Μητσοτάκης-Ερντογάν
Με ευθύτητα ο πρωθυπουργός δήλωσε διατεθειμένος να συζητήσει μία “τολμηρή ατζέντα” με την Τουρκία και παραδέχθηκε ότι συμφωνία μπορεί να σημαίνει και υποχωρήσεις.
Αίσθηση προκάλεσε η ευθύτητα με την οποία ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε χθες διατεθειμένος να συζητήσει μία “τολμηρή ατζέντα” με την Τουρκία, αλλά και παραδέχθηκε ότι συμφωνία για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα μπορεί να σημαίνει και κάποιες υποχωρήσεις.
Μία ημέρα μετά τη συνάντηση του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην οποία δρομολογήθηκε νέος διάλογος για τα ελληνοτουρκικά, ο κ. Μητσοτάκης μιλώντας στο ΣΚΑΪ δήλωσε ότι σκοπός του είναι οι συζητήσεις να μπουν “στον πυρήνα της βασικής μας διαφοράς”, δηλαδή την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα, και ιδανικά να υπάρξει συμφωνία για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
“Αλλά προφανώς το να πάμε στη Χάγη δεν είναι μια απλή υπόθεση ούτε είναι κάτι το οποίο μπορεί να γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη”, σημείωσε. Δεν αποκάλυψε όμως εάν όντως συζήτησε με τον Τούρκο πρόεδρο για προσφυγή στη Χάγη, επισημαίνοντας πως ούτως ή άλλως αυτή η συζήτηση είναι πρόωρη.
Ο πρωθυπουργός όμως ταυτόχρονα εμφανίστηκε αισιόδοξος, εκτιμώντας ότι η Τουρκία κάνει στροφή στη Δύση, αλλά και ότι ο ίδιος ο Ερντογάν έχοντας κερδίσει τις εκλογές, δεν χρειάζεται πλέον να παίζει παιχνίδια στο Αιγαίο για λόγους πολιτικών σκοπιμοτήτων στο εσωτερικό της Τουρκίας.
Την ίδια στιγμή, ο κ. Μητσοτάκης θέλησε να προετοιμάσει την ελληνική κοινή γνώμη και το εσωτερικό της ίδιας της Νέας Δημοκρατίας για το γεγονός ότι μία συμφωνία με την Τουρκία δε μπορεί παρά να είναι και συμβιβασμός σε κάποια θέματα.
“Έχω μιλήσει πολλές φορές για τον πατριωτισμό της ευθύνης, τον πατριωτισμό των πράξεων σε αντίθεση με τον πατριωτισμό που εξαντλείται σε εύκολες κορώνες. Τι είναι προς όφελος της Ελλάδας;
Είναι προς όφελος της Ελλάδας να επιλύσει τελικά με δίκαιο τρόπο και με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο, όπως αγωνιζόμαστε να κάνουμε εδώ και δεκαετίες, αυτή τη μεγάλη διαφορά που έχουμε με την Τουρκία; Η απάντηση είναι «ναι». Αυτή είναι η άποψή μου”, δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης. Και στην επισήμανση ότι αυτό πιθανά, πάντως, περιλαμβάνει απομείωση της κυριαρχίας έτσι όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, απάντησε:
“Αυτό είναι μία σχετική έννοια, αλλά πρέπει να σας πω ότι οποιαδήποτε συμφωνία αυτού του τύπου μπορεί ενδεχομένως, ναι, να συνεπάγεται και κάποιες υποχωρήσεις από κάποιες θέσεις οι οποίες μπορούν να αποτελούν την αφετηρία μιας διαπραγμάτευσης.”
Ο πρωθυπουργός όμως έθεσε το ερώτημα: “Θα μείνουμε με τη διαφορά αυτή ανεπίλυτη αν η ιστορία μας προσφέρει μία ευκαιρία να τη λύσουμε;” και τόνισε ότι το θέμα θα λυθεί “με όρους οι οποίοι θα είναι προφανώς συμβατοί με την υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων.” Προανήγγειλε δε ότι: “Αν ποτέ φτάναμε σε αυτό το σημείο θα είχε μείζονα ρόλο να παίξει και η Βουλή και τα κόμματα.”
Εντύπωση προκάλεσε και το σχόλιο του κ. Μητσοτάκη: “Αλλά, ξέρετε, υπάρχουν ορισμένες πολιτικές δυνάμεις, μπορεί ορισμένοι δημοσιογράφοι που έχουν χτίσει καριέρες, χτίζοντας κάποια εικόνα από την οποία δεν θέλουν πια να αποστούν.” Κάποιοι θεώρησαν ότι μπορεί να αναφέρεται και σε πρόσωπα εντός των τειχών της ΝΔ.
Σε κάθε περίπτωση, ο πρωθυπουργός φαίνεται να θεωρεί ότι αφενός με την ευρεία πολιτική νίκη στις διπλές εκλογές έχει την πολιτική νομιμοποίηση και την εσωκομματική ισχύ να “αγγίξει” ένα πολύ δύσκολο πολιτικά θέμα. Και αφετέρου ότι η συγκυρία με την επανεκλογή Ερντογάν, την επιλογή του να αναζητήσει ξανά γέφυρες προς τη Δύση (για να διασφαλίσει και εισροή δυτικών κεφαλαίων στην Τουρκία) και το ενδιαφέρον ΗΠΑ – ΕΕ για τις ενεργειακές έρευνες στην ανατολική Μεσόγειο, προσφέρουν μία μοναδική ευκαιρία στα ελληνοτουρκικά.
