Αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη απειλή της πολιτικής του πορείας βρίσκεται, πλέον, ο Μπόρις Τζόνσον, μετά από την «ανταρσία» που βρίσκεται σε εξέλιξη εντός της κυβέρνησής του, αλλά και των Τόρις. Κορυφαίοι υπουργοί και κεντρικά στελέχη του κόμματος παραιτούνται αφήνοντας σαφείς αιχμές κατά του πρωθυπουργού, μετά και το τελευταίο σκάνδαλο που στιγματίζει την θητεία του.
Δύο κεντρικοί υπουργοί έκαναν την αρχή
Πρώτοι ανακοίνωσαν την παραίτησή τους ανακοίνωσαν, αργά σήμερα το απόγευμα, ο υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ και ο υπουργός Υγείας Σάτζιντ Τζάβιντ, βυθίζοντας σε κρίση την κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον.
Ο Τζάβιντ δήλωσε πως ότι έχασε την εμπιστοσύνη του στην ικανότητα του Τζόνσον να κυβερνά προς το εθνικό συμφέρον μετά από μια σειρά σκανδάλων, λέγοντας ότι «δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει με ήσυχη τη συνείδησή του».
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι πολλοί βουλευτές και η κοινή γνώμη έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στην ικανότητα του Τζόνσον να κυβερνά για το εθνικό συμφέρον.
«Λυπάμαι που το λέω, ωστόσο, ότι είναι σαφές για μένα ότι αυτή η κατάσταση δεν θα αλλάξει υπό την ηγεσία σας – και ως εκ τούτου έχετε χάσει την εμπιστοσύνη μου επίσης», είπε ο Τζάβιντ σε επιστολή του προς τον Τζόνσον.
«Το κοινό δικαίως αναμένει ότι η κυβέρνηση θα συμπεριφερθεί σωστά, αρμοδίως και σοβαρά. Αναγνωρίζω ότι αυτή μπορεί να είναι η τελευταία μου υπουργική δουλειά, αλλά πιστεύω ότι αξίζει να αγωνιστώ γι’ αυτά τα πρότυπα και γι’ αυτό παραιτούμαι» δηλώνει σχετικά.
Από την πλευρά του ο Σουνάκ, με επιστολή του παράλληλα που ανάρτησε στο twitter, γνωστοποιώντας την παραίτησή του από το πόστο του υπουργού Οικονομικών είπε πως με δισταγμό πήρε την απόφαση, λέγοντας χαρακτηριστικά: «δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι».
«Πιστεύω ανοιχτά ότι ο κόσμος είναι έτοιμος να ακούσει αυτήν την αλήθεια. Ο λαός μας γνωρίζει ότι αν κάτι είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό, τότε δεν είναι αλήθεια. Πρέπει να γνωρίζουν ότι ενώ υπάρχει δρόμος για ένα καλύτερο μέλλον, δεν είναι εύκολος. Κατά την προετοιμασία για την προτεινόμενη κοινή μας ομιλία για την οικονομία την επόμενη εβδομάδα, μου έγινε σαφές ότι οι προσεγγίσεις μας είναι θεμελιωδώς πολύ διαφορετικές. Λυπάμαι που αποχωρώ από την κυβέρνηση, αλλά απρόθυμα κατέληξα στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι», προσθέτει.
Ανταρσία και χιονοστιβάδα παραιτήσεων στους Τόρις
Την αποχώρησή του από αντιπρόεδρος των Συντηρητικών ανακοίνωσε, εμμέσως πλην σαφώς, και ο αντιπρόεδρος των Τόρις Μπιμ Αφολάμι, εκτοξεύοντας βέλη κατά του Μπόρις Τζόνσον.
