Οι επτά «κεφαλές» των Ταλιμπάν που αναλαμβάνουν τα ηνία του Αφγανιστάν.
Επί δεκαετίες η ηγεσία των Ταλιμπάν παρέμενε στις σκιές: Ακόμα και πριν την αμερικανική εισβολή, λίγα ήταν γνωστά για το πώς λειτουργούσε η οργάνωση, πέρα από τα ονόματα μερικών κορυφαίων στελεχών.
Ωστόσο τώρα τα πράγματα αλλάζουν, και οι Ταλιμπάν προσπαθούν να «επανεφευρεθούν», παρουσιαζόμενοι ως πιο μετριοπαθείς και ικανοί να αναλάβουν την κυβέρνηση της χώρας, αποκτώντας μια κάποια «νομιμοποίηση» στη διεθνή σκηνή. Σε αυτό το πλαίσιο, η ηγεσία τους θα πρέπει πλέον να αναδειχθεί- και αυτό είναι ένα από τα μεγάλα «στοιχήματα» της οργάνωσης.
Η ανώτατη ηγεσία των Ταλιμπάν περιλαμβάνει πολλούς μαχητές μουτζαχεντίν που είχαν εκπαιδευτεί από τις ΗΠΑ κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, για να πολεμήσουν κατά των Σοβιετικών. Επίσης, μεγάλο μέρος της προέρχεται από τους Παστούν, που κυριαρχούν στο νότιο τμήμα της χώρας.
Το Bloomberg παρουσιάζει σε δημοσίευμά του επτά από τους ισχυρότερους άνδρες της οργάνωσης.
Χαϊμπατουλάχ Αχουντζάντα, ανώτατος διοικητής
Γεννηθείς το 1961,ο Αχουνζάντα έγινε ο τρίτος ανώτατος διοικητής των Ταλιμπάν αφού οι ΗΠΑ εξόντωσαν τον προκάτοχό του το 2016. Είναι πιο γνωστός ως θρησκευτικός ηγέτης παρά ως στρατιωτικός, και διατηρεί χαμηλό προφίλ. Δεν έχει θεαθεί δημόσια από τότε που έγινε ανώτατος διοικητής, και λίγες φωτογραφίες του έχουν κυκλοφορήσει. Η τελευταία του δημόσια δήλωση έγινε τον Μάιο, για το Έιντ αλ-Φιτρ, που σηματοδοτούσε το τέλος του Ραμαντάν.
Αμπντούλ Γάνι Μπαραντάρ, αναπληρωτής αρχηγός
Πρόκειται για το κύριο δημόσιο «πρόσωπο» των Ταλιμπάν, που πιθανότατα θα ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης. Ήταν κοντά στον Οσάμα μπιν Λάντεν και είναι ένας εκ των συνιδρυτών των Ταλιμπάν, μαζί με τον μουλά Μοχάμεντ Ομάρ, τον μονόφθαλμο κληρικό που ήταν ο πρώτος ηγέτης της οργάνωσης. Αιχμαλωτίστηκε στο Καράτσι το 2010 και αφέθηκε ελεύθερος το 2018 εν όψει των ειρηνευτικών συνομιλιών με την κυβέρνηση Τραμπ. Ζούσε στη Ντόχα, στο Κατάρ, μέχρι την επιστροφή του στην Κανταχάρ, γενέτειρα της οργάνωσης. Ως διπλωματικός ηγέτης των Ταλιμπάν, υπέγραψε την ειρηνευτική συμφωνία με την κυβέρνηση Τραμπ τον Φεβρουάριο του 2020.
Σιρατζουντίν Χακανί, αρχηγός οργάνωσης που έχει προσδιοριστεί ως τρομοκρατική
Ο αρχηγός του δικτύου Χακανί, που έχει οριστεί από τις ΗΠΑ ως τρομοκρατική οργάνωση, έγινε ο δεύτερος αναπληρωτής αρχηγός των Ταλιμπάν μετά τη συγχώνευση των δύο οργανώσεων κατά το 2016. Θεωρείται πως κινείται μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν, και λέγεται πως έχει την επίβλεψη των οικονομικών και στρατιωτικών πόρων στις δύο χώρες. Είναι άγνωστο πώς οι ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν το δίκτυο Χακανί.
