για την αξιολόγηση του ακαδημαϊκού έργου».
«Η Παιδεία, είναι εθνικό πεδίο. Η δημόσια εκπαίδευση στη χώρα μας ήταν ιμάντας κοινωνικής ανέλιξης. (…) Σηκώνουμε το γάντι στις προκλήσεις των καιρών», είπε και εξαπέλυσε πυρά για την αναδιάταξη του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ: «Μόλις πέρυσι χωρίς προετοιμασία, αναδιατάχθηκε ο ακαδημαϊκός χάρτης, με κριτήρια αμιγώς ψηφοθηρικά. Λίγο πριν τις εκλογές ιδρύθηκαν ανά την επικράτεια πανεπιστημιακά τμήματα αμφίβολης βιωσιμότητας. Την ίδια ώρα έμπαινε στο περιθώριο η ανεξάρτητη αρχή που ήταν υπεύθυνη για την αξιολόγηση του ακαδημαϊκού έργου».
Ο πρωθυπουργός εκτίμησε πως το νομοσχέδιο για την Παιδεία αποτελεί μία τολμηρή και συνεκτική δέσμη μεταρρυθμίσεων που απελευθερώνουν την ανώτατη εκπαίδευση από τον ασφυκτικό έλεγχο του υπουργείου. «Δέσμη μεταρρυθμίσεων που καθιερώνουν την αξιολόγηση στα πανεπιστήμια, συνδέοντας τη χρηματοδότησή τους με την παραγωγή επιστημονικού έργου, και ενισχύουν την έρευνα, αίροντας τις αγκυλώσεις της γραφειοκρατίας. Το τρίπτυχο «σχεδιασμός-αξιολόγηση-ευελιξία» συμπυκνώνει το περιεχόμενο και τους στόχους των νέων διατάξεων που εισηγείται σήμερα η κυβερνητική πλειοψηφία. Το πνεύμα τους, όμως, είναι πολύ ευρύτερο, καθολικό».
«Έχω βαθιά πίστη στο δημόσιο πανεπιστήμιο. Το οποίο όμως θα ανοίξει τα φτερά του μόνο εάν του δοθούν οι δυνατότητες να αποφασίζει το ίδιο για το ταξίδι του στην έρευνα. Είναι μια πρόταση ελευθερίας για τα πανεπιστήμια. Μια πρόταση χειραφέτησης και ευθύνης», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης και έκανε λόγο για τρία σημαντικά βήματα που κάνουν τα ΑΕΙ με το νομοσχέδιο αυτό:
«Αποκτάμε Ανώτατη Αρχή Δημόσιας Εκπαίδευσης. Ένα όργανο με ενισχυμένες αρμοδιότητες, που θα αποτελεί θεσμικό αντίβαρο στις όποιες παρεμβάσεις της εκάστοτε κυβέρνησης. Ένα ανεξάρτητο όργανο διασφάλισης της αυτονομίας της Εκπαίδευσης από το κράτος – πατερούλη. (…) Πρέπει να απαρτίζεται από πρόσωπα μεγάλου κύρους. Τα στελέχη της νέας αρχής θα συμβάλουν στην αναδιάταξη και την ανακατανομή των τμημάτων ανά την επικράτεια. Με βάση τις υπαρκτές ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας. Κεντρική αποστολή είναι η συνεχής αξιολόγηση αυτών των ιδρυμάτων, ώστε κάθε σχολή να ακολουθεί τη δικιά της δυναμική».
«Σύνδεση αξιολόγησης ΑΕΙ με χρηματοδότηση. Τα κονδύλια του προϋπολογισμού, δεν θα διατίθεται με βάση τις παρεμβάσεις των υπουργών και βουλευτών, αλλά με τη βάση της απόδοσης των τμημάτων. Θα υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια, διευρυμένη βεντάλια αξιολόγησης, όπως συμβαίνει σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου. Το κράτος εξακολουθεί να εγγυάται τη βιωσιμότητα των σχολών. Η αξιολόγηση κατά 80% θα δίδεται με αντικειμενικά κριτήρια. Όμως, σε ποσοστό 20% θα καθορίζεται από δείκτες, που θα επιλέγουν τα ίδια: η ποιότητα της διδασκαλίας, η πρωτοτυπία της επιστημονικής έρευνας και η δυναμική εξωστρέφεια. Όλα αυτά θα αποτελούν, έτσι, κίνητρα για μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση».
«Απελευθέρωση έρευνας και καινοτομίας. (…) Στην πράξη τα ΕΛΚΕ κατέληξαν δαιδαλώδεις μηχανισμοί μακριά από τους στόχους τους. Αυτό αλλάζει. Οι νέες ρυθμίσεις απαλλάσσουν τους επιστημονικούς υπεύθυνους της έρευνας από γραφειοκρατικά εμπόδια. Ο στόχος κάθε προγράμματος θα εξειδικεύεται».
Επιπρόσθετα, ο πρωθυπουργός τόνισε πως με το πλαίσιο της κυβέρνηση «το ακαδημαϊκό και ερευνητικό προσωπικό των ανωτάτων ιδρυμάτων αποκτά κίνητρα ώστε να βελτιώνει το επιστημονικό του έργο, αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα και τη δική του θέση».