Ο Αφολάμι, ενώ ήταν καλεσμένος στην TalkTV, ανέφερε «ο πρωθυπουργός νομίζω πλέον δεν έχει ούτε τη δική μου υποστήριξη, ούτε του κόμματος ούτε της χώρας. Και για τον λόγο αυτό νομίζω ότι πρέπει να αποχωρήσει. Εγώ πρέπει να παραιτηθώ δεν μπορώ να συνεχίσω να προσφέρω υπό αυτόν τον πρωθυπουργό». Λίγη ώρα αργότερα την είδηση της παραίτησης έκανε γνωστή και η πολιτική συντάκτρια του καναλιού, Κέιτ Μακάν. Ο Αφολάμι ήταν αντιπρόεδρος του κόμματος αρμόδιος για τη Νεολαία.
Την παραίτησή του από την επιτροπή εμπορίου υπέβαλε και ο βουλευτής Άντριου Μάρισον. Μιλώντας στο πρακτορείο PA, ο Άντριου Μπρίτζεν δήλωσε «νομίζω ότι έφτασαν εκεί που το μεγαλύτερο κομμάτι του κόμματος έχει φτάσει εδώ και εβδομάδες εάν όχι μήνες. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι, είναι σε αποδρομή». Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο παραίτησης του Τζόνσον απάντησε: Θα παραιτηθούν και άλλοι υπουργοί και θα του δείξουν την πόρτα της εξόδου.
Εκτός κυβερνητικών πόστων έθεσαν, ακόμη, τους εαυτούς τους οι βουλευτές Τζόναθαν Γκούλις, Σακίμπ Μπατί, Νίκολα Ριτσαρντς και Βιρτζίνια Κρόσμπι, ιδιωτικοί γραμματείς του κοινοβουλίου. Οι κοινοβουλευτικοί ιδιωτικοί γραμματείς βοηθούν τους υπουργούς στο έργο τους.
Το σκάνδαλο που φέρνει την πτώση;
Οι παραιτήσεις ήρθαν την ώρα που είναι σε εξέλιξη ακόμη ένα μεγάλο σκάνδαλο για τον πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του. Ο Μπόρις Τζόνσον απολογούνταν, χαρακτηρίζοντας «λάθος» τον διορισμό του Κρίστοφερ Πίντσερ ως αναπληρωτή υπεύθυνου κομματικής πειθαρχίας, παρότι εμπλέκεται σε σεξουαλικό σκάνδαλο.
Δεν είναι λίγοι, άλλωστε, οι αναλυτές που εκτιμούν ότι αυτή ίσως να είναι η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον Βρετανό πρωθυπουργό και δεν αποκλείεται να φέρει τη δική του πτώση, αν όχι όλης της κυβέρνησης των Τόρις.
Πριν από μερικές ημέρες ο Πίντσερ εξαναγκάστηκε σε παραίτηση, δηλώνοντας μόνο ότι «ήπιε πάρα πολύ» και έφερε σε δύσκολη θέση τον εαυτό του και άλλους. Ο Πίντσερ αποβλήθηκε και από την κοινοβουλευτική ομάδα.
Ο πρώην βουλευτής κατηγορείται ότι επιτέθηκε σεξουαλικά σε δύο άνδρας, μέσα σε ιδιωτική λέσχη του Λονδίνου, ενώ το 2017 είχε κατηγορηθεί ότι έκανε σεξουαλικές προτάσεις σε αθλητή της κωπηλασίας αλλά απαλλάχθηκε, κατόπιν εσωτερικής έρευνας στο κόμμα.
Ο εκπρόσωπος του Μπόρις Τζόνσον είχε δηλώσει ότι ο πρωθυπουργός δεν γνώριζε τις καταγγελίες όταν διόρισε τον Πίντσερ στην κυβέρνησή του.
Σήμερα, ο πρωθυπουργός, πριν από το μπαράζ παραιτήσεων, υποστήριξε ότι ήθελε να δώσει μια ευκαιρία στον βουλευτή του να «αποδείξει ότι μπορεί να τα πάει καλύτερα».
