Ένα μίνι νομοσχέδιο 16 άρθρων αποτελεί η τροπολογία που κατατέθηκε και ψηφίστηκε χθες, μαζί με το νομοσχέδιο για το Ελεγκτικό Συνέδριο και την επίμαχη τροπολογία για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, για τον «Ελεγχο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας». Η τροπολογία της τελευταίας στιγμής για το πολυδιαφημισμένο ελληνικό Σχέδιο «Ελλάδα 2.0», τέσσερις μήνες μετά την πρώτη παρουσίασή του στη Βουλή και δέκα μέρες μετά την τυπική έγκρισή του από το Συμβούλιο, επιβεβαιώνει εμμέσως τις πληροφορίες για τους «αστερίσκους» που συνόδευσαν την έγκρισή του, για τις οποίες είχε γράψει η «Εφ.Συν.» (10-11/7 «Διπλό φρένο από την Ε.Ε. στην κυβέρνηση: Δίνετε ψίχουλα στην υγεία και στους μικρομεσαίους»).

Η τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών επιχειρεί να καλύψει με τυπικό τρόπο μια βασική παρατήρηση των Βρυξελλών για τον τρόπο διάθεσης των δανείων στις επιχειρήσεις μέσω των τραπεζών. Υπενθυμίζεται ότι στην τριμερή ομάδα παρακολούθησης των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης (Συμβούλιο, Ευρωκοινοβούλιο, Ευρ. Επιτροπή) είχαν διατυπωθεί επιφυλάξεις για τη διάθεση των δανείων ύψους 12,7 δισ. ευρώ στις επιχειρήσεις μέσω του μηχανισμού των τραπεζών, οι οποίες δεν διακρίνονται για τα αντικειμενικά κριτήριά τους». Μάλιστα, το θέμα προκάλεσε διαδοχικές συσκέψεις της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών με τους εκπροσώπους των τραπεζών.

Το άρθρο 9 της τροπολογίας που ψηφίστηκε χθες προβλέπει ότι «το Δημόσιο, εκπροσωπούμενο από τον αρμόδιο για την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης υπουργό [σ.σ. δηλ. τον Θ. Σκυλακάκη], δύναται να συνάπτει συμβάσεις με α) την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και β) με πιστωτικά ιδρύματα που πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται σε δημόσια πρόσκληση που ορίζει ο ανωτέρω υπουργός…»

Οι τράπεζες και τα δάνεια

Ωστόσο, στο ίδιο άρθρο της τροπολογίας, στην επόμενη παράγραφο, αποκαλύπτεται ότι ο αρμόδιος υπουργός εξουσιοδοτείται να ορίζει εν λευκώ τους όρους και τα κριτήρια διάθεσης «των αναγκαίων κεφαλαίων στα πιστωτικά ιδρύματα», αλλά και τους όρους και τις προϋποθέσεις με τις οποίες οι τράπεζες θα χορηγούν τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης στις επιχειρήσεις. Ο αρμόδιος υπουργός -προς το παρόν πάντα ο κ. Σκυλακάκης- έχει επίσης την εξουσία να ορίζει και τους αξιολογητές των επενδυτικών σχεδίων που υποβάλλονται για χρηματοδότηση από δάνεια μέσω των τραπεζών.

Πέραν αυτού, έχει τη δυνατότητα να προσλάβει στις κεντρικές υπηρεσίες που επιφορτίζονται με την παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης επιπλέον προσωπικό -μέχρι 100 άτομα- με σχέση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου.

Αυτός ο ιδιότυπος μηχανισμός ελέγχου και παρακολούθησης της χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης, επιχορηγήσεων και δανείων, καθιστά τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών κυρίαρχο του παιχνιδιού στη διαχείριση των πόρων ύψους 30,5 δισ.

Προχειρότητα, αιφνιδιασμό και έλλειψη σοβαρού σχεδίου καταλογίζουν στην κυβέρνηση οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Χαρίτσης, Αλεξιάδης, Παπανάτσιου σε κοινή τους δήλωση για την επίμαχη τροπολογία. «Η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει χαρακτηριστικά στη δημιουργία των απαραίτητων δομών για τη διαχείρισή του Ταμείου… Οι επιλογές σε σχέση με αυτές τις δομές δεν διασφαλίζουν την αποτελεσματική, συμπεριληπτική και διαφανή αξιοποίηση των πόρων», αναφέρουν οι βουλευτές.