Υπενθυμίζεται εκ νέου ότι στο παρελθόν και συγκεκριμένα το 2003 η τότε κυβέρνηση Σημίτη είχε φτάσει πολύ κοντά σε μία συμφωνία με την Τουρκία για προσφυγή στη Χάγη. Ωστόσο τελικά ο Κώστας Σημίτης (υπουργός Εξωτερικών ήταν τότε ο Γιώργος Παπανδρέου) έκανε πίσω γιατί θα έπρεπε να εγκαταλείψει την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια και να αποδεχτεί την επέκταση στα οκτώ ή εννέα, κάτι που πολιτικά κρίθηκε μη διαχειρίσιμο.
Ουδείς βεβαίως μπορεί να προεξοφλήσει σε ποιο σημείο μπορεί να φτάσει ο δρόμος του διαλόγου που άνοιξε στο Βίλνιους και τι θα αντιμετωπίσει η σημερινή κυβέρνηση στο τέλος της διαδρομής. Εν τω μεταξύ πάντως, όπως είπε και ο κ. Μητσοτάκης, “και η διαφύλαξη και μόνο του καλού κλίματος είναι μία σημαντική κατάκτηση και για τις δύο χώρες.” Και αυτό καθώς ο διάλογος σε πολιτικό επίπεδο και τα ΜΟΕ σε στρατιωτικό διασφαλίζουν αν μη τι άλλο ότι δεν θα υπάρχουν μεγάλες εντάσεις στο Αιγαίο.
Βίκυ Σαμαρά
Νέα σελίδα στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας ή προετοιμασία για ένταση; Ανοιχτοί δίαυλοι με την Άγκυρα να επιμένει στην ίδια ατζέντα και το βλέμμα της Αθήνας στη Χάγη
Η Αθήνα φαίνεται έτοιμη να ξεκινήσει ουσιαστικές διαβουλεύσεις με την Άγκυρα, ώστε να διερευνηθεί η δυνατότητα συμφωνίας στο μείζον θέμα των θαλασσίων ζωνών. Φυσικά, είναι γνωστό ότι η Τουρκία δεν δέχεται την ύπαρξη υφαλοκρηπίδας για τα νησιά. Γι’ αυτό και η διαφορά δεν έχει οδηγηθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Εξάλλου ο Κυριάκος Μητσοτάκης έστρεψε το βλέμμα του στο Διεθνές Δικαστήριο λίγα 24ωρα μετά τη συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο στη σύνοδο του ΝΑΤΟ, αν και όπως είπε ο δρόμος μέχρι τότε είναι μακρύς.
Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι δεν αλλάζει τίποτα στην εθνική γραμμή. Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές? θέτουν το ερώτημα αν αμβλύνονται κάποιες γραμμές, που ισχύουν εδώ και δεκαετίες, όπως ότι η Ελλάδα δεν συζητά τις τουρκικές διεκδικήσεις, ούτε για τις γκρίζες ζώνες, ούτε για τη στρατικοποίηση των νησιών, ούτε για τη λεγόμενη Γαλάζια Πατρίδα.
Ανοίγουν οι δίαυλοι επικοινωνίας
Η χρονική στιγμή για να ανοίξουν ξανά οι δίαυλοι επικοινωνίας με την γειτονική χώρα φαίνεται ότι έχει έρθει, αν και το μονοπάτι δεν είναι εύκολο, αφού η ατζέντα της Τουρκίας δεν έχει αλλάξει. Ο Ταγίπ Ερντογάν αποκάλυψε τι ζήτησε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια της συνάντησης τους, ανοίγοντας το θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη.
Σε συνέντευξή του ο Πρωθυπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο υποχωρήσεων στην περίπτωση που οι δύο πλευρές φθάσουν στην Χάγη, όπως είπε όμως δεν θα παραβιαστούν τα εθνικά συμφέροντα. Την ίδια ώρα πάντως οι Τούρκοι απάντησαν στα ήρεμα νερά με μια πρόκληση. Ο εκπρόσωπος του Ταγίπ Ερντογάν, Ομέρ Τσελίκ όταν ερωτήθηκε για τις σχέσεις Ελλάδας Τουρκίας, έσπευσε να θέσει θέμα αποστρατικοποίησης των νησιών.
Επιμονή της Τουρκίας
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας Τουρκίας δήλωσε ότι οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις στο Αιγαίο και στην Αν. Μεσόγειο, συνεχίζουν να υπερασπίζονται τα δικαιώματα και τα συμφέροντα μας όπως και της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, δίχως υποχωρήσεις. «Η χώρα μας είναι υπέρ της επίλυσης όλων των προβλημάτων στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου, των σχέσεων καλής γειτονίας, στο πνεύμα της συμμαχίας, με ειρηνικό τρόπο, με διάλογο, με αμοιβαίο σεβασμό. Και κάνει μεγάλη προσπάθεια», είπε.
Στο εσωτερικό πάντως τα κόμματα της αντιπολίτευσης εξέφρασαν την ανησυχία τους για την αποστροφή του πρωθυπουργού περί ενδεχόμενων υποχωρήσεων κατά την αφετηρία της διαπραγμάτευσης με την Τουρκία.