Έκανε λόγο για λανθασμένες επιλογές, καθώς, μέχρι την αποπομπή του, τον είχε διορίσει δύο φορές σε υπουργικές θέσεις προτού τον κάνει αναπληρωτή υπεύθυνο κομματικής πειθαρχίας, ενώ αρνήθηκε τα όσα ήρθαν στη δημοσιότητα και έκαναν λόγο για πιέσεις προς τον εκπρόσωπο τύπου ώστε να πει ψέματα για τις κατηγορίες εις βάρος του Βρετανού πολιτικού.
«Βράζει» το πολιτικό σκηνικό
Ήδη από την αντιπολίτευση ακούγονται φωνές με τον Κιρ Στάρμερ, επικεφαλής των Εργατικών, να δηλώνει «είναι ξεκάθαρο ότι αυτή η κυβέρνηση καταρρέει, μετά από όλα τα σκάνδαλα και τις αποτυχίες» και να προσθέτει «οι βουλευτές των Τόρις ήξεραν από την αρχή ποιος είναι αυτός ο πρωθυπουργός και ήταν χειροκροτητές του».
Ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, Εντ Ντάβεϊ δήλωσε για τις εξελίξεις: Ο Μπόρις πρέπει να φύγει, η κυβέρνηση χάους έχει απογοητεύσει τη χώρα μας. Οι οικογένειες και οι συνταξιούχοι αντιμετωπίζουν κρίση ακρίβειας χωρίς υπουργό Οικονομικών και υγειονομική κρίση χωρίς υπουργό Υγείας».
Η πρώτη αντίδραση από τον Βρετανό πρωθυπουργό
Τόσο ο Μπόρις Τζόνσον όσο και η Ντάουνινγκ Στριτ δεν έχουν προβεί σε κάποιο σχόλιο σχετικά με τις ραγδαίες εξελίξεις, ωστόσο, ήδη ανακοινώθηκαν οι αντικαταστάτες των δύο κορυφαίων υπουργών που παραιτήθηκαν.
Νέος υπουργός Οικονομικών είναι ο Ναντίμ Ζαχάουι, ενώ τη θέση του στο υπουργείο Παιδείας καταλαμβάνει η Μισέλ Ντονελάν. Την ίδια ώρα, στη θέση του Τζαβίντ, υπουργός Υγείας διορίστηκε ο προσωπάρχης του Μπόρις Τζόνσον, Στιβ Μπάρκλεϊ.
Ενώ δεν έχει διαρρεύσει κάτι για τις προθέσεις του πρωθυπουργού, δόθηκε στη δημοσιότητα η απαντητική επιστολή του προς τον παραιτηθέντα υπουργό Υγείας, στην οποία αναφέρει «λυπάμαι πολύ, θα μας λείψεις».
Οι δώδεκα κρίσεις του Μπόρις μέσα σε τέσσερις μήνες
Έχει προκαλέσει το κοινό αίσθημα όσο λίγοι ηγέτες κυβέρνησης ευρωπαϊκής χώρας, όμως τους τελευταίους μήνες η πορεία του Βρετανού πρωθυπουργού στην Ντάουνινγκ Στριτ ήταν πραγματικά εκρηκτική.
Μετά τα όσα απίστευτα συνέβησαν εν μέσω πανδημίας, ο Μπόρις Τζόνσον ήρθε αντιμέτωπος με μια σειρά απανωτών κρίσεων, δώδεκα μέσα σε τέσσερις μήνες, που ξεχείλισαν το ποτήρι και για το ίδιο του το κόμμα.
Πλέον, ο Βρετανός πρωθυπουργός μάχεται για το πολιτικό του μέλλον και η κατάσταση δεν είναι καθόλου ευνοϊκή.
Τα περιστατικά του 2022
2 Απριλίου
Ο συντηρητικός βουλευτής Ντέιβντ Γουόρμπαρτον αποχωρεί από τη θέση του έπειτα από καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση και χρήση ναρκωτικών.