Γιάννης Κιμπουρόπουλος

Περιθώρια να εισηγηθεί στο υπουργικό Συμβούλιο της προσεχούς Δευτέρας μια μικρή αύξηση στον κατώτατο μισθό δίδει στον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κ. Χατζηδάκη, το «σχέδιο του Πορίσματος Διαβούλευσης για τη διαδικασία διαμόρφωσης του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου», που αναρτήθηκε χθες στην επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου και δεν ταυτίζεται απόλυτα με την αρχική θέση του ΚΕΠΕ για αναστολή στην όποια αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού, έως ότο αποκατασταθεί η οικονομία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η αύξηση που θα εισηγηθεί ο υπουργός Εργασίας θα είναι έως 2%, με την πεποίθηση ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο θα αποσταλεί σήμα πως η οικονομία αρχίζει να ανακάμπτει, σε μια περίοδο που οι αποπληθωριστικές τάσεις αρχίζουν να υποχωρούν, ενώ διαφαίνεται ήδη μια έστω και μικρή αύξηση του ΔΤΚ, ο οποίος τον Μάιο ήταν οριακά θετικός (0,1%).

Το πόρισμα που συντάχθηκε από το ΚΕΠΕ σε συνεργασία με την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων (Μανόλης Γαλενιανός, Δημήτριος Γούλας, Ιωάννης Καπλάνης, Βασίλης Μοναστηριώτης και Θωμάς Μούτος), αν και ως ανάλυση συγκλίνει περισσότερο προς τη συγκράτηση των αυξήσεων έως ότου σταθεροποιηθεί η ανοδική τάση στην οικονομία, δεν απορρίπτει ούτε την άποψη «για μια αύξηση του κατώτατου μισθού σε ποσοστό έως και 4%, που θα ήταν συνολικώς επωφελής για την ελληνική οικονομία».

Στη διατύπωση κατά την καταγραφή των συμπερασμάτων της διαβούλευσης και των παραδοχών που συνηγορούν υπέρ της αύξησης του κατώτατου μισθού συμβάλλει η παράθεση των διαφορετικών γνωμών των μελών της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, χωρίς να αναφέρεται ποια από τις δύο θέσεις (κατά ή υπέρ της αύξησης του κατώτατου μισθού) υπερίσχυσε.

Το διφορούμενο στο πόρισμα της Επιτροπής φαίνεται καθαρά και στην τελευταία παράγραφο του Πορίσματος, στην οποία αναφέρεται ότι «στην παρούσα φάση η πρότασή της είναι σχετικά επιφυλακτική και περιλαμβάνει ένα εύρος επιλογών (αναλόγως των παραδοχών που θα επιλεγούν ως περισσότερο κρίσιμες στην τρέχουσα συγκυρία): Ειδικότερα, ορισμένα μέλη της Επιτροπής προτείνουν, υπό τις παρούσες συνθήκες, τη διατήρηση αμετάβλητου του νυν ισχύοντος κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, ενώ άλλα μέλη της Επιτροπής προτείνουν αύξησή του σε ποσοστό έως και 4%.

Εκτός από την πάγια θέση της ΓΣΕΕ για την επαναφορά του Κ.Μ. (κατώτατος μισθός) στα προ μνημονίων επίπεδα των 751 ευρώ και με ορίζοντα περαιτέρω αύξησης στα 809 ευρώ του επόμενους μήνες, στα επιχειρήματα τόσο της ίδιας όσο και αδιευκρίνιστου αριθμού μελών της Επιτροπής, που τάχθηκαν υπέρ της μικρής αύξησης, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και τα εξής:

● Μια αύξηση του Κ.Μ. ενδέχεται να προκαλέσει αύξηση της εγχώριας ζήτησης και να τονώσει την εγχώρια παραγωγή.

● Η τελευταία αύξηση του Κ.Μ., τον Φεβρουάριο του 2019, δεν «φαίνεται να είχε μεγάλη διάχυση στην κατανομή των μισθών, δεν επηρεάζει τους υψηλούς μισθούς, ενώ το 50% των νέων θέσεων εργασίας είναι στη σφαίρα των ευέλικτων μορφών και δεν τελεί υπό την επίδραση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Επίσης, σε ό,τι αφορά την επίπτωση στην απασχόληση, «απεικονίζεται μια μάλλον αρνητική σχέση μεταξύ του επιπέδου της και του ύψους του Κ.Μ.».

● Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα (εκτός της Λετονίας) στην οποία παρατηρείται «πάγωμα» του Κ.Μ.

Στον αντίποδα αυτής της επιχειρηματολογίας, το πόρισμα δεν παραλείπει να σημειώσει την επίπτωση που ενδεχομένως θα έχει μια αύξηση των Κ.Μ. στις μικρές επιχειρήσεις (με λιγότερους από 10 εργαζόμενους) και δη σε αυτές που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία.

Υπενθυμίζεται, πάντως, ότι όλες οι εργοδοτικές οργανώσεις έχουν ταχθεί κατά των αυξήσεων και υπέρ της διατήρησης του Κ.Μ. στο σημερινό επίπεδο. Η διαδικασία για την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού μετά το πολυετές «πάγωμα» (κατάργηση) των συλλογικών διαπραγματεύσεων για την υπογραφή Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης και με μισθολογικούς όρους, ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 2020 με τη συγκρότηση της τριμελούς επιτροπής συντονισμού της διαβούλευσης.

