Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι ήδη πληρώνουμε από την τσέπη μας (ΕΦΚΑ) την αποτυχημένη οικονομικά και διαχειριστικά ιδιωτική επικουρική ασφάλιση. Και αυτό καθώς το Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) «ρουφάει» ήδη τις εισφορές και τα αποθεματικά του δημόσιου (ακόμα) ασφαλιστικού συστήματος.
Ηδη η καταβολή των επικουρικών συντάξεων επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ με ένα έλλειμμα της τάξης των 100 εκατ. ευρώ κάθε μήνα. Και αυτό γιατί η επικούρηση χάνει πόρους, αφού όλες οι εισφορές από τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας κατευθύνονται στο νέο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης, που λειτουργεί με βάση το κεφαλαιοποιητικό σύστημα. Αναγκάζοντας τον ΕΦΚΑ στην τελευταία συνεδρίαση του Δ.Σ. του να αποφασίσει, κατά πλειοψηφία, την εκποίηση μέρους της κινητής περιουσίας του, πουλώντας μερίδια συνολικού ποσού 155 εκατ. ευρώ από το Κοινό Κεφάλαιο των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης που βρίσκεται στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Η ρευστοποίηση της περιουσίας
Επίσης με νέα ρευστοποίηση μέρους της περιουσίας του επικουρικού ταμείου του ΕΦΚΑ θα καταβληθούν οι αναδρομικές αυξήσεις των επικουρικών συντάξεων. Συγκεκριμένα, μετά και από σχετική απόφαση αναμένεται να ρευστοποιηθεί το 20% της περιουσίας του ΕΤΕΑΠ, ομόλογα ύψους 286 εκατ. ευρώ, από το ειδικό κεφάλαιο που διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος προκειμένου να καταβληθούν στις 2 Ιουλίου οι νέες αυξημένες επικουρικές συντάξεις σε περισσότερους από 250.000 δικαιούχους και μια εβδομάδα αργότερα, στις 8 Ιουλίου, τα αναδρομικά τους. Πρόκειται για ακόμη μία ρευστοποίηση, καθώς τον περασμένο Απρίλιο ο ΕΦΚΑ προέβη σε αναλήψεις από τον λογαριασμό που τηρεί στην Τράπεζα της Ελλάδος ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την απόφαση του Δ.Σ. του οργανισμού, τα 90 εκατ. ευρώ θα ληφθούν τον Ιούλιο, τα 130 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο και τα 66 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο.
Η χρήση των αποταμιεύσεων είναι συνέπεια των ελλειμμάτων που εμφανίζει ο ΕΦΚΑ τους τελευταίους μήνες. Το πλεόνασμα ύψους 348 εκατ. ευρώ που εμφάνισε τον Ιανουάριο μειώθηκε σε 62 εκατ. ευρώ τον Φεβρουάριο και από τον Μάρτιο πέρασε σε έλλειμμα ύψους 389 εκατ. ευρώ και έλλειμμα 359 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο.
Γιατί εξετάζεται μείωση του πέναλτι
Να συνδυαστούν το ασφαλιστικό και το φορολογικό σύστημα, ώστε να μειωθεί το πέναλτι στις συντάξεις για τους συνταξιούχους που εργάζονται, εξετάζει η νέα ηγεσία του υπουργείου Εργασίας. Το σχέδιο προβλέπει πως η σύνταξη χορηγείται ολόκληρη, στο 100%, αλλά ο εργαζόμενος συνταξιούχος έχει ένα πρόσθετο φορολογικό πέναλτι στο εισόδημα που αποκτά από την εργασία του, είτε αυτή είναι μισθωτή απασχόληση είτε είναι ελεύθερο επάγγελμα. Δηλαδή, το εισόδημα φορολογείται αρχικώς έξτρα με ένα συγκεκριμένο πρόσθετο συντελεστή (π.χ., 10% ή 15%) και στη συνέχεια προστίθεται στα υπόλοιπα εισοδήματα του συνταξιούχου -π.χ., συντάξεις- ώστε να φορολογηθεί συνολικά στο πλαίσιο της φορολογίας εισοδήματος ως ισχύει. Έτσι ο εργαζόμενος συνταξιούχος δεν έχει μεν κανένα πέναλτι στη σύνταξή του, αλλά καλείται να πληρώσει κάτι επιπλέον στη φορολογία εν είδει πέναλτι, δεδομένου ότι εισπράττει και τη σύνταξη και το εισόδημα από την εργασία του.
Ετσι στο κέντρο θα βρίσκεται το ύψος του εισοδήματος που αντλεί ο συνταξιούχος από την εργασία του ως βασικό κριτήριο για τον καθορισμό του πέναλτι. Με τη λογική αυτή το βάρος του πέναλτι περνά στο μέτωπο των φόρων, καθορίζεται από το εισόδημα και όχι από το είδος ή τις ώρες εργασίας του συνταξιούχου, ενώ η πλειονότητα των εργαζόμενων συνταξιούχων που έχουν ένα μικρό ή μεσαίο εισόδημα από την εργασία τους βγαίνει σημαντικά ωφελημένη ως προς την απώλεια εισοδήματος.
Ανδρέας Πετρόπουλος
Προγραμματικές- Οι κερδισμένοι των νέων μέτρων: Ποιοι θα δουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στο Δημόσιο
Οι αυξήσεις στο νέο μισθολόγιο.
Προγραμματικές: Δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι των μέτρων που ανακοίνωσε την Πέμπτη ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τις προγραμματικές του δηλώσεις. Οι δημόσιοι υπάλληλοι όλων των βαθμίδων θα δουν σημαντικές αυξήσεις από τον Ιανουάριο, ενώ οι συνταξιούχοι θα πάρουν δεύτερη αύξηση αλλά και μπόνους προσωπικής διαφοράς.
Τις μεγαλύτερες αυξήσεις στο Δημόσιο, που μπορεί να ξεπεράσουν και τα 100 ευρώ τον μήνα, θα έχουν οι έχοντες θέσεις ευθύνης, τμηματάρχες και διευθυντές, όπως και οι γονείς με ανήλικα παιδιά.
Οι αυξήσεις στο νέο μισθολόγιο, όπως μεταδίδει το OPEN, προκύπτουν από τρεις πηγές:
Οριζόντια αύξηση του μισθολογικού κλιμακίου για όλους κατά περίπου 50 ευρώ ανεξάρτητα από την προϋπηρεσία, την εκπαίδευση κλπ
Επιπλέον αύξηση 20 ευρώ τον μήνα για όσους έχουν ένα παιδί, 50 ευρώ για δύο ή περισσότερα
Τρίτη αύξηση ακόμη και περισσότερο από 50 ευρώ τον μήνα από το νέο επίδομα θέσης ευθύνης
Η αύξηση του αφορολόγητου και τι ισχύει για τους γονείς
Από τον Ιανουάριο αυξάνεται το αφορολόγητο κατά 1.000 ευρώ για τις οικογένειες με παιδιά. Έτσι, για φορολογούμενους χωρίς ανήλικα παιδιά το αφορολόγητο παραμένει στα 8.633 ευρώ, για οικογένειες με ένα παιδί αυξάνεται από τα 9.000 ευρώ στα 10.000 ευρώ, με δύο παιδιά από τα 10.000 στα 11.000 ευρώ, με τρία παιδιά στα 12.000 ευρώ και με τέσσερα παιδιά στα 13.000 ευρώ.
Αυτό σημαίνει πως προκύπτει ετήσιο όφελος 90 ευρώ για οικογένειες με ένα παιδί και έως 220 ευρώ για οικογένειες με περισσότερα παιδιά.
Το πακέτο για τους συνταξιούχους
Παράλληλα, το πακέτο για τους συνταξιούχους περιλαμβάνει:
Νέα αύξηση για όλους πάνω από 3% το 2024
Νέο επίδομα προσωπικής διαφοράς τα Χριστούγεννα για όσους χάσουν την αύξηση του 2024, πιθανότατα από 200 έως 300 ευρώ
Δωρεάν φάρμακα για τους πρώην δικαιούχους ΕΚΑΣ
Κατάργηση του πέναλτι 30% για όσους εργάζονται
Το youth pass, το τέλος επιτηδεύματος και οι κερδισμένοι ιδιοκτήτες ακινήτων
Την ίδια ώρα, μονιμοποιείται το youth pass, ένα voucher (ύψους 150 ευρώ) που θα παίρνουν όλοι οι νέοι οι οποίοι ενηλικιώνονται. Θα πληρωθεί για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο.
Σε δεύτερη φάση θα προχωρήσουν η σταδιακή μείωση των τεκμηρίων κατά 30%, η μείωση των εισφορών κατά 1 μονάδα και η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος έως το 2027.
Κερδισμένοι θα βγουν και οι ιδιοκτήτες ακινήτων που θα ασφαλίσουν τα ακίνητά τους από φυσικές καταστροφές, καθώς θα δουν πρόσθετη μείωση 30%.
Οι ιδιοκτήτες που έχουν ασφαλίσει τις κατοικίες τους για ολόκληρο το 2023 θα δουν έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ του 2024, ενώ όσοι ασφαλίσουν τα σπίτια τους το 2024 θα κερδίσουν έκπτωση στον φόρο ακινήτων το 2025.
Κερδισμένοι είναι όσοι έχουν λάβει στεγαστικό δάνειο καθώς η ασφάλιση του ακινήτου έναντι φυσικών καταστροφών είναι υποχρεωτική.
Το… χάσμα στην αύξηση κερδών 17% έναντι 2% των μισθών – Πού οφείλεται; Μιλά o καθηγήτης στο Μιλάνο που ανέδειξε το θέμα, Μ. Ματσαγγάνης
Το μεγάλο χάσμα στην αύξηση κερδών των επιχειρήσεων και τις αυξήσεις μισθών κατέγραψε έκθεση της Eurostat. Tην ώρα που το ράλι ακρίβειας στις τιμές στο ράφι του σούπερ μάρκετ συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς και ο πληθωρισμός στα τρόφιμα συνεχίζει να κυμαίνεται σε διψήφιο ποσοστό για 15 συνεχόμενους μήνες φτάνοντας το 12,2%, έρχεται η έρευνα της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής να αποτυπώσει με τον πιο περίτρανο τρόπο τις ανισότητες στα κέρδη των επιχειρήσεων και τις αυξήσεις των μισθών.
Όπως προκύπτει από τους υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, την περίοδο 2019-2022 τα κέρδη αυξήθηκαν ταχύτερα από τους μισθούς. Στην Ελλάδα η απόκλιση του ποσοστού κερδοφορίας από τις αυξήσεις μισθών είναι χαώδης κάτι που επισήμανε ο καθηγητής στο Πολυτεχνείο του Μιλάνο, Μάνος Ματσαγγάνης.
Ο κύριος Ματσαγγάνης μίλησε για τα στοιχεία της έρευνας προσπαθώντας να αποκρυσταλλώσει τους λόγους που δείχνουν την αντιστρόφως ανάλογη τροχιά που έχει η αύξηση της κερδοφορίας της χώρας μας με τις αυξήσεις μισθών.
Ο καθηγητής αναφέρεται αρχικά στην έρευνα της ΕΚΤ που εδώ και αρκετό καιρό έχει προειδοποιήσει ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη δεν οφείλεται τόσο στις αυξήσεις των μισθών όσο στις αυξήσεις τιμών που δημιουργούνται από την αύξηση του κόστους εκ μέρους των επιχειρήσεων.
Όπως επισημαίνει ‘‘Η κατάσταση σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα διαφέρει. Αυτό που έδειξε το διάγραμμα την τριετία 2019-2022, η αύξηση του κόστους εργασίας που περιλαμβάνει ασφαλιστικές εισφορές ανά μονάδα προϊόντος αυξήθηκε μόνο κατά 2% σε τρία χρόνια, κάτω δηλαδή από τον πληθωρισμό.
Ενώ προσθέτει ότι την ίδια ώρα τα κέρδη ανά μονάδα προϊόντος αυξήθηκαν κατά 17%.
- ”Αυτό ήταν ένα ιδιαίτερο στοιχείο, καθώς μπορεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες να αυξήθηκαν τα κέρδη παραπάνω από τους μισθούς αλλά στην Ελλάδα είναι μεγάλη η διαφορά. Γι’ αυτό λοιπόν ξεκίνησε μια συζήτηση για τους λόγουςπου υπάρχει η συγκεκριμένη διαφορά”.
