Νέα ευρωπαϊκή στρατηγική έναντι της Ρωσίας με την αναβίωση των συναντήσεων κορυφής που παραμένουν στον «πάγο» μετά την προσάρτηση της Κριμαίας φέρνουν από κοινού Άνγκελα Μέρκελ και Εμανουέλ Μακρόν προς συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που διεξάγεται την Πέμπτη και την Παρασκευή στις Βρυξέλλες.
Η αιφνιδιαστική πρωτοβουλία ακολουθεί την «επίσημη πρώτη» συνάντηση των Τζο Μπάιντεν και Βλαντιμίρ Πούτιν στη Γενεύη και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές διατυπώθηκε από τους μόνιμους αντιπροσώπους Γερμανίας και Γαλλίας στην ΕΕ προς τους ομολόγους τους κατά τις προπαρασκευαστικές συνομιλίες που έλαβαν χώρα σήμερα, Τετάρτη, στις Βρυξέλλες εν όψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Διπλωμάτες ανέφεραν πως η Άνγκελα Μέρκελ θέλει να εξετάσει η ΕΕ το ενδεχόμενο να απευθύνει πρόσκληση στον Βλαντιμίρ Πούτιν να προσέλθει σε Σύνοδο Κορυφής με τους «27», με τη σχετική πρωτοβουλία να βρίσκει σύμφωνο τον Εμανουέλ Μακρόν, όπως αναφέρουν σχετικά οι Financial Times.
H Γερμανίδα καγκελάριος είχε τις τελευταίες ημέρες σειρά επαφών με συμμάχους του Βερολίνου, με τον Εμανουέλ Μακρόν, αλλά και τον Ιταλό πρωθυπουργό Μαριο Ντράγκι, να επισκέπτονται το Βερολίνο προς συντονισμό εν όψει της Συνόδου Κορυφής. Στη γερμανική πρωτεύουσα είχε βρεθεί την περασμένη εβδομάδα και ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν.
«Όσο και αν διαφωνούμε, οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να παραμείνουν ανοικτοί, έτσι ώστε να μπορούμε να εκφράζουμε καθαρά τις θέσεις και τα συμφέροντά μας, και έπειτα να βλέπουμε εάν μπορούν να βρεθούν λύσεις» είχε επισημάνει η Μέρκελ πριν έλθει ενώπιος ενωπίω με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών.
Μεταξύ αξιωματούχων της ΕΕ και του Κρεμλίνου έχουν ήδη λάβει χώρα προκαταρκτικές συζητήσεις, στις οποίες έχει τεθεί επί τάπητος και το ενδεχόμενο συνόδου με τη συμμετοχή του Βλαντιμίρ Πούτιν, σύμφωνα με τους FT.
Κατά την Γερμανίδα καγκελάριο, η συνάντηση Μπάιντεν-Πούτιν παρέχει ένα «μοντέλο» επανεκκίνησης σχέσεων με τη Ρωσία. Η ίδια συναντάται τακτικά με τον Ρώσο πρόεδρο, ενώ είχε και τηλεφωνική επικοινωνία μαζί του και νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, εντούτοις επιζητά μία φόρμουλα που θα επιτρέπει στην ΕΕ να προσέρχεται με μία φωνή έναντι της Ρωσίας.
Η πρόταση Μέρκελ, με τη στήριξη Μακρόν, πρόκειται να συζητηθεί αύριο, Πέμπτη, σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων των «27».
Η τελευταία σύνοδος κορυφής ΕΕ-Ρωσίας πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2014. Στη συνέχεια, η Ρωσία προσάρτησε την ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας και η ΕΕ ανέστειλε όλες τις συνομιλίες υψηλού επιπέδου. Ιδίως τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης δεν επιθυμούσαν μέχρι πρότινος να αλλάξουν τίποτα επ’ αυτού.
Ως προς τη στρατηγική έναντι της Ρωσίας, και κατά πόσο αυτή πρέπει να αλλάξει, ο επικεφαλής διπλωματίας της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, είχε προτείνει πρόσφατα μία στρατηγική σε τρία επίπεδα.
Βάσει αυτής, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να καταστήσει σαφή τη θέση της στη Ρωσία όσον αφορά στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του Διεθνούς Δικαίου. Ταυτόχρονα, ο Μπορέλ θεωρεί αναγκαίο να καταστεί η ΕΕ πιο ανθεκτική και, για παράδειγμα, να ενισχυθούν οι δυνατότητές της για την αποτροπή επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, αλλά και στο μέτωπο της παραπληροφόρησης.
