Σήμερα, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, δημοσιοποιεί η κυβέρνηση το προσχέδιο της έκθεσης που συνέταξε η επιτροπή υπό τον νομπελίστα καθηγητή Χριστόφορο Πισσαρίδη. Κι αν η μη δημοσιοποίησή του προκαλούσε ως τώρα σφοδρές αντιδράσεις (κυρίως από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης), η δημοσιοποίησή του θα προκαλέσει ακόμη περισσότερες!
Το κεφάλαιο που θα συναντήσει τις μεγαλύτερες …αντιστάσεις, είναι αυτό του ασφαλιστικού, εκεί όπου η έκθεση «περπατά» στις γνωστές, άλλωστε, απόψεις του κ. Πισσαρίδη αλλά και άλλων μελών της επιτροπής.
Η αύξηση της ανταποδοτικότητας στις κύριες συντάξεις, η εισαγωγή κεφαλαιοποιητικού συστήματος στις επικουρικές, με ταυτόχρονη ενίσχυση του δεύτερου (επαγγελματικά ταμεία) και τρίτου πυλώνα (ιδιωτικά ασφαλιστικά συμβόλαια) ασφάλισης, είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, ο καμβάς των προτεινόμενων αλλαγών στο ασφαλιστικό, που αποτελεί διαχρονικά κάρβουνο αναμμένο για όσες κυβερνήσεις τόλμησαν να το αλλάξουν.
Η συγκυρία μοιάζει, ωστόσο, …ιδανική για όσους από καιρό έχουν βαλθεί να βάλουν (κι άλλο) «μαχαίρι» στις συντάξεις, καθώς, όπως υποστηρίζουν -κι ο Χρ. Πισσαρίδης είναι μεταξύ αυτών- η συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό επί του ΑΕΠ να παραμένει μεγάλη, ενώ η κατάσταση δυσχεραίνεται από την έξοδο στην ανεργία χιλιάδων εργαζομένων, οι οποίοι ως τώρα στήριζαν με τις εισφορές τους το ασφαλιστικό σύστημα.
Την ίδια στιγμή, οι προτάσεις της επιτροπής Πισσαρίδη αναμένεται να γίνουν η αιχμή του δόρατος για την κυβέρνηση και σε άλλες πολιτικές, όπως η μείωση των συντελεστών φορολόγησης αλλά και η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης –για το τελευταίο με διαφορετικά σενάρια για το χρόνο υλοποίησης του μέτρου και τις κλίμακες.
Στον αντίποδα, ο ΣΥΡΙΖΑ βλέπει… μνημόνιο πίσω από τις προτάσεις του νομπελίστα καθηγητή, που υπήρξε άλλωστε, θιασώτης των μνημονιακών πολιτικών ενώ είχε προβλέψει και τέταρτο μνημόνιο αφού, όπως εκτιμούσε, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα εξαναγκαζόταν, αργά ή γρήγορα, να προσφύγει σε αυτό.
Για τούτο και η Κουμουνδούρου προετοιμάζει την αντίδρασή της στο προσχέδιο Πισσαρίδη αλλά και τις αντιπροτάσεις της, αφού αποτελεί αξίωμα για τον Αλέξη Τσίπρα η διατύπωση εναλλακτική πρότασης ταυτόχρονα με την καταγγελία των κυβερνητικών πολιτικών επιλογών.
Μια πρώτη αντίδραση -πριν ακόμη δημοσιοποιηθούν οι εισηγήσεις της επιτροπής Πισσαρίδη δηλαδή- κατεγράφη χθες από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, στη συνέντευξη που έδωσε στην εφημερίδα «Η Εποχή» και τον Παύλο Κλαυδιανό (άλλα σημεία της οποίας προκάλεσαν, ωστόσο, εσωκομματική …αναταραχή).