Μοχάμεντ Γιακούμπ, γιος του ιδρυτή
Ο Γιακούμπ είναι ο γιος του ιδρυτή των Ταλιμπάν, μουλά Ομάρ, και για αυτό κάποτε τον θεωρούσαν υποψήφιο για τη θέση του αρχηγού. Λίγα είναι γνωστό για αυτόν. Λέγεται πως είχε λάβει μόρφωση στο Αφγανιστάν και πλέον ζει στο Αφγανιστάν. Θεωρείται πως επιβλέπει τις στρατιωτικές δραστηριότητες των Ταλιμπάν, μαζί με τον Σιρατζουντίν Χακανί.
Αμπντούλ Χακίμ Χακανί, επικεφαλής διαπραγματευτής
Θεωρείται πως είναι κοντά στον Αχουντζάντα, και ήταν επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας των Ταλιμπάν στις συνομιλίες με την μέχρι πρότινος κυβέρνηση του Αφγανιστάν. Επίσης ηγείται ενός συμβουλίου θρησκευτικών ηγετών.
Σερ Μοχάμεντ Αμπάς Στανικζάι, διπλωμάτης
Αντίθετα με πολλά ανώτερα στελέχη της οργάνωσης, μιλά άπταιστα αγγλικά και έχει ταξιδέψει ανά τον κόσμο ως αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κατά την περίοδο που οι Ταλιμπάν είχαν την εξουσία στο Αφγανιστάν. Το 1996 είχε επισκεφθεί την Ουάσινγκτον, σε μια αποτυχημένη απόπειρα να πείσει την κυβέρνηση Κλίντον να αναγνωρίσει την κυβέρνηση των Ταλιμπάν. Επίσης, σύμφωνα με το Reuters έχει ηγηθεί αντιπροσωπειών στην Κίνα.
Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ, βασικός εκπρόσωπος
Ο Μουτζαχίντ είχε παραστεί στην πρώτη συνέντευξη Τύπου των Ταλιμπάν στην Καμπούλ, και θεωρείται πως θα παίξει σημαντικό ρόλο στο να επικοινωνήσει το μήνυμα της οργάνωσης στη διεθνή κοινότητα. Επί 20 χρόνια πολέμου, επικοινωνούσε με δημοσιογράφους μόνο μέσω τηλεφώνου ή γραπτών μηνυμάτων.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Το νέο οπλοστάσιο των Ταλιμπάν είναι αμερικανικό: Τι λάφυρα έπεσαν στα χέρια τους
Έναν μήνα πριν, το υπουργείο Άμυνας του Αφγανιστάν ανέβαζε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες επτά νέων ελικοπτέρων που είχαν παραδοθεί στην Καμπούλ από τις ΗΠΑ, με τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας, Λόιντ Όστιν, να διαβεβαιώνει πως η ροή αυτής της στήριξης θα είναι συνεχής.
Στις εβδομάδες που έχουν περάσει από τότε ωστόσο πολλά έχουν αλλάξει: Οι Ταλιμπάν ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, και μαζί του όπλα και εξοπλισμό που άφησαν πίσω τους οι δυνάμεις της αφγανικής κυβέρνησης. Σε βίντεο φαίνονται αντάρτες να επιθεωρούν οχήματα και να ανοίγουν κιβώτια με νέα όπλα, τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό, ακόμα και drones. «Ό,τι δεν έχει καταστραφεί είναι πλέον των Ταλιμπάν» είπε στο Reuters ένας Αμερικανός αξιωματούχος, μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας.
Πολλοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ φοβούνται ότι αυτά τα όπλα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον αμάχων ή να πέσουν στα χέρια άλλων οργανώσεων, όπως το ISIS, που στοχοποιούν αμερικανικά συμφέρνοντα στην περιοχή- ή ακόμα και να δοθούν σε αντιπάλους όπως η Κίνα και η Ρωσία.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν ανησυχεί ιδιαίτερα- σε βαθμό που εξετάζονται διάφορες επιλογές, όπως αεροπορικά πλήγματα εναντίον μεγάλων συστημάτων, όπως πχ ελικόπτερα. Ωστόσο, υπάρχει ανησυχία πως αυτό θα εξόργιζε τους Ταλιμπάν εν μέσω μιας περιόδου όπου ο κύριος στόχος των ΗΠΑ είναι η απομάκρυνση των ανθρώπων τους από το Αφγανιστάν.
