Βασανιστήρια, βιασμοί, αυθαίρετες συλλήψεις: δεκάδες Σύροι πρόσφυγες που επέστρεψαν στη χώρα τους μετατράπηκαν σε θύματα φρικαλεοτήτων που διαπράχθηκαν από τις υπηρεσίες ασφαλείας του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ, καταγγέλλει σε έκθεσή της που δημοσιοποιείται σήμερα Τρίτη η Διεθνής Αμνηστία.
Σε έκθεσή της, η μη κυβερνητική οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αξιώνει ειδικά οι κυβερνήσεις δυτικών χωρών που έχουν υποδεχθεί σύρους πρόσφυγες να μην τους επιβάλλουν την «εξαναγκαστική» επιστροφή τους στη Συρία.
Η Αμνηστία κάνει λόγο για «φρικιαστικές παραβιάσεις» που διαπράχθηκαν σε βάρος 66 προσφύγων –συμπεριλαμβανομένων 13 παιδιών– που επέστρεψαν στην πατρίδα τους από το 2017 ως την άνοιξη του 2021.
Οι υπηρεσίες ασφαλείας «υπέβαλαν γυναίκες, παιδιά και άνδρες (…) σε παράνομες και αυθαίρετες συλλήψεις, σε βασανιστήρια και άλλες κακομεταχειρίσεις, ειδικά βιασμούς και σεξουαλική βία», σε ορισμένες περιπτώσεις με θύματα παιδιά, συνοψίζει η ΜΚΟ στην έκθεσή της, που τιτλοφόρησε «Πας στον θάνατό σου».
Ανάμεσα στις περιπτώσεις για τις οποίες συγκέντρωσε στοιχεία η Αμνηστία είναι αυτές πέντε ανθρώπων που πέθαναν υπό κράτηση. Η τύχη άλλων 17, θύματα εξαναγκαστικών «εξαφανίσεων», αγνοείται. Η ΜΚΟ κάνει επίσης λόγο για «14 περιπτώσεις σεξουαλικής βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων επτά βιασμών, πέντε γυναικών, ενός εφήβου κι ενός κοριτσιού πέντε ετών».
Η Διεθνής Αμνηστία αναφέρει ότι οι πρόσφυγεςαυτοί κατηγορήθηκαν για «προδοσία» ή «τρομοκρατία» από τους βασανιστές τους, κατά την ορολογία του καθεστώτος Άσαντ, που δεν κάνει κανέναν διαχωρισμό μεταξύ αντιπολιτευόμενων, ανταρτών και τζιχαντιστών.
Παρατίθεται η μαρτυρία της «Αλάα» (όλα τα ονόματα που αναφέρονται στην έκθεση είναι ψευδώνυμα, για την προστασία των προσώπων που μίλησαν στη ΜΚΟ). Μαζί με την κόρη της, 25 ετών, συνελήφθησαν στα σύνορα με τον Λίβανο και κρατήθηκαν για πέντε ημέρες.
«Έγδυσαν την κόρη μου. Της πέρασαν χειροπέδες και την κρέμασαν από τον τοίχο. Τη χτυπούσαν. Ήταν εντελώς γυμνή. Ένας τους έβαλε τα γεννητικά του όργανα στο στόμα της», αφηγήθηκε.
Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Δανία και η Σουηδία ασκούν «πίεση στους σύρους πρόσφυγες να επιστρέψουν» στην πατρίδα τους, στηλιτεύει η ΜΚΟ και τονίζει πως οι μαρτυρίες που συγκέντρωσε «είναι η απόδειξη πως σε κανένα τμήμα της Συρίας δεν είναι (επαρκώς) ασφαλές ώστε να μπορούν να επιστρέψουν».
Ανάμεσα στις περιπτώσεις που ερεύνησε η Αμνηστία είναι αυτές προσφύγων που επέστρεψαν από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Τουρκία, την Ιορδανία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Εξαιτίας του πολέμου που ξέσπασε το 2011, 6,6 εκατομμύρια Σύροι έγιναν πρόσφυγες, εγκαταστάθηκαν στη μεγάλη πλειονότητά τους σε γειτονικές χώρες, ειδικά στην Τουρκία και στον Λίβανο.
Αφού κατέγραψε σειρά στρατιωτικών νικών χάρη στην υποστήριξη της Μόσχας και της Τεχεράνης και μετά την αποκλιμάκωση των μαχών, το καθεστώς της Δαμασκούεπιδιώκει να προβάλει την εικόνα μιας ασφαλούς Συρίας και να ενθαρρύνει την επιστροφή των προσφύγων.
Έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες, ιδίως σε συνεργασία με τον γειτονικό Λίβανο και τη σύμμαχο του καθεστώτος Ρωσία, για να οργανωθούν επιστροφές προσφύγων, παρά τις προειδοποιήσεις μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Αφγανιστάν – Der Spiegel: Το γερμανικό ΥΠΕΞ γνώριζε πως η κυβέρνηση επρόκειτο να καταρρεύσει
Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών είχε ενημερωθεί ήδη από τις 6 Αυγούστου, μιάμιση εβδομάδα πριν από την πτώση της Καμπούλ, για τον κίνδυνο κατάρρευσης της αφγανικής κυβέρνησης, αλλά δεν ενεργοποίησε εγκαίρως τα σχέδια επείγουσας αντίδρασης, υποστηρίζει το περιοδικό Der Spiegel.
Σύμφωνα με το περιοδικό, το σχετικό τηλεγράφημα της γερμανίδας πρέσβεως στην Ουάσιγκτον, Έμιλι Χάμπερ, έφθασε στην κεντρική υπηρεσία στις 6 Αυγούστου και έκανε λόγο για το ενδεχόμενο να επαναληφθεί ακόμη και το χειρότερο σενάριο, μιας εκκένωσης όπως αυτής των Αμερικανών από την Σαϊγκόν το 1975.
«Η αφγανική κυβέρνηση μπορεί να καταρρεύσει γρηγορότερα από το αναμενόμενο», προειδοποιούσε η διπλωμάτης και εισηγείτο την ενεργοποίηση των σχεδίων έκτακτης ανάγκης για την εκκένωση της γερμανικής πρεσβείας στην Καμπούλ.
Σύμφωνα με την ίδια, το Βερολίνο θα έπρεπε να προετοιμαστεί και για το ενδεχόμενο, αν η κατάσταση επιδεινωνόταν ραγδαία, οι Αμερικανοί να ενεργούσαν μόνοι και χωρίς συνεννόηση με τους Συμμάχους. Ένας εκ των συνομιλητών της κυρίας Χάμπερ στην Ουάσιγκτον ήταν και ο επικεφαλής της CIA.
Κατά την συνεδρίαση νωρίτερα απόψε της Επιτροπής Εξωτερικών της Bundestag για το θέμα, ο υπουργός Εξωτερικών, Χάικο Μάας, εμφανίστηκε ιδιαίτερα ενοχλημένος από τη διαρροή του απόρρητου τηλεγραφήματος, στο οποίο δεν είχαν πρόσβαση ούτε οι βουλευτές.
«Η δημοσίευση δεν ήταν προς το συμφέρον της κυβέρνησης», απάντησε ο κ. Μάας σε βουλευτή, ο οποίος ζήτησε να μάθει πώς το έγγραφο κατέληξε στο Spiegel. Ο υπουργός επιχείρησε μάλιστα να υποβαθμίσει τη σημασία του εν λόγω τηλεγραφήματος, δηλώνοντας ότι επρόκειτο για μία ακόμη αναφορά, απλώς σε δραματικότερους τόνους.
Ο Χάικο Μάας, ο οποίος έχει δεχτεί έντονη κριτική για καθυστέρηση και λάθη στην επιχείρηση εκκένωσης των Γερμανών και των συνεργατών τους από το Αφγανιστάν, δήλωσε ότι «το προσωπικό της πρεσβείας στην πράσινη ζώνη της Καμπούλ δεν αφέθηκε εκεί ανεύθυνα» και πρόσθεσε ότι τα σχέδια εκκένωσης βρίσκονταν ήδη σε ισχύ.
Στις 13 Αυγούστου η κατάσταση άλλαξε σημαντικά, δήλωσε ο κ. Μάας, όταν η γερμανική πρεσβεία έλαβε πληροφορίες ότι οι ΗΠΑ είχαν ξεκινήσει ήδη την εκκένωση της αντιπροσωπείας τους.
«Από τη σημερινή συνεδρίαση προέκυψαν περισσότερες ερωτήσεις από ό,τι ερωτήσεις», δήλωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νόρμπερτ Ρέτγκεν (CDU), ενώ οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι (FDP) ζήτησαν κατά την επόμενη νομοθετική περίοδο να συσταθεί εξεταστική επιτροπή για το θέμα.