Και τρίτον, η Ένωση θα πρέπει να συνεχίσει να είναι διατεθειμένη να συνεργαστεί με την Ρωσία σε τομείς όπως η πολιτική για το κλίμα ή η διεθνής καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Διάσκεψη Βερολίνου: Χρονοτριβεί η Τουρκία για την απόσυρση από τη Λιβύη
Τη θέση ότι τα στελέχη των τακτικών δυνάμεών της, αλλά και των μισθοφόρων που ασχολούνται με την εκπαίδευση των λιβυκών δυνάμεων, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται διαφορετικά προέβαλε η Τουρκία διά του Μεβλούτ Τσαβούσογλου κατά τη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη, με τη συμμετοχή 17 χωρών και ζητούμενο την απόσυρση των ξένων στρατευμάτων και τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών την 24η Δεκεμβρίου.
«Υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν, καθώς πολλές από τις αποφάσεις της προηγούμενης Διάσκεψης δεν έχουν υλοποιηθεί πλήρως» δήλωσε ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας, Χάικο Μάας, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι «ο στόχος σήμερα ήταν να στρέψουμε το βλέμμα προς τα εμπρός και στα βήματα που είναι απαραίτητα για να επιτευχθεί η σταθερότητα».
Ως κομβικής σημασίας ζητήματα για την περαιτέρω πρόοδο περιέγραψε τη διεξαγωγή εκλογών και την απόσυρση όλων των ξένων δυνάμεων και μισθοφόρων.
Επί του τελευταίου δεσμεύτηκε ότι η Γερμανία θα εξακολουθήσει να ασκεί πιέσεις έως ότου αποσυρθούν όλες οι ξένες δυνάμεις από το λιβυκό έδαφος.
Πάντως, ανέφερε ότι σε κάθε περίπτωση η απόσυρση θα γινει σταδιακά, επισημαίνοντας πως Τουρκία και Ρωσία κατανοούν ότι η απομάκρυνση των δυνάμεων πρέπει να γίνει σταδιακά και ισορροπημένα.
Μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας υπάρχει η συνεννόηση ότι όταν αρχίσει η απόσυρση δυνάμεων, δεν θα γίνει σε μια νύχτα, θα πρόκειται για μια διαδικασία βήμα-βήμα και είναι σημαντικό να γίνει με ισορροπημένο τρόπο, δήλωσε ο Χάικο Μάας.
«Δεν θέλουμε να έχουμε μια κατάσταση όπου μία πλευρά αποσύρει τους μισθοφόρους πολύ γρήγορα, ενώ παραμένουν οι μισθοφόροι της άλλης πλευράς. Αυτό θα προκαλούσε ανισορροπία» δήλωσε ο Χάικο Μάας και εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις αποφάσεις που ελήφθησαν σήμερα.
Ερωτηθείς σχετικά με εγγυήσεις που θα μπορούσε να δώσει η διεθνής κοινότητα για την απόσυρση των ξένων δυνάμεων από τη Λιβύη, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι κανείς δεν μπορεί να δώσει εγγύηση άλλη από τη δέσμευση ότι θα εργαστούμε σε αυτή την κατεύθυνση.
«Δεν θα σταματήσουμε μέχρι να φύγουν από τη Λιβύη και οι τελευταίες δυνάμεις και ο τελευταίος μισθοφόρος, ανεξαρτήτως του από ποια χώρα προέρχεται», είπε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά της η υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης, Νάιλα Μανγκούς, δήλωσε ικανοποιημένη για το γεγονός ότι στη σημερινή Διάσκεψη, σε αντίθεση με ό,τι είχε συμβεί τον Ιανουάριο του 2020, συμμετέχει και η Λιβύη και τόνισε ότι ο λαός της χώρας της είχε εναποθέσει μεγάλες ελπίδες στη συνάντηση.
«Είναι καιρός για πράξεις, γιατί έχουμε ακούσει πολλά» υπογράμμισε.
Αναφερόμενη στην απόσυρση δυνάμεων που ελέγχονται από άλλες χώρες, δήλωσε ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στο θέμα των μισθοφόρων.
«Πιστεύουμε ότι τις επόμενες ημέρες θα αρχίσει η απόσυρση των μισθοφόρων από τις δύο πλευρές» ανέφερε και έκανε λόγο για εξέλιξη, η οποία θα ενισχύσει την πίστη στη διαδικασία και θα ενθαρρύνει και περισσότερα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Σε ό,τι αφορά τις εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τις 24 Δεκεμβρίου, η Νάιλα Μανγκούς δήλωσε ότι αποτελούν τον δρόμο της Λιβύης προς τη δημοκρατία και προς τον σχηματισμό νόμιμης κυβέρνησης. Απέδωσε δε τα προβλήματα της χώρας της σε μια σειρά αποτυχιών, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Ερωτώμενος σχετικά με το εάν το αποτέλεσμα των εκλογών θα γίνει αποδεκτό από τη διεθνή κοινότητα, ο Χάικο Μάας δεν θέλησε να αναφερθεί σε πιθανό αποτέλεσμα, αλλά υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό να έχουν όλοι οι Λίβυοι το δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές και να υπάρξει ελεύθερη και δίκαιη διαδικασία.