Η έναρξη της διαβούλευσης των φορέων μετατέθηκε αρχικώς για το Σεπτέμβριο του 2020, στη συνέχεια για τον Νοέμβριο του 2020 και, εν τέλει, για τον Μάρτιο του 2021. Αντίστοιχα μετατέθηκε και η προθεσμία για τη λήψη της τελικής απόφασης για το 2ο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου του 2021.

Mπορεί η φετινή τουριστική σεζόν να ξεκίνησε αισιόδοξα, πριν από τις αναταράξεις του Ιουλίου με την επέλαση του νέου πανδημικoύ κύματος, ωστόσο η εικόνα για τους εργαζόμενους στον κλάδο δεν είναι καθόλου ρόδινη. Τι και αν υπογράφηκε η νέα κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας για τους ξενοδοχοϋπαλλήλους, η οποία κηρύχθηκε υποχρεωτική έστω με καθυστέρηση;

Οπως καταγγέλλει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων σε Επισιτισμό-Τουρισμό, πολλοί εργοδότες «καταστρατηγούν τη ΣΣΕ προσφέροντας μισθούς πείνας και όρους εργασίας που μόνο σε γαλέρα συναντούμε». Αρκετοί επίσης αρνούνται να προχωρήσουν σε επαναπρόσληψη των εργαζομένων, όπως τους υποχρεώνει ο νόμος, είτε τους εκβιάζουν να υπογράψουν συμβάσεις δύο εβδομάδων ή το πολύ ενός μήνα ή με δυσμενείς όρους, προκειμένου να επαναπροσληφθούν. Καμία στήριξη δεν προβλέπεται για όσους εργάζονταν σε ξενοδοχεία που δεν θα ανοίξουν φέτος ούτε για τους εποχικούς στην εστίαση, τους οποίους, σύμφωνα με την ΠΟΕΕΤ, «η κυβέρνηση δεν τους αναγνωρίζει καν λέγοντας πως δεν έχουν δικαίωμα υποχρεωτικής επαναπρόσληψης και τους έχει αφήσει χωρίς εισόδημα από τον Φεβρουάριο του 2021».

Σε εκκρεμότητα παραμένει η εξόφληση του επιδόματος αναστολής του Ιουνίου, ενώ το επίδομα του Μαΐου εξοφλήθηκε με καθυστέρηση μόλις αυτή την εβδομάδα και αυτό με λάθη, καθώς υπήρξαν εργαζόμενοι που δεν το έλαβαν καν. Τέλος, εξακολουθούν να αγνοούνται τα ένσημα των μονομερών αναστολών του 2020, τα οποία δεν εμφανίζονται στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΕΦΚΑ.

Καθίζηση το 2020

Το μέγεθος της καταστροφής που υπέστη η περσινή τουριστική σεζόν εξαιτίας της πανδημίας αποτυπώνεται στην απολογιστική έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ για τις αφίξεις και διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία και κάμπινγκ το 2020. Μειωμένες κατά 69,4% ήταν οι αφίξεις τουριστών στα παραπάνω καταλύματα σε σύγκριση με το 2019 και κατά 71,9% οι διανυκτερεύσεις.

Η μεγαλύτερη καθίζηση παρατηρείται στον εξωτερικό τουρισμό, με τις αφίξεις και διανυκτερεύσεις αλλοδαπών να μειώνονται πάνω από 76%. Σημαντικό πλήγμα υπέστη και ο εσωτερικός τουρισμός, με μείωση των αφίξεων και των διανυκτερεύσεων ημεδαπών κατά 50,4% και 48,4% αντίστοιχα.

Σε χαμηλά επίπεδα κινήθηκε η πληρότητα των κλινών στα ξενοδοχεία, με μόλις 29,6% έναντι 48,7% το 2019, με την περίοδο από τον Ιούλιο ώς τον Οκτώβριο να συγκεντρώνει το 83,2% των διανυκτερεύσεων.

Σε απόλυτες τιμές, τη μεγαλύτερη μείωση αφίξεων είχαν τα ξενοδοχεία της Κρήτης, στα οποία κατέλυσαν 1.410.000 τουρίστες, όταν το 2019 ξεπερνούσαν τα 5 εκατομμύρια. Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση σε διανυκτερεύσεις μετά την Κρήτη παρουσιάζουν κατά σειρά τα νησιά του Αιγαίου, η Αττική, το Ιόνιο και η Κεντρική Μακεδονία.

Αλλοδαποί ήταν οι 7 στους 10 τουρίστες που κατέλυσαν στα ξενοδοχεία το 2020, με το 91% των ξένων τουριστών να προέρχεται από χώρες της Ε.Ε. και το μεγαλύτερο ποσοστό να είναι Γερμανοί (25% των αφίξεων και 30% των διανυκτερεύσεων).