«Οι φοιτητές αποκτούν πρόσβαση σε προγράμματα σπουδών σύγχρονα και από καθηγητές αυξημένων προσόντων, ενώ οι υποψήφιοι σπουδαστές θα διευκολύνονται, καθώς η αξιολόγηση θα παρέχει σε αυτούς και τις οικογένειές τους σαφή εικόνα του επιπέδου σπουδών της σχολής που θα επιλέξουν», είπε και τόνισε: «Τα ίδια τα πανεπιστήμια αποκτούν, πλέον, την δυνατότητα να καθορίζουν μόνα τους την πορεία τους, διαχειριζόμενα ανάλογα και τους πόρους τους. Θεσπίζεται, για πρώτη φορά στη χώρα, το Κρατικό Πιστοποιητικό Πληροφορικής. Ένα εφόδιο για το παρόν και το μέλλον».
«Ελευθερία σημαίνει ευθύνη. Και αυτή η ευθύνη είναι η διαδικασία της αξιολόγησης που θα οδηγήσει στην μετάκληση των αποφάσεων από το υπουργείο Παιδείας, στα πανεπιστήμια. (…) Οι μεταρρυθμίσεις δεν θα στοιχίσουν ούτε ένα ευρώ στα δημόσια ταμία. Μεγάλες αλλαγές συχνά δεν είναι ζήτημα χρημάτων, αλλά απόφασης. Το να μπορέσει η χώρα μας να μετατραπεί σε ένα περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο, θα δώσει τη δυνατότητα στα πανεπιστήμια να έχουν μια πρόσθετη πηγή εσόδων», επεσήμανε ο κ. Μητσοτάκης.
Ο κ. Μητσοτάκης απάντησε και σε όσους αντιδρούν κατά το νομοσχεδίου: «Οι αντιδράσεις εκκινούσαν από συντεχνιακές λογικές, αλλά η ακαδημαϊκή κοινότητα στην πλειοψηφία της συντάχθηκε με το πνεύμα του νομοσχεδίου. Καλό θα είναι οι βουλευτές να σκεφτούν πριν την ψηφοφορία, προτού πουν ένα αβασάνιστο όχι. Να χτίσουμε μια διακομματική συναίνεση ώστε να αναβαθμίσουμε τη δημόσια εκπαίδευση».
Η κυβέρνηση έστρεψε επιδεικτικά την πλάτη της σε κοινοβουλευτικά κόμματα και εκπαιδευτικούς φορείς, σε φοιτητές και πανεπιστημιακούς δασκάλους, οι οποίοι εδώ και μέρες ζητούν την απόσυρση του άρθρου 50 του νομοσχεδίου, το οποίο παραβιάζει επιταγές που πηγάζουν από το Σύνταγμα.
Η υπουργός Παιδείας μεταχειρίστηκε πολλές φορές το επιχείρημα της «ευρωπαϊκής υποχρέωσης», το οποίο όμως δεν έχει καταφέρει να στοιχειοθετήσει επαρκώς, αρνούμενη να δημοσιοποιήσει το έγγραφο που επικαλείται. Ακριβοθώρητη η επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην οποία αναφέρεται εδώ και μέρες η υπουργός, πίσω από την οποία κρύβεται για να δικαιολογήσει την επιλογή της να εξισώσει τα πτυχία των ιδιωτικών κολεγίων με αυτά των δημόσιων πανεπιστημίων.
Η επί της ουσίας και στην πράξη κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, μέσω του άρθρου 50 του σχεδίου νόμου του υπουργείου Παιδείας για την «Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Ερευνας Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, Ερευνητικών και Τεχνολογικών Φορέων και άλλες διατάξεις», ψηφίστηκε επί της αρχής αργά χθες το βράδυ, μολονότι ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων.
Οι εισηγητές του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησαν να κατατεθεί η αλληλογραφία του υπουργείου Παιδείας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την αρμόδια υπουργό να αρνείται να το πράξει, επικαλούμενη «λόγους δημοσίου συμφέροντος». Είναι να αναρωτιέται κανείς ποια συμφέροντα προασπίζεται άραγε η υπουργός με την απόκρυψη τόσο σημαντικών εγγράφων, τα οποία παρεμπιπτόντως έχουν χαρακτήρα επιστολής και σε καμία περίπτωση δεν είναι δεσμευτικά ως προς το περιεχόμενό τους.
Είναι σαφές ότι η αλληλογραφία που αφορά ένα τόσο σοβαρό πολιτικό ζήτημα δεν μπορεί να παραμένει κρυφή, εάν δεν θέλουμε να υπάρχουν σκιές στον τρόπο διακυβέρνησης. Οι κακοπροαίρετοι θα έλεγαν βέβαια ότι η επιμονή της υπουργού να μη δώσει στη δημοσιότητα τα επίμαχα έγγραφα σχετίζεται με την εμμονή της κυβέρνησης της Ν.Δ. να υπερασπιστεί με κάθε κόστος τα ιδιωτικά συμφέροντα, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία απολύτως διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς και χωρίς να διασφαλίζει την ποιότητα της δημόσιας εκπαίδευσης.
Το αντίθετο, η περαιτέρω υποβάθμιση των δημόσιων πανεπιστημίων είναι γεγονός, αφού τα πτυχία τους έχουν όλο και μικρότερο αντίκρισμα στην αγορά εργασίας και, πλέον, εξισώνονται με τα πληρωμένα πτυχία των πάσης φύσεως κολεγίων. Άριστα!