Το Eurogroup της προσεχούς Τρίτης θεωρείται ιδιαίτερα κομβικό για την κατάληξη που θα έχει η πρόταση για την έκδοση του ευρωομολόγου ή για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού ταμείου ή κάποιου άλλου υβριδικού πλαισίου χρηματοδότησης που δεν θα συνοδεύεται από αυστηρούς οικονομικούς/πολιτικούς όρους και ανταλλάγματα, όπως συνέβη στην περίπτωση της Ελλάδας με τα μνημόνια
Το κλίμα που επικρατεί στην πληττόμενη από την πανδημία Ευρώπη ενόψει του Eurogroup της ερχόμενης Τρίτης 7/4 δίνει με κεντρικό του άρθρο, το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel», το οποίο χαρακτηρίζει ως «μη αλληλέγγυα, μικρόψυχη και δειλή» την άρνηση του Βερολίνου για έκδοση ευρωομολόγου, παραπέμποντας στη δήλωση της Καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ το 2012, κατά τη διάρκεια της ευρω-κρίσης: «Όσο ζω, ευρωομόλογα δεν θα υπάρξουν».
«Είτε η ηγεσία της Γερμανίας δεν αντιλαμβάνεται αυτό που απορρίπτει τόσο επιπόλαια είτε επιλέγει να μην το αντιληφθεί από φόβο ότι η λαϊκιστική δεξιά “Εναλλακτική για την Γερμανία” (AfD) θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί για τη δική της προπαγάνδα τη βοήθεια προς τους Eυρωπαίους γείτονες. Ήταν άλλωστε η αντιπαράθεση για την βοήθεια προς την Ελλάδα που οδήγησε στην ίδρυση της ΑfD το 2013» υπενθυμίζει το έγκυρο περιοδικό.
Ολες οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, και κυρίως η Ιταλία και η Ισπανία που ζουν μιαν ασύλληπτη τραγωδία με τον κορωνοϊό, επιμένουν σε πολιτικές αντιμετώπισης της πανδημίας που δεν θα είναι βαρίδι για τις οικονομίες τους. Απέναντί τους βρίσκονται η Γερμανία με τους δορυφόρους της (Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία) που αντιτίθεται στα κορονο-ομόλογα, προκρίνοντας ως φάρμακο στη μάχη κατά της οικονομικής κρίσης την πιστωτική γραμμή ενισχυμένων όρων (ECCL).
Η πρώτη αντίδραση στο Eurogroup πριν λίγες μέρες ήταν «businessasusual», δηλαδή η πιστωτική γραμμή, που πρότεινε ο Στουρνάρας και για τη χώρα μας όταν έβγαινε από τα μνημόνια, η ECCL, που σημαίνει δάνειο με ένα μνημόνιο. Αυτό ξεσήκωσε τεράστιες αντιδράσεις, γιατί θα βάθαινε και την ύφεση και τις εσωτερικές αντιθέσεις, προκαλώντας αποσυνθετική κρίση στην ΕΕ.
Από την άλλη, το ευρωομόλογο, το οποίο οι δυνάμεις της Αριστεράς ζητούν εδώ και 10 χρόνια, αυτή τη φορά έχει αποκτήσει πολλούς περισσότερους υποστηρικτές. Το συνυπέγραψε ως πρόταση ακόμα και ο Κυρ. Μητσοτάκης αλλά συναντά την ισχυρή αντίδραση της Γερμανίας, της Ολλανδίας και των συμμάχων τους.
Μες τη Γερμανία, όμως, όπωε είδαμε, αναπτύσσεται μια κριτική όχι μόνο από τον Τύπο, αλλά και από μεγάλη μερίδα του πολιτικού της συστήματος, που λέει ότι «αν καταρρεύσουν οι χώρες στις οποίες εξάγουμε –Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα- πού θα εξάγουμε; Άρα θα πάθουμε κι εμείς ζημιά».
Ηχηρή παρέμβαση Τζεντιλόνι
Λίγα 24ωρα πριν από τη συνεδρίση τς Τρίτης, ο επίτροπος Oικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Πάολο Τζεντιλόνι, τάχθηκε υπέρ του κοινού δανεισμού των κρατών-μελών. «Χρειαζόμαστε ένα ευρωπαϊκό πακέτο ανάπτυξης και αυτό θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί με την έκδοση (κοινών) ομολόγων. H έκδοση αυτών των ομολόγων θα πρέπει να είναι ειδικού σκοπού και ένα εφάπαξ μέτρο για εξαιρετικές καταστάσεις. Νομίζω ότι η Γερμανία και άλλες χώρες της βόρειας Ευρώπης θα μπορούσαν αυτό να το δεχτούν», τόνισε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Die Welt.