Και για την ίδια την κυβέρνηση της Λιβύης θα είναι σημαντικό να έχει τη νομιμότητα που απαιτείται προκειμένου να υλοποιηθούν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και να σταλεί και ένα μήνυμα προς τον έξω κόσμο, πρόσθεσε ο κ. Μάας και εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν όπως έχουν σχεδιαστεί και ότι θα προκύψει μια κυβέρνηση με δημοκρατική νομιμοποίηση, η οποία θα της επιτρέψει να εργαστεί τα επόμενα χρόνια και να αναγνωρίζεται διεθνώς.
Στο ίδιο πνεύμα, από την πλευρά των Ηνωμένων Εθνών, η αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας Ρόζμαρι Ντι Κάρλο χαρακτήρισε κρίσιμες τις εκλογές του Δεκεμβρίου, καθώς, όπως είπε, ανταποκρίνονται στην επιθυμία των Λίβυων και ζήτησε πλήρη και ισότιμη συμμετοχή σε αυτές των γυναικών και των νέων.
«Οι εκλογές αποτελούν σημαντική πτυχή στην προσπάθεια ανάκτησης της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας» των Λίβυων, επισήμανε και υπογράμμισε με τη σειρά της την ανάγκη αποχώρησης όλων των ξένων δυνάμεων από τη χώρα και την τήρηση του εμπάργκο όπλων.
Σύνοδος Κορυφής ΕΕ: Προς νέα χρηματοδότηση 3,5 δισ. ευρώ στην Τουρκία για το μεταναστευτικό
Την πρόταση της Κομισιόν θα παρουσιάσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στους Ευρωπαίους ηγέτες
Επί τάπητος τίθεται κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη και την Παρασκευή, 23 και 24 Ιουνίου, στις Βρυξέλλες η πρόταση της Κομισιόν για νέα κοινοτική χρηματοδότηση, ύψους 3,5 δισ. ευρώ, προς την Τουρκία, στο πλαίσιο επικαιροποιημένης συμφωνίας για τη διαχείριση του μεταναστευτικού.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγείται συνολικά τη διάθεση 5,7 δισ. ευρώ για τη στήριξη των Σύρων προσφύγων που φιλοξενούνται στην Τουρκία, τον Λίβανο και την Ιορδανία, με χρονικό ορίζοντα έως το 2024.
Προτείνει συγκεκριμένα, κατά τις πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ για τους πρόσφυγες στην Τουρκία, ενώ επιπλέον 535 εκατ. ευρώ θα αποδεσμευτούν ως το τέλος του 2021 για ανθρωπιστικά προγράμματα. Τα υπόλοιπα 2,2 δισ. ευρώ θα χρηματοδοτήσουν τη στήριξη των προσφύγων στον Λίβανο και την Ιορδανία, αλλά και την ίδια τη Συρία.
Τα κονδύλια θα προέλθουν από τον κοινοτικό προϋπολογισμό και υπάρχει η δυνατότητα τα κράτη-μέλη να συνεισφέρουν επιπλέον από τους εθνικούς προϋπολογισμούς τους εφόσον το επιθυμούν.
Θα χρηματοδοτηθούν κυρίως ανθρωπιστικά προγράμματα και προγράμματα για την εκπαίδευση και την υγεία των προσφύγων. Πηγές των Βρυξελλών σημείωναν, πάντως, ότι η ΕΕ θέλει σταδιακά να περάσει από την ανθρωπιστική βοήθεια στην κοινωνικο-οικονομική υποστήριξη και ανάπτυξη των προσφύγων.
Οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι σε γενικές γραμμές τα κράτη-μέλη συμφωνούν με την πρόταση της Επιτροπής για τη νέα βοήθεια στους πρόσφυγες, ζητούν ωστόσο περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την προέλευση της χρηματοδότησης και τα προγράμματα.
Από το 2016, η ΕΕ έχει εγκρίνει κοινοτικά κονδύλια ύψους 6 δισ. ευρώ για τη στήριξη των τεσσάρων εκατομμυρίων προσφύγων που φιλοξενούνται στην Τουρκία. Από τα κονδύλια αυτά έχουν εκταμιευθεί τα 4 δισ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 2 δισ. ευρώ αναμένεται να αποδεσμευθούν τα επόμενα έτη.
