Καθορισμό από την πολιτεία ζωνών εντός των οποίων θα μπορούν να αναπτυχθούν υπεράκτια αιολικά πάρκα, αλλά και εμπλοκή του ΑΔΜΗΕ στη διασύνδεσή τους, με τη δημιουργία κατάλληλων hub μέσω των οποίων θα μπορούν να συνδεθούν στο δίκτυο τα έργα μίας ευρύτερης περιοχής, προβλέπουν σύμφωνα με πληροφορίες οι ρυθμίσεις του ΥΠΕΝ για το πλαίσιο ανάπτυξης και λειτουργίας offshore αιολικών στη χώρα μας, όπως παρουσιάστηκαν χθες στο υπουργικό συμβούλιο από τον κ. Σκρέκα.

Στόχος είναι η εκπόνηση του νομικού και ρυθμιστικού πλαισίου για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων, ισχύος τουλάχιστον 2 GW έως το 2030. Πρόκειται για σημαντικές επενδύσεις που εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 6 δισ. ευρώ έως το τέλος της δεκαετίας, θα συμβάλλουν καθοριστικά στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας με την αξιοποίηση του πλούσιου αιολικού δυναμικού και θα δημιουργήσουν νέες και ποιοτικές θέσεις εργασίας.

Οι σχετικές διατάξεις του νομοσχεδίου περιλαμβάνουν τους εξής βασικούς άξονες:

• Χωροταξική ρύθμιση και διαδικασία επιλογής θαλάσσιων οικοπέδων.
• Επιλογή μοντέλου ανάπτυξης.
• Ορισμός φορέα διαχείρισης.
• Διαδικασία σύνδεσης.
• Καθορισμός ενίσχυσης.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Σκρέκας, με τη νομοθετική πρωτοβουλία διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, καθώς το Κράτος ορίζει την επιλογή των περιοχών ανάπτυξης οι οποίες παραχωρούνται σε επενδυτές με ανταγωνιστικές διαδικασίες, ενώ διατηρεί και τον έλεγχο της ισχύος που δημοπρατείται.

Παράλληλα, προάγεται η διαφάνεια και ο ανταγωνισμός, με την υλοποίηση των σχετικών διαδικασιών από έμπειρο Φορέα Διαχείρισης, ο οποίος θα πρέπει να συγκεντρώνει μια σειρά από χαρακτηριστικά που θα εγγυώνται στους επενδυτές ταχύτητα, τεχνογνωσία και διαφάνεια.

Το ΥΠΕΝ, ειδικότερα, για τη χωροθέτηση των υπεράκτιων αιολικών, έχει καταλήξει στην απόφαση η πολιτεία να καθορίζει ευρύτερες θαλάσσιες ζώνες (τρόπον τινά «οικόπεδα»), εντός των οποίων θα μπορούν να εγκατασταθούν τέτοια έργα. Όπως είναι φυσικό, βασικό κριτήριο για αυτά τα «οικόπεδα» θα είναι η ανάπτυξη των πάρκων να μην έρχεται σε σύγκρουση με υφιστάμενες οικονομικές δραστηριότητες (π.χ. αλιεία, ναυσιπλοΐα, τουρισμός).

Σε αυτές τις θαλάσσιες ζώνες, οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές θα μπορούν να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για να δεσμεύσουν επιμέρους τμήματά τους (δηλαδή συγκεκριμένες περιοχές), ώστε να διερευνήσουν την προοπτική ανάπτυξης ενός πάρκου. Οι ενδιαφερόμενοι θα περνούν μία διαδικασία προεπιλογής, ώστε με βάση μια σειρά κριτηρίων που θα αποδεικνύουν την οικονομική και τεχνική δυνατότητά τους για υλοποίηση ανάλογων έργων, να προκύπτουν οι εταιρείες που θα δεσμεύουν περιοχές.

Σε αυτούς τους προεπιλεγέντες επενδυτές, θα δίνεται ένα εύλογο χρονικό διάστημα για να μελετήσουν την περιοχή που έχουν δεσμεύσει. Το διάστημα αυτό θα κινείται σε 1 με 1,5 έτος περίπου, ώστε να αποκτήσουν σαφή εικόνα για το αιολικό δυναμικό που επικρατεί στην περιοχή, αλλά όλων των υπόλοιπων οικονομικοτεχνικών παραμέτρων για την κατασκευή ενός πάρκου.

Η παρέλευση αυτού του χρονικού «παράθυρου», και αφού πλέον οι εταιρείες θα έχουν εικόνα για το ύψος της επένδυσης και την εκτιμώμενη παραγωγή του έργου, θα σηματοδοτεί το τέλος ενός «γύρου» παραχωρήσεων. Τότε θα διεξάγεται μειοδοτικός διαγωνισμός, από τον οποίο θα προκύπτουν τα πάρκα που τελικά θα υλοποιηθούν, από τη «δεξαμενή» όλων των υποψήφιων έργων.

Στον διαγωνισμό αυτό οι προεπιλεγέντες επενδυτές θα υποβάλουν οικονομικές προσφορές για την τιμή αποζημίωσης της ενέργειας. Έτσι, θα προκρίνονται εκείνα τα πάρκα για τα οποία έχουν υποβληθεί τα μικρότερα τιμήματα από τις εταιρείες που συμμετέχουν στη διαδικασία.

Όσον αφορά τη «φόρμουλα» σύνδεσης των θαλάσσιων πάρκων στο δίκτυο, το υπουργείο φαίνεται να έχει καταλήξει στη δημιουργία κεντρικών κόμβων διασύνδεσης (hubs) από τον ΑΔΜΗΕ. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ο Διαχειριστής θα αναλαμβάνει να δημιουργήσει έναν κεντρικό κόμβο στην ευρύτερη θαλάσσια ζώνη που έχει καθορίσει η πολιτεία για εγκατάσταση θαλάσσιων πάρκων, με την κάθε εταιρεία να επιφορτίζεται με τη διασύνδεση της μονάδας της με το αντίστοιχο hub.

Η εμπλοκή του ΑΔΜΗΕ στη διασύνδεση των πάρκων δίνει τη δυνατότητα η αξιοποίηση του θαλάσσιου αιολικού δυναμικού να «συντονιστεί» με την ευρύτερη ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς. Παράλληλα, η κοινή χρήση από πολλά πάρκα των ίδιων υποδομών διασύνδεσης, από το hub έως το σύστημα μεταφοράς, μπορεί να εξοικονομήσει σημαντικούς πόρους. Εκτιμάται ότι με αυτό τον τρόπο το κόστος διασύνδεσης κάθε πάρκου μειώνεται κατά 20% περίπου.

Ο ρόλος της ΕΔΕΥ

Όπως ανέφερε, χθες, η ανακοίνωση του ΥΠΕΝ, «το κεφάλαιο για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων, θα περιλαμβάνονται διατάξεις και για την αναμόρφωση του ρόλου της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ)».

Η αναφορά αυτή, καθώς και η επισήμανση για «έμπειρο Φορέα Διαχείρισης, ο οποίος θα πρέπει να συγκεντρώνει μια σειρά από χαρακτηριστικά που θα εγγυώνται στους επενδυτές ταχύτητα, τεχνογνωσία και διαφάνεια» προϊδεάζουν για συμμετοχή της ΕΔΕΥ στην όλη διαδικασία, η οποία, όπως επισημαίνουν κύκλοι του ΥΠΕΝ «έχει τεχνογνωσία στις υπεράκτιες δραστηριότητες».

Με σταθερά βήματα προετοιμάζεται ο διαγωνισμός για την επέκταση της Λεωφόρου Κύμης από το Μαρούσι μέχρι την Λυκόβρυση. Πρόκειται για την πρώτη επέκταση της Αττικής Οδού την οποία τρέχει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Τελευταία εξέλιξη είναι η πρόσληψη συμβούλου που θα αναλάβει τα κυκλοφοριακά και συγκοινωνιακά δεδομένα της επέκτασης προκειμένου να διαπιστωθεί η ανάγκη υλοποίησης του έργου. Σύμφωνα πάντως με παλαιότερα στοιχεία η επέκταση της Λ. Κύμης θα αποσυμφορήσει τόσο την έξοδο στο δαχτυλίδι αλλά ακόμα περισσότερο τον κόμβο Μεταμόρφωσης που οδηγεί στον Κηφισό.

Οι κυκλοφοριακές μελέτες είναι απαραίτητες γιατί οι υπάρχουσες είναι εικοσαετίας και τίθενται ζητήματα τεκμηρίωσης για τον κυκλοφοριακό σχεδιασμό στον παρόντα χρόνο, τα οποία και θα κριθεί κατά πόσο επηρεάζουν τις λοιπές υπό έγκριση μελέτες (οδοποιία, ηλεκτρομηχανολογικά, στατικά, κλπ.).

Στην απόφαση αναφέρεται πως τα στοιχεία του κυκλοφοριακού σχεδιασμού, όπως κυκλοφοριακοί φόρτοι, ετήσια μέση ημερήσια κυκλοφορία κλπ., βασίστηκαν στη σχετική μελέτη της Αττικό Μετρό και περιλαμβάνονται στην αρχική περιβαλλοντική αδειοδότηση του 2001, ενώ οι προβολές για τα μελλοντικά σενάρια εξέλιξης της ζήτησης φτάνουν ως το 2025.

Οι χρόνοι

Στόχος του υπουργείου είναι το έργο να δημοπρατηθεί το πρώτο εξάμηνο του 2022 και τα έργα να ξεκινήσουν το 2023. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι πρόκειται για δημόσιο έργο και όχι παραχώρησης και ως εκ τούτου δεν περιλαμβάνονται διόδια. Η ολοκλήρωση των έργων τοποθετείται μετά το 2027 καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του έργου αφορά την κατασκευή σήραγγας.

Το έργο εκτιμάται ότι θα ενταχθεί στο ΕΣΠΑ 2021-2027 για να τρέξει άμεσα. Η επέκταση της Αττικής Οδού προς Λεωφόρο Κύμης και εθνική οδό Αθηνών – Λαμίας ως τον κόμβο Καλυφτάκη αναμένεται να εξυπηρετεί μέση ημερήσια κυκλοφορία 30.000 οχημάτων.

Ακόμα δύο επεκτάσεις

Στο σχεδιασμό του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών υπάρχουν δύο ακόμα επεκτάσεις της Αττικής Οδού, η πρώτη αφορά την επέκτασης της Δυτικής Περιφερειακής Υμηττού μέχρι τη Λ.Βουλιαγμένης μέσω της Σήραγγας Ηλιουπόλεως. Στο έργο εντάσσεται και ανισοπεδοποίηση της Βουλιαγμένης μέχρι το Ελληνικό.

Η δεύτερη αφορά την επέκταση μέχρι το λιμάνι της Ραφήνας, έργο που θα αποσυμφορήσει την κίνηση στο υφιστάμενο δίκτυο και το οδικό κύκλωμα στη Ραφήνα το οποίο τα καλοκαίρια ξεπερνά κατά πολύ τα όρια του λόγω της ανόδου των ακτοπλοϊκών δρομολογίων.