«Το μήνυμα προς τη βόρεια Ευρώπη είναι: Δεν μιλάμε για κοινοτικοποίηση-αμοιβαιοποίηση του χρέους. Θα πρόκειται για κοινά χρέη στον αγώνα κατά του κορονοϊού και των συνεπειών του, όχι για τα χρέη των τελευταίων 30 ετών», πρόσθεσε.
Δ. Παπαδημούλης: Αναζητείται συμβιβασμός
«Και τώρα, με καθυστέρηση ως συνήθως, αναζητείται ένας συμβιβασμός», τονίζει σχετικά σε συνέντευξή του στον ρ/σ «Στο Κόκκινο» ο Αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρης Παπαδημούλης: «Όσο περισσότερο δυναμώσει η πίεση για ευρωομόλογο, τόσο καλύτερος θα είναι ο συμβιβασμός. Κι αυτό που θα μπορούσε να προκύψεις στις συναντήσεις των επόμενων ημερών – EuroWorking Group, Eurogroup, Σύνοδος Κορυφής- θα ήταν, αν όχι ευρωομόλογο που είναι η καλύτερη λύση, ένα μεγάλο ευρωπαϊκό ταμείο με πολλαπλάσια ποσά από αυτά που έχει ο ESM, αλλά χωρίς προϋποθέσεις, με μηδενικά επιτόκια και χωρίς μνημόνια».
Θυμίζουμε ότι, ο Δημ. Παπαδημούλης, ως συντονιστής της Ευρωομάδας της Αριστεράς στην Επιτροπή Προϋπολογισμών (BUDG), συνυπογράφη την Κοινή δήλωση του Προέδρου και των Συντονιστών των Πολιτικών Ομάδων της Επιτροπής Προϋπολογισμών (BUDG) του Ευρωκοινοβουλίου όπου επαναλαμβάνεται το αίτημα για την αναγκαιότητα λήψης πιο φιλόδοξων μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, καθώς και για τη δημιουργία ενός κατεπείγοντος σχεδίου έκτακτης ανάγκης για το 2021, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα δίχτυ ασφαλείας για την προστασία των δικαιούχων των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Ευρωομόλογο χωρίς τη Γερμανία»;
Και ο Αλ. Τσίπρας με πρόσφατο άρθρο του στη Le Monde, αναφέρεται στη στάση των ευρωπαίων ηγετών την περίοδο της τιμωρητικής λιτότητας που είχε επιβληθεί στην Ελλάδα με τα μνημόνια, και αναφερόμενος στη σημερινή συγκυρία με την πανδημία του κορωνοϊού, επισημαίνει ότι «θα μπορούσε να συμφωνηθεί η έκδοση ενός μεγάλου ομολόγου του EMΣ.
Ο ΕΜΣ έχει την πιστοληπτική δυνατότητα να δανείζεται με εξαιρετικούς όρους, ένα μεγάλο αλλά απαραίτητο ποσό κεφαλαίων -ισοδύναμο, για παράδειγμα, του ποσού που συμφώνησαν οι Ρεπουμπλικανοί και οι Δημοκρατικοί για την προστασία της οικονομίας των ΗΠΑ».
Καταλήγει δε ως εξής: «Ένα ευρωομόλογο χωρίς τη Γερμανία και την Ολλανδία, δεν θα είναι, βεβαίως, το ίδιο ισχυρό, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι τα υπόλοιπα κράτη-μέλη μαζί, αντιπροσωπεύουν άνω των 2/3 του ΑΕΠ της ΕΕ. Αρκεί να έχουν τη βούληση να προχωρήσουν μπροστά. Εξάλλου, αυτός μπορεί να είναι και ο μόνος τρόπος για να προχωρήσει η Ευρώπη μπροστά».
Επιμένει δογματικά ο Σόμπλε, σε διαφορετικό μήκος κύματος Σρέντερ και Κρέτσμαν
Την ίδια στιγμή, ο φανατικότερος υποστηρικτής της λιτότητας και σημερινός πρόεδρος του ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου (Bundestag), Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, εκφράζει την αντίθεσή του στα ομόλογα κορονοϊού, δηλαδή στον κοινό δανεισμό των ευρωπαϊκών χωρών για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της πανδημίας, ζητά όμως «τη μεγαλύτερη δυνατή αλληλεγγύη» στην Ευρώπη, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Die Zeit.