Εν όψει της Συνόδου Κορυφής, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατά την οποία, όπως έχει η ίδια γνωστοποιήσει, συζητήθηκε και το μεταναστευτικό μαζί με την κατάσταση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, την πανδημία του κορωνοϊού, την Τελωνειακή Ένωση, την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, και τις τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν
Γερμανικές γέφυρες στην Τουρκία με αιχμή το μεταναστευτικό
Η Τουρκία θα αποτελέσει ένα από τα κυρίαρχα ζητήματα που θα απασχολήσει τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, που ξεκινά την Πέμπτη, με το Βερολίνο να έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι το βασικό θέμα που το απασχολεί είναι το μεταναστευτικό, παρά το γεγονός ότι η ατζέντα των ευρω-τουρκικών σχέσεων είναι πλούσια.
Η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι, είχαν ταχθεί από τη Δευτέρα υπέρ της περαιτέρω ανάπτυξης της συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία για το μεταναστευτικό, κατά τη συνάντηση που είχαν στο Βερολίνο.
«Πρέπει να ανοίξουμε μια προοπτική, σχετικά με το πώς θα συνεχίσουμε», δήλωσε η Άνγκελα Μέρκελ και σημείωσε ότι η Τουρκία φιλοξενεί περισσότερους από τρία εκατομμύρια πρόσφυγες και για αυτό «δικαιούται για αυτό να συνεχίσει να στηρίζεται από εμάς».
Μιλώντας και εκ μέρους του Ιταλού πρωθυπουργού, προσέθεσε ότι «είμαστε και οι δύο της άποψης ότι χωρίς συνεργασία με την Τουρκία δεν μπορούμε να προχωρήσουμε», με τον κ. Ντράγκι να σπεύδει να συμφωνήσει.
Στην επικαιροποίηση της συμφωνίας με την Τουρκία για το μεταναστευτικό έχει καλέσει από την πλευρά του και ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας, Χάικο Μάας, λέγοντας σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα Die Welt πως αυτό είναι προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Παρ’ όλες τις δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίζουμε με την τουρκική κυβέρνηση, πρέπει κανείς να αναγνωρίσει ότι η χώρα επωμίστηκε για μας ένα όχι αμελητέο βάρος στο προσφυγικό. Στην χώρα αυτή ζουν περίπου τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες του εμφυλίου πολέμου της Συρίας, αλλά και από άλλες χώρες της περιοχής. Θεωρώ ότι στην ΕΕ έχουμε συμφέρον να μετεξελιχθεί και να συνεχιστεί η συμφωνία στο μεταναστευτικό με την Τουρκία» επισήμανε.
Σε ό,τι αφορά νέα οικονομική στήριξη από την ΕΕ προς την Τουρκία για τους πρόσφυγες, ο Χάικο Μάας απέφυγε μεν να μιλήσει για συγκεκριμένα ποσά, αλλά ξεκαθάρισε ότι δεν θα μπορεί να υπάρξει συμφωνία χωρίς χρήματα.
«Η Τουρκία αναλαμβάνει αυξημένο κόστος, το οποίο εξοικονομούν άλλοι. Σε τελική ανάλυση πρόκειται για την περίθαλψη εκατομμυρίων ανθρώπων» δήλωσε.
Για το συνολικό πλέγμα των σχέσεων της ΕΕ με την Τουρκία, ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας ανέφερε πως η πρόοδος της Τουρκίας ως προς το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους Δικαίου είναι αποφασιστικής σημασίας για την εμβάθυνση των σχέσεών της με την ΕΕ, εκτιμώντας παράλληλα πως και η Άγκυρα αναγνωρίζει πλέον ότι την συμφέρουν οι καλές σχέσεις με την ΕΕ.
«Αυτή την στιγμή οι σχέσεις με την Τουρκία είναι σχετικά εποικοδομητικές. Θεωρώ ότι και η Τουρκία αναγνώρισε ότι την συμφέρει να διατηρεί καλές σχέσεις με την ΕΕ. Για την εμβάθυνση των σχέσεων αυτών είναι αποφασιστικής σημασίας το να κάνουμε βήματα προς τα εμπρός στα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους Δικαίου στην Τουρκία» δήλωσε ο Μάας.
Και προσέθεσε πως αυτό ζητείται από πολλούς στην ΕΕ, προκειμένου να υπάρξει πρόοδος και σε ζητήματα όπως η επέκταση της Τελωνειακής Ένωσης ή η απελευθέρωση των ταξιδιωτικών θεωρήσεων.