Τη σημασία της Τουρκίας ως εταίρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης τόνισε ο ύπατος αξιωματούχος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, μετά το τέλος της τηλεδιάσκεψης των υπουργών Εξωτερικών. Όπως τόνισε, η Τουρκία θα πρέπει να σεβαστεί τις αρχές του διεθνούς δικαίου και αν επιμείνει στις προκλήσεις, τότε η Ε.Ε. θα εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων, όπως έχει ζητήσει η Κύπρος.

Ωστόσο, εξήγησε οι κυρώσεις «δεν είναι πολιτική»..

Όσον αφορά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας, ανέφερε ότι η Άγκυρα δεν θα πρέπει να προχωρήσει στις παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, τις οποίες χαρακτήρισε μονομερείς ενέργειες, διότι αυτό παραβιάζει την κυριαρχία χωρών-μελών της Ε.Ε. και αυξάνει την ένταση.

Εξήγησε ότι έπειτα από τις προτάσεις που κατέθεσε ο ίδιος στο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών, αποφασίστηκε να «διερευνηθούν οι τρόποι με τους οποίους θα μειωθεί η ένταση και θα υπάρξει κατανόηση μεταξύ των δύο πλευρών», Βρυξελλων και Άγκυρας.

Όσον αφορά τη Λιβύη, κάλεσε την Άγκυρα να σεβαστεί τις αποφάσεις της Συνόδου του Βερολίνου, κυρίως όσον αφορά τον σεβασμό του εμπάργκο όπλων. «Εμείς, τα κράτη-μέλη, κάνουμε από την πλευρά μας αυτό που πρέπει με την Επιχείρηση Ειρήνη», είπε και θα πρέπει και η Τουρκία να κάνει το ίδιο.

Αναφερόμενος στο ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας, ενός Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, από μουσείο σε τζαμί, ο Ζοζέπ Μπορέλ τόνισε ότι είναι ενέργεια που δημιουργεί «έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των θρησκειών» και κάλεσε τον Τούρκο πρόεδρο να σκεφτεί να την αναιρέσει.

Απαντώντας στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων, ειδικά στο θέμα του αν η Ε.Ε. εξετάζει την επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική επανέλαβε ότι «κυρώσεις θα μπορούσαν να επιβληθούν» και αυτό είναι κάτι που εξετάζεται σε «τεχνικό επίπεδο».

Ωστόσο είπε μετ’ επιτάσεως ότι αυτό που πρέπει να γίνει είναι να βρεθεί τρόπος να μειωθούν οι εντάσεις.

Σε ερώτηση, αν υπάρχει «σχέδιο Β», στην περίπτωση που η Τουρκία προχωρήσει σε παράνομες γεωτρήσεις σε περιοχή ελληνικής δικαιοδοσίας, απάντησε: «Αυτό δεν βοηθά στη μείωση των εντάσεων».

Την ικανοποίησή του για τη στήριξη των Ευρωπαίων εταίρων όσον αφορά τις παράνομες τουρκικές ενέργειες σε βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων Ελλάδας και Κύπρου εξέφρασε μετά το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. ο Νίκος Δένδιας. Όπως είπε επίσης υπήρξε ευρύτατη συναίνεση για επιβολή κυρώσεων «εάν η Τουρκία προχωρήσει στην παραβατική συμπεριφορά της».

Κεντρικό θέμα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. ήταν η συνολική προσέγγιση των σχέσεων Ε.Ε.-Τουρκίας, με έμφαση στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, τη διμερή συνεργασία Ε.Ε.-Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου του μεταναστευτικού/ προσφυγικού και θεμάτων που σχετίζονται με τη Λιβύη και τη Συρία.

Ο υπουργός Εξωτερικών στη δήλωσή του τόνισε ότι «υπήρξε ισχυρή καταδίκη της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Ζητήθηκε, μάλιστα, από την Τουρκία να αναθεωρήσει και να αναστρέψει την απόφασή της».

Και πρόσθεσε ότι είναι «ικανοποιημένος, διότι οι εταίροι εξέφρασαν αλληλεγγύη έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου για τις παράνομες τουρκικές ενέργειες σε βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Υπήρξε ευρύτατη συναίνεση να εκπονηθεί, κατόπιν αιτήματός μας, κατάλογος κατάλληλων περαιτέρω μέτρων, δηλαδή κυρώσεων, που θα επιτρέψουν στην ΕΕ να απαντήσει αποτελεσματικά εάν η Τουρκία προχωρήσει στην παραβατική συμπεριφορά της».

Πρόσθεσε ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. συμφώνησαν πως ο ύπατος εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική, θα «διερευνήσει τρόπους για τη μείωση των εντάσεων με την Τουρκία, αυστηρά, όμως, στη βάση των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου.  Η τουρκική παραβατικότητα θα συζητηθεί, κατόπιν επιθυμίας της ελληνικής και της κυπριακής πλευράς, εκ νέου στο άτυπο συμβούλιο του Αυγούστου στο Βερολίνο και όχι στο τακτικό Συμβούλιο το Σεπτέμβριο όπως ήταν η αρχική τοποθέτηση».

Ο Νίκος Δένδιας ανέφερε ότι ενημέρωσε επίσης τους ομολόγους του ότι θα ζητήσει τη σύγκληση εκτάκτου Συμβουλίου, εάν η Τουρκία μέχρι το άτυπο Συμβούλιο κλιμακώσει την παραβατική συμπεριφορά της.

Τέλος, επισήμανε, όσον αφορά το ζήτημα της Λιβύης, «υπήρξε αναφορά από σειρά χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στην παραβίαση του εμπάργκο από την Τουρκία, καθώς και καταδίκη του επεισοδίου που αφορά στο γαλλικό πολεμικό πλοίο. Επίσης εκλήθη ευθέως η Τουρκία να επιδείξει εποικοδομητική στάση και να σταματήσει τις παραβιάσεις του εμπάργκο των όπλων στη Λιβύη».