«Ο περιορισμός της -αναγκαίας- συζήτησης (για τη βοήθεια των πληττομένων χωρών) σε ένα εργαλείο δεν οδηγεί στην επίτευξη του στόχου, ιδίως όταν αναζωπυρώνεται μόνο από ισχυρογνωμοσύνη μία παλιά διαμάχη. Ακόμη και στην κρίση, θα πρέπει όποιος παίρνει τις αποφάσεις να αναλαμβάνει τις ευθύνες για τις πιθανές συνέπειες. Αυτό δεν θα συνέβαινε πλέον με τα κοινά χρέη. Τα ομόλογα κορονοϊού δεν θα καθιστούσαν την Ευρώπη ισχυρότερη αλλά πιο αδύναμη», τόνισε ο χριστιανοδημοκράτης πρώην ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών.
Αντίθετα, σαφώς υπέρ των ευρωομολόγων τάχθηκε σε συνέντευξή του ο πρώην καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ. «Η Γερμανία είναι πολύ επιφυλακτική σε αυτό το θέμα. Η Γερμανία είναι η ισχυρότερη και η μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και χρειαζόμαστε τις αγορές του Νότου, που είναι και προς το συμφέρον μας αυτές οι χώρες να σταθούν ξανά στα πόδια τους. Κανείς δεν έχει συμφέρον από την οικονομική καταστροφή της Ιταλίας ή της Ισπανίας λόγω αυτής της επιδημίας. Ως εκ τούτου, είμαι υπέρ των ευρωομολόγων, ίσως αρχικά περιορισμένα στην αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού», ανέφερε ο Σοσιαλδημοκράτης πολιτικός στην Hannoversche Allgemeine Zeitung.
Παράλληλα, ο Πράσινος πρωθυπουργός της Βάδης-Βυρτεμβέργης, Βίνφριντ Κρέτσμαν, δήλωσε ουσιαστικά ότι συμφωνεί με την έκδοση ομολόγων κορονοϊού. «Με συγκίνησε η έκκληση που έκανε ο πρωθυπουργός, Τζουζέπε Κόντε, για βοήθεια από τη Γερμανία. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να ξαναρχίσουμε τις παλιές συζητήσεις για το χρέος. Αν τώρα μία χώρα, ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περνάει δύσκολες ώρες λόγω του κορονοϊού, θα πρέπει να σκεφτούμε τελείως διαφορετικά για το θέμα των ομολόγων», τόνισε στη Sueddeutsche Zeitung.
Τράπεζες: Ξεκινούν μέσα στον Απρίλιο τα πρώτα χαμηλότοκα δάνεια προς τις επιχειρήσεις
Το πιστωτικό σύστημα δηλώνει έτοιμο να ξεκινήσει τις επόμενες εβδομάδες και σε στενή συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης, την χορήγηση ρευστότητας 3,5 δισ. ευρώ προς τις επιχειρήσεις που πλήττονται από τον κορονοϊό.
Σε ανοικτή γραμμή επικοινωνίας με το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων βρίσκονται οι διοικήσεις των συστημικών τραπεζών προκειμένου να προετοιμάσουν το ταχύτερο δυνατό το έδαφος για την διάθεση της ρευστότητας «μαμούθ» των 7 δισ. ευρώ προς τις επιχειρήσεις που έχουν κτυπηθεί από τις παρενέργειες του κορονοϊού.
Και στις τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν συσταθεί ειδικές ομάδες εργασίας που έχουν αναλάβει να δημιουργήσουν το πλαίσιο διάθεσης της κρατικής ρευστότητας με προφανή στόχο να καλυφθούν μέσω δανείων οι ανάγκες, των πληγέντων από τον κορονοϊό επιχειρήσεων, σε κεφάλαιο κίνησης.
Όπως έχει γράψει το news247.gr πρόκειται ουσιαστικά για κινητοποίηση κεφαλαίων μέσα από τον υπό σύσταση εγγυοδοτικό μηχανισμό που χρησιμοποιεί αδιάθετα του ΕΣΠΑ και της Αναπτυξιακής Τράπεζας, τα οποία θα διατεθούν μέσω βραχυπρόθεσμων δανείων με χαμηλά σχετικά επιτόκια και ελάχιστες εξασφαλίσεις μέχρι το τέλος Απριλίου στην αγορά.