Προσπαθώντας να εξηγήσει αυτή τη χαώδη διαφορά, ο καθηγητής κ. Ματσαγγάνης στέκεται στις μνημονιακές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα που έδωσαν πολύ μεγαλύτερο βάρος στην αγορά εργασίας όπου αποδυναμώθηκε σε μεγάλο βαθμό η θέση του συνδικάτου και μειώθηκε η κάλυψη των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Το αποτέλεσμα ήταν πολλές συμβάσεις να είναι ατομικές σε συνθήκες μάλιστα υψηλής ανεργίας που συμπίεζε τους μισθούς. Αυτό οδήγησε σε υποτίμηση των μισθών ενώ αντίθετα δεν έγιναν αρκετές ρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων με αποτέλεσμα να βλέπουμε την ύπαρξη αρκετών μονοπωλιακών καταστάσεων, όπως στην αγορά καυσίμων και ενέργειας αλλά και στα σούπερ μάρκετ.
Ο κ. Ματσαγγάνης υπογραμμίζει ότι το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια όπου δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός , τα περιθώρια των επιχειρήσεων να αυξάνουν τις τιμές πάνω από το κόστος είναι μεγαλύτερα, σε σχέση με ανταγωνιστικές αγορές που δεν μπορούν να το κάνουν αυτό γιατί θα υπάρχει πρόβλημα με τον ανταγωνιστή.
Επίσης εξηγεί ότι η πολιτική της κυβέρνησης έδωσε έμφαση στην ανάκαμψη της οικονομίας με κινητήριο δύναμη τον ιδιωτικό τομέα.
- ”Μερικές φορές αυτό έγινε παραπάνω από το φυσιολογικό με πολλές επιχειρήσεις να αυξάνουν τις τιμές χωρίς αυτό να δικαιολογείται από αύξηση του κόστους”, αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ένας άλλος λόγος που συνέβαλε στην αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων σύμφωνα με τον κύριο Ματσαγγάνη είναι η σημαντική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών.
Ακόμη το υψηλό ποσοστό των κερδών μπορεί να οφείλεται και στην αύξηση της φοροδιαφυγής. Όπως σημειώνει ο κ. Ματσαγγάνης, ”όπου υπάρχουν ατομικές επιχειρήσεις και αυτοαπασχόληση, υπάρχει και φοροδιαφυγή, ένα φαινόμενο για το οποίο δείχνει το κράτος να έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά.
- Σε ερώτηση πως το χάσμα που παρατηρείται στα κέρδη και στις αυξήσεις των μισθών πως μπορεί να συρρικνωθεί , ο κύριος Ματσαγγάνης στέκεται στο παραγωγικό μοντέλο το οποίο δεν μπορεί να αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη.
Επισημαίνει, επίσης ότι ”Η έκθεση Πισσαρίδη που έγινε δεκτή από τον πρωθυπουργό, καλούσε την κυβέρνηση να καταργήσει τα αντικίνητρα που εμποδίζουν τις επιχειρήσεις να μεγαλώνουν. Μια μικροσκοπική επιχείρηση δεν μπορεί να καινοτομήσει,άρα για να εξυγιανθεί το παΟραγωγικό μοντέλο χρειάζονται μεγαλύτερες επιχειρήσεις”.
Ο καθηγητής και Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Οικονομίας στο ΕΛΙΑΠΕΜΠ εξηγεί ότι ‘‘η κυβέρνηση έκανε λάθος από οικονομικής απόψεως ακολουθώντας μια πολιτική που ευνοεί τους ελεύθερους επαγγελματίες . Με αυτό τον τρόπο καταλήγει ότι ”εμποδίζεται η μετάβαση σε ένα υγιές παραγωγικό μοντέλο, και διαιωνίζεται μια κατάσταση που είναι τροχοπέδη για την ανάπτυξη. Άρα έχουμε μια συνθήκη προβληματική από οικονομικής απόψεως αλλά αρκετά προσοδοφόρα από πολιτική σκοπιά. Αυτή η σύγκρουση δημιουργεί δυσκολίες στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου”.