11 Απριλίου
Ο βουλευτής των Τόρις Ιμράν Αχμάντ Καν κρίθηκε ένοχος για σεξουαλική επίθεση κατά 15χρονου το 2008. Ο Καν επιμένει στην αθωότητά του, ωστόσο αποβλήθηκε από το κόμμα και παραιτήθηκε. Στις εκλογές που διεξήχθησαν οι Εργατικοί κέρδισαν την έδρα.
12 Απριλίου
Επιβάλλεται πρόστιμα σε Μπόρις Τζόνσον και Ρίσι Σουνάκ επειδή συμμετείχαν σε πάρτι για τα γενέθλια του πρωθυπουργού τον Ιούνιο του 2020, κατά παράβαση των μέτρων κατά της πανδημίας.
21 Απριλίου
Ο Μπόρις Τζόνσον βρέθηκε αντιμέτωπος με κοινοβουλευτική έρευνα έπειτα από απόφαση των βουλευτών να τον παραπέμψουν επειδή θεώρησαν ότι είπε ψέματα για τα πάρτι στη Ντάουνινγκ Στριτ κατά τη διάρκεια των λοκντάουν.
4 Μαΐου
Ο Νηλ Πάρις παραιτείται από την έδρα του, αφότου παραδέχθηκε ότι παρακολουθούσε πορνογραφία μέσα στη Βουλή. Στις τοπικές εκλογές την έδρα κέρδισαν οι Φιλελεύθεροι – Δημοκράτες.
17 Μαΐου
Βουλευτής των Τόρις, που δεν έχει κατονομαστεί, συνελήφθη με τις υποψίες για βιασμούς και σεξουαλικές επιθέσεις σε χρονική περίοδο επτά ετών. Ο επικεφαλής για θέματα πειθαρχίας των Τόρις ζήτησε από τον βουλευτή να μείνει μακριά από το Κοινοβούλιο, αλλά δεν προχώρησε σε άλλα μέτρα.
25 Μαΐου
Η Σου Γκρέι έδωσε στη δημοσιότητα ολόκληρη την έκθεση για τα κυβερνητικά πάρτι εν μέσω λοκντάουν. Στις αναφορές της καταγράφονται μεθύσια, καραόκε, καβγάδες και επιθετικές συμπεριφορές απέναντι στο προσωπικό, σε μια περίοδο κατά την οποία εκατομμύρια Βρετανοί δεν μπορούσαν καν να δουν τους φίλους και τις οικογένειές τους.
6 Ιουνίου
Ο επικεφαλής της κυβερνητικής επιτροπής για την Διαφθορά παραιτήθηκε από τη θέση του και κάλεσε τον πρωθυπουργό να πράξει το ίδιο, υποστηρίζοντας ότι παραβίασε τον υπουργικό κώδικα. Ο Τζον Πένροουζ κατήγγειλε ότι ο Μπόρις Τζόνσον δεν μπόρεσε να δώσει πειστικές απαντήσεις στην έκθεση της Σου Γκρέι.
Στην διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης το 41% των βουλευτών του δικού του κόμματος ζήτησε την αποπομπή του, με τον Τζόνσον να επιμένει ότι πέτυχε αποφασιστική νίκη.
15 Ιουνίου
Η ήττα σε δύο εκλογικές διαδικασίες και η ξαφνική παραίτηση του συμπροέδρου των Τόρις έφερε νέες φουρτούνες για τον πρωθυπουργό. Η αγανάκτηση στο εσωτερικό του κόμματος μεγαλώνει και οι προειδοποιήσεις προς τον Τζόνσον είναι ξεκάθαρες: Κάποιος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη.
30 Ιουνίου
Ο Κρις Πίντσερ παραιτείται από τη θέση του αναπληρωτή για θέματα πειθαρχίας των Τόρις, μετά τις καταγγελίες ότι επιτέθηκε σεξουαλικά σε δύο άνδρες. Η Ντάουνινγκ Στριτ υποστήριξε ότι δεν γνώρισε για το περιστατικό, ωστόσο, τις επόμενες ημέρες, έγινε γνωστό πως ο Τζόνσον γνώριζε για κατηγορίες κατά του Πίντσερ ήδη από το 2019.