Ένας αξιωματούχος είπε πως, αν και δεν υπάρχουν ακόμα συγκεκριμένοι αριθμοί, εκτιμάται προς το παρόν πως οι Ταλιμπάν έχουν υπό τον έλεγχό τους πάνω από 2.000 τεθωρακισμένα οχήματα, μεταξύ των οποίων αμερικανικά Humvees, και μέχρι 40 αεροσκάφη, που περιλαμβάνουν ελικόπτερα UH-60 Black Hawk, αναγνωριστικά/ επιθετικά ελικόπτερα και drones τύπου ScanEagle. «Έχουμε δει ήδη μαχητές των Ταλιμπάν εξοπλισμένους με αμερικανικά όπλα που πήραν από τις αφγανικές δυνάμεις. Αυτό αποτελεί σημαντική απειλή στις ΗΠΑ και τους συμμάχους μας» είπε ο Μάικλ ΜακΚολ, Ρεπουμπλικανός της Βουλής των Αντιπροσώπων, στο Reuters.
O τρόπος που εξελίχθηκαν τα πράγματα θυμίζει κάπως αυτό που είχε συμβεί στο Ιράκ κατά τον «κεραυνοβόλο πόλεμο» του ISIS το 2014, όταν αμερικανικός εξοπλισμός έπεσε στα χέρια των τζιχαντιστών από τις ιρανικές δυνάμεις που υποχωρούσαν.
Μεταξύ του 2002 και του 2017 οι ΗΠΑ παρείχαν στις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις εξοπλισμό αξίας 28 δισ. δολαρίων, που περιελάμβανε όπλα, ρουκέτες, διόπτρες νυχτερινής όρασης και μικρά drones. Ωστόσο τα ελικόπτερα τύπου Blackhawk ήταν το πιο ορατό δείγμα της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας, και αποτελούσαν ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα των αφγανικών ενόπλων δυνάμεων απέναντι στους Ταλιμπάν.
Σύμφωνα με το GAO (US Government Accountability Office) μεταξύ του 2003 και του 2016 οι ΗΠΑ παρείχαν στις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις 208 αεροσκάφη. Μέσα στην τελευταία εβδομάδα, πολλά από αυτά χρησιμοποιήθηκαν από Αφγανούς πιλότους που ήθελαν να ξεφύγουν από τους Ταλιμπάν: Ένας από τους Αμερικανούς αξιωματούχους είπε πως 40-50 αεροσκάφη είχαν πετάξει στο Ουζμπεκιστάν, καθώς οι πιλότοι τους επιζητούσαν άσυλο. Σημειώνεται πως ακόμα και πριν την πτώση της Καμπούλ, οι Ταλιμπάν επιδίδονταν σε μια εκστρατεία δολοφονιών πιλότων.
Κάποια αεροσκάφη που ήταν στις ΗΠΑ για συντήρηση θα μείνουν εκεί, ενώ εκείνα που μεταφέρονταν στις αφγανικές δυνάμεις θα χρησιμοποιηθούν για την επιχείρηση εκκένωσης στην Καμπούλ από τις αμερικανικές δυνάμεις.
Παρόλα αυτά, πολλοί αξιωματούχοι σημειώνουν πως, αν και υπάρχει ανησυχία για το ότι οι Ταλιμπάν απέκτησαν ελικόπτερα, τα αεροσκάφη απαιτούν τακτική συντήρηση και μακρά εκπαίδευση των πιλότων. Επίσης, όπως είπε ο απόστρατος στρατηγός Τζόζεφ Φότελ, που ήταν επικεφαλής της US Central Command το 2016-2019, τα περισσότερα από τα πιο εξελιγμένα μέσα που έπεσαν στα χέρια των Ταλιμπάν δεν διέθεταν πραγματικά ευαίσθητες αμερικανικές τεχνολογίες. Τις πιο πολλές φορές, όπως είπε, θα αποτελούν περισσότερο «τρόπαια».
Οι μεγαλύτερες ανησυχίες έχουν να κάνουν με πιο εύχρηστα είδη εξοπλισμού, όπως όπλα και διόπτρες: Οι ΗΠΑ είχαν δώσει στις αφγανικές δυνάμεις από το 2003 600.000 όπλα πεζικού, περιλαμβανομένων τυφεκίων εφόδου Μ16, 162.000 συστήματα τηλεπικοινωνιών και 16.000 συσκευές νυχτερινής όρασης. Η δυνατότητα για επιχειρήσεις τη νύχτα αποτελεί πραγματικά «game changer», είπε στο Reuters βοηθός μέλους του Κογκρέσου. Επίσης, τα πολυβόλα, οι όλμοι και τα πυροβόλα που έπεσαν στα χέρια τους θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν σημαντικά απέναντι σε εστίες αντίστασης που θα μπορούσαν να εμφανιστούν, πχ σε περιοχές σαν την κοιλάδα Παντσίρ, που παραδοσιακά αποτελεί προπύργιο κατά των Ταλιμπάν.
Με πληροφορίες από Reuters