Εκείνοι που αποθέωσαν το χορό

Михаил Барышников | Male ballet dancers, Mikhail baryshnikov ...

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Χορού στις 29 Απριλίου, ανατρέχουμε σε φράσεις κορυφαίων φυσιογνωμιών της παγκόσμιας σκηνής για να θυμηθούμε πως η τέχνη του χορού είναι αγαθό λύτρωσης και ελευθερίας.

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας του Χορού σε μια περίοδο όπου, στον ανθρώπινο κόσμο, όλα δηλώνουν την παρουσία τους μέσα από την στάση και την απόσταση, μοιάζει σχεδόν με ειρωνία. Με μια δεύτερη ωριμότερη σκέψη, όμως, συνειδητοποιεί κανείς πως η τέχνη του χορού είναι πάντα εδώ ως υπόμνηση για τα επιτεύγματα του ανθρώπινου σώματος και όσα συναισθήματα αυτό αντανακλά.

Ανατρέχοντας σε μαρτυρίες κι εμπειρίες κορυφαίων φυσιογνωμιών της παγκόσμιας χορευτικής σκηνής, ζώντες και μη – και λαμβάνοντας υπόψη πως κάποιοι από αυτούς βίωσαν τρομερές κοινωνικο-πολιτικές προκλήσεις μέχρι να εκφραστούν καλλιτεχνικά και ελεύθερα – επανέρχεται η φράση ενός… αναρχικού χορευτή, του James Brown πως «ο χορός είναι το μοναδικό πράγμα που μπορεί να λύσει σχεδόν όλα τα προβλήματα μας».

Rudolf Nureyev, Ρώσος χορευτής μπαλέτου και χορογράφος (1938-1993)

Rudolf Nureyev: A Life in Dance | de Young
Για μένα η καθαρότητα της κίνησης δεν ήταν αρκετή. Χρειαζόμουν έκφραση, περισσότερη ένταση, περισσότερο πνεύμα.

Isadora Duncan, Αμερικανίδα χορεύτρια (1877 – 1927)
Isadora Duncan: About the Dancer and Dance Teacher

Το σώμα του χορευτή είναι απλώς η φωτεινή εκδήλωση της ψυχής.

Fred Astaire, Αμερικανός χορευτής (1899 – 1987)61hzj3t4PmL

Όσο ψηλότερα φτάνεις, τόσο περισσότερα λάθη σου επιτρέπονται. Όταν ακριβώς βρεθείς στην κορυφή και εξακολουθείς να κάνεις πολλά λάθη, αυτό αξιολογείται ως το προσωπικό σου στιλ.

Pina Bausch, Γερμανίδα χορεύτρια και χορογράφος (1940 – 2009)1402495_orig

Προκειμένου να καταλάβεις αυτό που έχω να πω, πρέπει να κατανοήσεις πως ο χορός είναι κάτι άλλο πέρα από την τεχνική. Φαίνεται πως ξεχνάμε από που προέρχονται οι κινήσεις. Γεννιούνται μέσα στη ζωή. Όταν δημιουργείς μια νέα χορογραφία, το σημείο εκκίνησης πρέπει να είναι η τρέχουσα ζωή – όχι οι υπάρχουσες φόρμες του χορού.

Mikhail Baryshnikov, Ρωσικής καταγωγής χορευτής, χορογράφος και ηθοποιός (γεννήθηκε το 1948)

Look at the height..... Mikhail Baryshnikov Dancing (With images ...

 Το σώμα δεν μπορεί να πει ψέματα. Δεν μπορείς να υποκριθείς πως είσαι κάποιος άλλος στη σκηνή όσο καλός ηθοποιός, χορευτής ή τραγουδιστής είσαι. Όταν ανοίξεις τα χέρια σου, όταν κινήσεις το δάχτυλο σου, το κοινό ξέρει ποιος είσαι· εσύ ξέρεις ποιος είσαι.

Martha Graham, Αμερικανίδα χορεύτρια και χορογράφος (1894 – 1991)Humet-Homenaje-a-Martha-Graham-Web-1-1024x462

Δεν θέλω να γίνω ένα δέντρο, ένα λουλούδι ή ένα κύμα. Εμείς ως κοινό, στο σώμα του χορευτή πρέπει να βλέπουμε τους εαυτούς μας· όχι μια μιμητική συμπεριφορά της καθημερινότητας, όχι ένα φυσικό φαινόμενο, όχι εξωτικά πλάσματα από άλλους πλανήτες, αλλά κάτι από το θαύμα που σηματοδοτεί η ανθρώπινη φύση.

Alvin Aley, Αμερικανός χορευτής, χορογράφος και ακτιβιστής (1931-1989)Alvin-Ailey-with-Judith-Jamison-Linda-Kent-and-Dudley-Williams-Photography-by-Jack-Mitchell

Μιλάμε πολύ συχνά για την μαύρη τέχνη, ενώ θα έπρεπε να μιλάμε για την τέχνη σκέτο. Οι έγχρωμοι συνθέτες ας πούμε έπρεπε να νιώθουν ελεύθεροι nνα γράψουν ότι θέλουν όχι μόνο τραγούδια διαμαρτυρίας.

Sylvie Guillem, Γαλλίδα χορεύτρια (γεννήθηκε το 1965)Sylvie-Guillem-in-Mats-Ek-014-1024x614

Οι χορευτές πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως είναι πολύ τυχεροί. Ο χορός δεν είναι δουλειά. Ο χορός είναι ένα πεδίο για επίλεκτους. Και πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως είναι εκλεκτοί. Κάποιες φορές έχει τύχει να παρακολουθήσω μια περφόρμανς που με κάνει να θυμώσω πολύ. Σκέφτομαι πως αυτοί οι άνθρωποι είναι τόσο τυχεροί και δεν το ξέρουν.

Margot Fonteyn, Βρετανίδα χορεύτρια (1919-1991)

Margot Fonteyn...true talent and beauty | Dança clássica, Ballet ...

Ο κόσμος του χορού είναι ένας φυσικός κόσμος, από τον οποίο ο πολιτισμός πήρε διαζύγιο, κάνοντας πολλούς από εμάς να μοιάζουμε απόμακροι – το οποίο θεωρητικά προορίζεται για λίγους και προικισμένους.

Merce Cunningham, Αμερικανός χορευτής και χορογράφος (1919-2009)Antic_Meet_A_Rutledge_011

Ο χορός έχει μια δική του συνέχεια ώστε να μην εξαρτάται από την κορύφωση ή την πτώση ενός ήχου ή από το κλάμα των λέξεων. Η συναισθηματική του δύναμη έγκειται στη σωματική εικόνα, φευγαλέα ή στατική.