«(…)Τώρα περιμένουμε την τρίτη πράξη του δράματος με το πόρισμα Πισσαρίδη, όπου, φαίνεται, περιλαμβάνονται όλοι οι μύχιοι πόθοι των νεοφιλελεύθερων εκσυγχρονιστών», εκτιμά ο τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά, «ακριβώς επειδή αυτό το πακέτο δεν αντιμετωπίζει τις ανισότητες, δεν δημιουργεί όρους για αύξηση επενδύσεων και ρυθμών ανάπτυξης, βρισκόμαστε μπροστά σε μια επιδείνωση του λόγου Χρέος/ΑΕΠ. Έτσι χτίζονται οι όροι ενός νέου κανονικού μνημονίου», επισημαίνει.
Συνεπώς… μνημόνιο.
«Καμπανάκι»! Σχεδόν 4 δισ. ευρώ η απόκλιση στα φορολογικά έσοδα
Η εξέλιξη αυτή επιβάλει στο οικονομικό επιτελείο να είναι ακόμη πιο προσεκτικό με τις δημόσιες δαπάνες, οι οποίες πρέπει να εστιάζουν σε μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας. Αναλυτικά τα δεδομένα για τα έσοδα.
Πολύ δύσκολος αποδείχθηκε ο Ιούλιος για τα φορολογικά έσοδα, καθώς η επέκταση της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων, αλλά και τα μειωμένα έσοδα από τους φόρους στην κατανάλωση λόγω των μειωμένων τουριστικών αφίξεων, επιβάρυναν πολύ τα πράγματα.
Στο εξάμηνο τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 18,262 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 2,794 δισ. ευρώ ή 13,3% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2020, η απόκλιση αυτή έχει διευρυνθεί περαιτέρω.
Να σημειωθεί πως τα συνολικά έσοδα από φόρους είχαν ανέλθει την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2019 σε 26,15, δισ. ευρώ και πως ανάλογος ήταν ο στόχος και για το 2020
Τον Ιούλιο 2019, τα συνολικά έσοδα από φόρους είχαν διαμορφωθεί σε 5,18 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,2 δισ. ευρώ είχαν προέλθει από το φόρο εισοδήματος και τα 2,6 δισ. ευρώ από φόρους επί αγαθών και υπηρεσιών.
Μπορεί έως το τέλος Ιουλίου 2020 να είχαν εκκαθαριστεί 5,3 εκατομμύρια δηλώσεις και ο συνολικός φόρος από την εκκαθάριση να διαμορφώθηκε σε 2 δισ. ευρώ, αλλά τα χρήματα αυτά δεν εισπράχθηκαν παρά μερικώς από την εφορία.
Κατά πληροφορίες, τον Ιούλιο οι φορολογικές εισπράξεις ήταν αισθητά μειωμένες και σύμφωνα με πληροφορίες η απόκλιση σε σχέση με πέρυσι ξεπερνά ήδη το 20%. Αυτό σημαίνει πως στο επτάμηνο 2020 η «τρύπα» στα φορολογικά έσοδα, έναντι των αρχικών εκτιμήσεων της κυβέρνησης αγγίζει ήδη τα 4 δισ. ευρώ.
Αυτή η εξέλιξη επιβάλει στο οικονομικό επιτελείο να είναι ακόμη πιο προσεκτικό με τις δημόσιες δαπάνες, οι οποίες πρέπει να εστιάζουν σε μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας, στήριξης των αδυνάμων , σε παραγωγικές επενδύσεις και όχι σε «γκρίζες» δαπάνες άγνωστης πατρότητας και σκοπού και σε αμοιβές ημετέρων, όπως προκύπτει από τροπολογίες στη Βουλή και από καταγγελίες της αντιπολίτευσης.
Οι δαπάνες
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουνίου 2020 ήταν αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 2,090 δισ. ευρώ, λόγω του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων που παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 2,505 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων αιτιών. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα και η διαφάνεια των δαπανών αυτών είναι το μεγάλο ζητούμενο και σε αυτό αυξημένο ρόλο πρέπει να διαδραματίσει και το Ελληνικό Ελεγκτικό Συνέδριο.