Σύμφωνα με τον υφιστάμενο σχεδιασμό το εγχώριο τραπεζικό σύστημα θα χορηγήσει σε πρώτη φάση 3,5 δισ. ευρώ μοχλεύοντας εγγυήσεις 1 δισ. ευρώ που θα χορηγηθούν σε πρώτη φάση από την ενεργοποίηση του εγγυοδοπκού μηχανισμού. Τα 500 εκατ. ευρώ θα είναι από αδιάθετα κεφάλαια του ΕΣΠΑ και θα χρησιμοποιηθούν για χορηγήσεις δανείων προς Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις. Τα υπόλοιπα 500 εκατ. ευρώ των εγγυήσεων θα προέλθουν από την Αναπτυξιακή Τράπεζα με στόχο τη μόχλευση δανείων προς Μεγάλες Επιχειρήσεις.
Σε δεύτερη φάση αναμένεται να υπάρξουν προς τις τράπεζες επιπρόσθετες εγγυήσεις 1 δισ. ευρώ, και πάλι από αδιάθετα του ΕΣΠΑ, με στόχο ένα νέο γύρο χορηγήσεων ύψους 3,5 δισ. ευρώ.
Είναι κατανοητό ότι το εγχώριο πιστωτικό σύστημα θα κληθεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο για την υλοποίηση του όλου εγχειρήματος με δεδομένο ότι αυτό θα κληθεί να διανείμει τη ρευστότητα στην πραγματική οικονομία και ταυτόχρονα να ελέγχει και να αξιολογεί τις υπό δανειοδότηση εταιρείες.
Η διαδικασία
Τραπεζικά στελέχη αναλύουν στο news247.gr βήμα βήμα τη διαδικασία, σύμφωνα με την οποία μια πληγείσα από τον κορονοϊό επιχείρηση θα υποβάλει αίτηση στην τράπεζα με την οποία συνεργάζεται προκειμένου να λάβει το απαραίτητο κεφάλαιο κίνησης που επιθυμεί για την κάλυψη των αναγκών της. Η τράπεζα από την πλευρά της, θα αξιολογεί με βάση το πιστωτικό προφίλ που διαθέτει η εκάστοτε εταιρεία, τη δυνατότητα δανειοδότηση της. Να σημειωθεί ότι δάνειο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 25% του ετήσιου τζίρου της, αν και όπως διευκρινίζουν τα τραπεζικά στελέχη θα εξετάζονται, κατά περίπτωση και αιτήσεις για μεγαλύτερα δάνεια. Επίσης διευκρινίζεται ότι τα συγκεκριμένα δάνεια δεν πρόκειται να διατεθούν για την αναχρηματοδότηση παλαιότερων παρά αποκλειστικά και μόνο για κεφάλαιο κίνησης.
Υπενθυμίζεται ότι οι εγγυήσεις του μηχανισμού θα καλύπτουν έως το 80% ενός δανείου, ενώ δεν θα μπορούν να ξεπερνούν το 40% επί του συνολικού χαρτοφυλακίου των τραπεζών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εάν ένα δάνειο καταστεί «κόκκινο», θα καλύπτεται κατά 80% από τον μηχανισμό εγγύησης.
Οι ίδιες πηγές χαρακτηρίζουν την συγκεκριμένη μορφή χρηματοδοτήσεων εξαιρετική ωφέλιμη για τις επιχειρήσεις στην παρούσα χρονική συγκυρία, καθώς πρόκειται ουσιαστικά για ένα εργαλείο που θα επιτρέψει τη χρηματοδότηση σε εταιρείες που μέχρι πριν λίγο καιρό θα ήταν αποκλεισμένες από τον τραπεζικό δανεισμού λόγω του χαμηλού πιστοληπτικού τους προφίλ.
Διατέθηκαν ήδη 6,5 δισ. από το ΕΣΠΑ
Ενδεικτικό πάντως της ταχύτητας που πρέπει να τρέξει η διαδικασία είναι ότι η κυβέρνηση, κατόπιν επικοινωνίας του πρωθυπουργού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατάφερε να απελευθερώσει ήδη κοινοτικούς πόρους που μπορεί να ανέλθουν μέχρι και 6,5 δισ. ευρώ προκειμένου να διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία και στην κάλυψη των επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού.
Να σημειωθεί ότι πρόκειται για πόρους που απελευθερώνονται, χωρίς σε αυτούς να υπολογίζεται η μόχλευση πόρων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων. Η αποδέσμευση κοινοτικών πόρων επιτρέπει την ενίσχυση των Εγγυοδοτικού Ταμείου για τη χορήγηση κεφαλαίου κίνησης με κρατική εγγύηση στις επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση.