Επίσκεψη που δεν είχε αναγγελθεί πραγματοποίησε χθες Τετάρτη ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Τρίπολη, έδρα της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (ΚΕΣ), ο κυριότερος σύμμαχος της οποίας στη σύγκρουση ανάμεσα στις αντίπαλες παρατάξεις στη Λιβύηείναι η Άγκυρα.
Επρόκειτο για τη μεγαλύτερη τουρκική αντιπροσωπεία που έχει μεταβεί στην πρωτεύουσα της Λιβύης αφότου άρχισε η έφοδος, τον Απρίλιο του 2019, των δυνάμεων του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, του ισχυρού άνδρα της ανατολικής Λιβύης, με σκοπό να καταληφθεί η πόλη.
Η ευρείας κλίμακας επιχείρηση του αυτοαποκαλούμενου Λιβυκού Εθνικού Στρατού (ΛΕΣ) όμως απέτυχε και δυνάμεις που ορκίζονται πίστη στη ΚΕΣ, χάρη στην αυξημένη τουρκική στρατιωτική υποστήριξη, μπόρεσαν να απωθήσουν τους άνδρες του στρατάρχη Χαφτάρ από πρακτικά όλη τη βορειοδυτική Λιβύη.
Ο Τσαβούσογλου, που αφίχθη στην Τρίπολη χθες το μεσημέρι, συνοδευόταν από τον υπουργό Οικονομικών της Τουρκίας Μπεράτ Αλμπαϊράκ και τον αρχηγό της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών Χακάν Φιντάν.
Οι Τούρκοι αξιωματούχοι συζήτησαν με τον επικεφαλής της ΚΕΣ, τον πρωθυπουργό Φάγεζ ας Σάρατζ, τις «τελευταίες εξελίξεις στην κρίση» στη Λιβύη και τις «διεθνείς προσπάθειες για να διευθετηθεί», ανέφερε σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε η διεθνώς αναγνωρισμένη λιβυκή κυβέρνηση.
Κατά την ίδια πηγή, δόθηκε έμφαση στη συνέχιση «της εφαρμογής του μνημονίου κατανόησης για τη στρατιωτική συνεργασία και την ασφάλεια» που υπέγραψαν το 2019 η Τρίπολη και η Άγκυρα.
Δυνάμει αυτής ακριβώς της αμφιλεγόμενης συμφωνίας η Τουρκία αύξησε εκθετικά τη στρατιωτική υποστήριξή της στις δυνάμεις της ΚΕΣ, εξέλιξη που θεωρείται πως έγειρε την πλάστιγγα υπέρ τους και σε βάρος του στρατοπέδου του Χαφτάρ, ο οποίος υποστηρίζεται από την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Ρωσία.
Σκοπός της επίσκεψης «ήταν να εκφράσουμε για ακόμη μια φορά με σθένος την υποστήριξή μας στη Λιβύη. Συζητήσαμε τρόπους να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας σε όλα τα πεδία», εξήγησε ο Τσαβούσογλου κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μετά την επιστροφή του στην Τουρκία.
«Ανταλλάξαμε επίσης απόψεις για ζητήματα όπως η διαρκής κατάπαυση του πυρός και η πολιτική διαδικασία», πρόσθεσε, χαρακτηρίζοντας την επίσκεψη «εξαιρετικά καρποφόρα».
Με τη Λιβύη να παραμένει σε χαοτική κατάσταση μετά την πτώση του καθεστώτος του Μουάμαρ Καντάφι το 2011, η μάχη της Τρίπολης σημαδεύτηκε από την μεγεθυνόμενη εμπλοκή ξένων δυνάμεων.
Εμπλοκή με τη Γαλλία
Τις τελευταίες εβδομάδες ανέβηκε κατακόρυφα η ένταση ανάμεσα στην Τουρκία και τη Γαλλία, που κατηγορείται, παρ’ όλες τις διαψεύσεις του Παρισιού, πως στοιχηματίζει στον στρατάρχη Χαφτάρ, παρά τις πρόσφατες βαριές ήττες των ανδρών του στα μέτωπα.
Το Παρίσι χαρακτηρίζει «απαράδεκτη» την επέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη. Η Άγκυρα από την πλευρά της αντιτείνει ότι η Γαλλία είναι, όπως το θέτει, ένα από τα βασικά «εμπόδια» για την ειρήνη στη Λιβύη.
Στην Τρίπολη, η επίσκεψη του τούρκου ΥΠΕΞ έδωσε επίσης την ευκαιρία να συζητηθεί «η επιστροφή των τουρκικών εταιρειών» στη Λιβύη, σύμφωνα με την ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα η ΚΕΣ.
Πριν από το 2011, τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες κατείχαν μεγάλο μερίδιο της λιβυκής αγοράς, όμως σχεδόν όλα τα έργα που είχαν αναλάβει εγκαταλείφθηκαν μετά την ανατροπή του Καντάφι.
Οι ΗΠΑ δεν έχουν προβεί ακόμη σε εκείνη την παρέμβαση που θα βάλει φρένο στην άνευ προηγουμένου επιθετικότητα της Τουρκίας, παρόλο που έχουν αποδείξει στο παρελθόν (με πιο πρόσφατη περίπτωση την υπόθεση του πάστορα Πράσον) ότι μπορούν να βάλουν «χαλινάρι» στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Μιχάλης Ιγνατίου στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN TV, μια τέτοια παρέμβαση δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής ούτε από το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε., όπως υποχρεούνται, ούτε και από τη Ρωσία που, μπορεί μεν να μην έχει μια τέτοια υποχρέωση, ωστόσο ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει αποδειχθεί πως επηρεάζει τον Ερντογάν ίσως περισσότερο και από τον Αμερικανό πρόεδρο.
Όπως σημειώνει ο ανταποκριτής του OPEN TV και του «Εθνους» στις ΗΠΑ, υπάρχει μια κινητικότητα από αξιωματούχους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι οποίοι στέλνουν μηνύματα προς την Τουρκία, χωρίς εκείνη όμως να δίνει κάποια ιδιαίτερη σημασία σε αυτά. Παρόλ΄αυτά, η αμερικανική θέση για το ζήτημα του παράνομου μνημονίου Τουρκίας – Λιβύης είναι καθαρή, με τις ΗΠΑ να το χαρακτηρίζουν ως «προκλητική ενέργεια» και όχι μόνο, ενώ όσον αφορά στα προβλήματα που δημιουργεί η Άγκυρα στο Αιγαίο πιστεύουν ότι πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία ένας πόλεμος καθώς, όπως είπε και ο Τζέφρι Πάιατ, μόνο η Μόσχα εξυπηρετείται από ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Την ίδια ώρα, η Ε.Ε. ζήτησε από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, από κοινού παρέμβαση ενάντια στον Ερντογάν, χωρίς ωστόσο να είναι γνωστό εάν το αίτημα θα γίνει δεκτό.